Meer bedrijven stellen vertrouwenspersonen aan
14
Elk schandaal
dat aan het licht
kwam heeft iets
in gang gezet,
hoe klein ook
We weten dat er meer speelt,
maar slachtoffers zijn nog altijd
huiverig om naar buiten te treden
effect heeft gehad. ,,Elke schandaal
dat aan het licht kwam heeft iets
in gang gezet, hoe klein ook. Zo
kregen wij deze week meer tele
foontjes van leidinggevenden die
zich zorgen maakten of zoiets als
bij The Voice ook bij hen zou kun
nen gebeuren en zich afvroegen
hoe ze dat kunnen voorkomen.''
Dat bedrijven en instellingen
meer werk maken van de aanpak
van seksisme, discriminatie en an
dere misstanden merkt Arends
bovendien aan de toename van het
aantal vertrouwenspersonen; de
plek waar werknemers terecht
kunnen met een klacht. ,,Dat aan
tal groeide de afgelopen vier jaar
met 25 procent, van 1500 naar
2000.'' Nog een nieuwe ontwikke
ling: er komt een wet die de ver
trouwenspersoon verplicht stelt.
,,Die wet had er al moeten zijn
maar is wat uitgesteld omdat het
kabinet zo lang demissionair was.''
Drempel
Werknemers die zich geïntimi
deerd voelen, slaan ook sneller
alarm, stelt Bosman, die het plat
form Report App is begonnen na
dat ze zelf te maken had gekregen
met seksuele intimidatie in de re
clamewereld. ,,Het aantal meldin
gen van grensoverschrijdend ge
drag is bij ons in 2020 met 30 pro
cent toegenomen ten opzichte van
2019.'' Wat ze ook positief vindt:
sommige bedrijven gaan al tot ac
tie over vóór er klachten binnen
komen via Report App - haar plat
form waar werknemers zich ano
niem kunnen melden. ,,Leiding-
gevenden die met ons in zee gaan,
stellen soms meteen al de vraag:
wat kan ik nu al doen om onze
werkvloer veiliger te maken?''
Ook wettelijk is er wat verscho
ven, stelt hoogleraar Europees
Recht Linda Senden (Universiteit
Utrecht Gender Diversity Hub).
,,Met de nieuwe wet tegen seksu
eel geweld en seksuele intimidatie
kunnen daders makkelijker wor
den aangepakt en zwaarder be
straft en wordt de drempel voor
slachtoffers verlaagd. De bewijs
last voor slachtoffers wordt min
der zwaar: voor zedenzaken heel
belangrijk. Bij die zaken is het im
mers vaak het woord van het
slachtoffer tegen de dader.'' De
wet treedt pas in 2024 in werking
maar rechters oordeelden volgens
Senden de laatste jaren al anders.
,,Waren ze eerst nogal eens ge
neigd daders een tweede kans te
geven, nu redeneren ze vaker in
het voordeel van slachtoffers."
Weinig effect
Wat Senden minder hoopvol
stemt: aangiften tegen seksueel
geweld blijven lang liggen. ,,Dus,
ja, we krijgen een betere wet maar
die zal natuurlijk weinig effect
hebben als politie en justitie er
geen prioriteit van maken.'' De
drempel om aangifte te doen is
volgens Thijs (Atria) ook nog
steeds hoog, té hoog. ,,Het is een
teken aan de wand dat de slachtof
fers van The Voice blijkbaar liever
mondjesmaat tot verandering
leidde. „We hebben het eigenlijk
over een cultuurverandering die
ons allen aangaat en cultuurveran
deringen gaan langzaam. We moe
ten ons allemaal bezinnen op de
vraag of sommige grapjes, opmer
kingen en aanrakingen wel zo
'normaal' zijn als ze twintig jaar
geleden leken. Ik kan me voorstel
len dat mensen nu denken: 'er
mag ook helemaal niks meer' of
'hoe weet ik wat wel en niet mag?'
Tegen hen wil ik zeggen: luister
eens naar de verhalen van slacht
offers, zoals Voice-kandidate
Nienke die op tv vertelde over de
impact van het wangedrag van
bandleider Rietbergen. Wat voor
jou 'niks' lijkt, kan natuurlijk heel
kwalijke gevolgen hebben voor de
ander."
Niet goedpraten
Wat Bosman betreft is de commo
tie rond The Voice hét moment om
te stoppen met victim blaming.
,,Naar korte rokjes en korte truitjes
wijzen: houd er alsjeblieft mee op.
De Voice-kandidaten hadden en
hebben geen schuld aan het wan
gedrag van anderen.'' Graag ook
kappen met het 'goedpraten', stelt
Thijs. ,,Door daders flirts te noe
men, bagatelliseer je het leed van
slachtoffers.''
En: denk eens na over je eigen
positie op werk. Arends: ,,Betrok-
kenen bij dit programma zeggen
'ik wist nergens van' maar ik zou
het veel logischer vinden als ze
zich de vraag stelden: 'had ik er
wel vanaf künnen weten?' Mijn er
varing is dat personeel de schim
mige dingen vaak goed aanvoelt.''
Volgens Arends is het veelzeg
gend dat het aantal officiële klach
ten over seksueel grensoverschrij
dend gedrag de afgelopen drie jaar
in de rapportages slechts ietsje
omhoog ging: van 2 procent naar
een magere 5 procent van het to
taal aantal klachten. ,,Wij weten
dat er veel meer speelt maar
slachtoffers zijn nog altijd huiverig
naar buiten te treden. Ze vertrou
wen er niet op dat een onderzoek
eerlijk en onafhankelijk zal zijn.
Sterker: ze vertrekken meestal lie
ver en intussen verandert er niks
aan de bedrijfscultuur.''
Het is volgens Thijs (Atria) niet
zo vreemd dat #Metoo maar
naar de media stappen
dan naar de politie."
Ook werknemers die onge
paste opmerkingen of aanrakin
gen willen melden, stuiten nog al
tijd op allerlei problemen. Bos
man: ,,Veel bedrijven negeren hoe
gevoelig zulke zaken liggen en
denken dat ze er wel zijn met een
naam van een vertrouwensper
soon op intranet. Dat werkt voor
slachtoffers niet. Die zitten met
allerlei vragen. Kan ik die vertrou
wenspersoon wel vertrouwen?
Welke gevolgen heeft dit voor mij?
Wie komt dit allemaal te weten?''
ZATERDAG 22 JANUARI 2022 GO
VERVOLG VAN PAGINA 13
