Met Friedrich Merz
maakt de Duitse CDU
een ruk naar rechts
Geschrokken topman wil praten met RIVM
Werk- en geldstraf geëist
tegen Manuel Broekman
13
nmmmm
Bewoners, milieuorganisaties
maar ook onafhankelijke
deskundigen vragen om
harder optreden tegen Tata
Steel na een nieuw rapport
over de luchtverontreiniging in
de IJmond.
Het is officieel. Niet de scheep
vaart, niet het autoverkeer en niet
het stoken van open haarden zijn
de oorzaak van de slechte lucht
kwaliteit in de IJmond. Nee, vrij
wel alle vervuiling is te herleiden
tot het terrein van Tata Steel. Het
RIVM heeft dit vastgesteld in een
gisteren gepubliceerd rapport. In
april vorig jaar bevestigde een eer
ste onderzoek al dat de gezond
heidsklachten in het gebied groter
zijn dan elders in Nederland. In
september werd na een tweede
onderzoek de oorzaak vastgesteld:
de hoeveelheid schadelijke stoffen
is er tientallen malen hoger. Giste
ren volgde het slotstuk: de bron is
met zekerheid vastgesteld.
Cokesfabriek
,,Wij wisten het, Tata wist het,
maar nu staat het zwart op wit: de
ziekmakende uitstoot komt van
onze buren'', zegt Antoinette Ver-
brugge. Ze is actief in de stichting
De Frisse Wind die vorig jaar aan
gifte deed tegen Tata. De fabriek
stoot willens en wetens kanker
verwekkende stoffen uit, stelt zij.
En ontkennen kan nu niet meer.
,,Tata móet nu schoon worden.''
Milieuorganisaties lieten zich in
vergelijkbare bewoordingen uit.
De provincie Noord-Holland liet
weten dat ze al langer bezig is de
bestaande vergunning aan te
scherpen.
Tata maakt staal voor auto's,
koelkasten en tal van andere ge
bruiksvoorwerpen. Er werken
9000 mensen, plus nog eens dui
zenden mensen bij toeleveran
ciers. Maar, zegt hoogleraar
milieuchemie en toxicologie Jacob
de Boer: ,,De mensen in de omge
ving hebben een 50 procent ho
gere kans op kanker. We kennen
nu met zekerheid de oorzaak. La
ten we dat dan zo doorgaan?''
Wat hem betreft dwingt het RI-
VM-onderzoek de overheid tot
harder ingrijpen. ,,Tata heeft twee
cokesfabrieken, een van die twee is
verouderd en veroorzaker van een
flink deel van de uitstoot. Sluit die,
je kunt cokes ook importeren." De
Boer verbaast zich ook over de ver
gunning die Tata heeft om per jaar
28.000 kilo lood uit te stoten. „Bi
zar, de overheid wil helemaal geen
lood in het milieu.'' Wat hem be
treft wordt zo'n vergunning snel
afgebouwd.
Het onderzoek van het RIVM
bracht nog iets aan het licht: Vanaf
het terrein van Tata Steel komt
veel meer uitstoot dan het bedrijf
rapporteert. Voor sommige kan
kerverwekkende stoffen zelfs tot
1000 keer meer. Dat wil niet zeg
gen dat Tata de boel flest, zei on
derzoeker Janneke Elberse in een
toelichting. Er kunnen andere oor
zaken zijn. 'Onderrapportage'
doordat stoffen die vrijkomen bij
incidenten worden onder
schat. Uitstoot van onderaanne
mers die werken op het terrein van
Tata en die niet zelf rapporteren.
Uitstoot die via kieren, ramen en
deuren naar buiten komt.
Hoogleraar De Boer hekelde die
rapportages al eerder. ,,We gaan af
op wat het bedrijfzegt. Volgens de
jaarverslagen van 2016 tot en met
2019 was de emissie van Chroom-6
elk jaar precies hetzelfde. Hoe ge
loofwaardig is dat?''
In gesprek
Tata-topman Hans van den Berg
wil in gesprek met het RIVM. ,,We
willen zo snel mogelijk begrijpen
of we moeten verbeteren. Dan
moeten we eerst goed weten waar
die afwijkingen liggen tussen me
tingen van het RIVM en de onze.''
Wel erkende hij dat het bedrijf 'te
laat' is begonnen met vergroenen.
Tata wil overschakelen op water
stof. Maar daar is wel miljarden-
steun van de overheid voor nodig.
Bedrijven zeggen altijd dat ze
bezig zijn, dat er meer onderzoek
gewenst is, dat de overheid moet
helpen, zegt De Boer. ,,Maar als u
rommel op straat gooit, hoeven de
buren toch ook niet mee te beta
len? We moeten toe naar een situ
atie dat er in Nederland nauwelijks
giftige stoffen geloosd worden. En
wat er wordt geloosd, moet wor
den opgeruimd op kosten van de
vervuiler.''
Komende week spreekt de
Tweede Kamer opnieuw over Tata
Steel. Staatssecretaris Vivianne
Heijnen (Milieu) wil met het be-
drijfom tafel om te horen ofde cij
fers kloppen. IJmondbewoner An
toinette Verbrugge: ,,Geloven wij
Tata nog? In de pers hoor je een
schuldbewuste Hans van den
Berg. Maar onze kinderen zijn niet
veilig. Wij zijn niet veilig. Er gaan
hier mensen dood.''
De Duitse christendemocraten
lijken, nu Friedrich Merz de
nieuwe partijleider is, een radi
caal andere weg in te slaan dan
onder Angela Merkel en tussen
paus Armin Laschet. Het ziet er
naar uit dat de partij een ruk
naar rechts gaat maken.
In bijna alles zijn Angela Merkel en
Friedrich Merz elkaars tegenpo
len. Merkel promoveerde aan een
Oost-Berlijnse universiteit, Merz
maakte carrière bij de Amerikaanse
vermogensbeheerder BlackRock.
Zij stond voor de Willkommenskul-
tur, hij voor een Leitkultur (letter
lijk, dominante cultuur).
De leden van de CDU lieten er op
17 december geen misverstand over
bestaan: Merz werd, na het afscheid
van Merkel vorig jaar, gekozen tot
de nieuwe partijvoorzitter van de
christendemocraten. Hij werd gis
teren op de landelijke partijdag in
Hannover op het schild gehesen en
is daarmee de opvolger van Armin
Laschet, een vertrouweling van
de voormalige bondskanselier. On
der aanvoering van Laschet leed de
CDU een historische nederlaag tij
dens de bondsdagverkiezingen
eind september, waardoor de partij
voor het eerst sinds 2005 in de op-
De vrouw die zegt in 2020 door
Broekman te zijn aangerand, wil
een vergoeding voor de therapie die
ze na het incident kreeg. Ze las een
emotionele verklaring voor over de
impact die het heeft gehad. ,,Jij bent
sinds 4 juli 2020 niet meer wegge
weest uit mijn gedachten.''
De vrouw beschuldigt Broekman
ervan haar tijdens haar werk in een
bar in Amsterdam haar bij de bor-
positie belandde. De partij verloor
veel kiezers kwijt aan de liberale
FDP en de rechts-populistische
AfD. Tot afgrijzen zagen veel
CDU'ers Merkels ex-minister van
Financiën Olaf Scholz (SPD) uit
eindelijk het bondskanselierschap
grijpen.
De missie van Merz is helder. Hij
moet de partij, die zestien jaar
lang door Merkel werd geleid, van
nieuwe elan voorzien. Een aan
tal Merkel-adepten, zoals Annegret
Kramp-Karrenbauer en Peter Alt-
maier, heeft de partij inmiddels
verlaten.
C Opdracht voor
Merz: hij moet de
CDU weer tot nieuwe
bloei brengen
De 66-jarige Merz begint dus bij de
CDU aan een zware klus. Onlangs
trof hij in Beieren CSU-leider Mar
kus Söder om de breuk met de (veel
conservatievere) zusterpartij uit
Zuid-Duitsland te lijmen. Het duo
lieten zich onder het mom van een
nieuwe start fotograferen voor een
meer. Dat leidde hier en daar tot
hoongelach. Sommigen vonden de
gemaakte foto een slap aftreksel van
de Duitse krimi Tatort.
Voor de christendemocraten is
het echter menens. Na het verkie
zingsdebacle van september vorig
jaar willen Merz en Söder de rijen
binnen partij sluiten. Ten tijde van
Merkel waren er regelmatig conflic
ten over de koers. Maar ook nu is er
veel discussie over de toekomst van
de partij. Vooral de Merkel-getrou-
wen vrezen dat de CDU onder Merz
een ruk naar rechts zal maken
om terrein te herpakken op vooral
radicaal-rechts.
Daarnaast blijft de christende
mocratische partij vooral een man-
nenbastion. Dat manifesteert zich
niet alleen in de top van de partij.
In 2000 was een kwart van de
CDU-leden vrouw, vandaag de dag
is het percentage vrouwen een
klein beetje toegenomen: tot een
schamele 28,8 procent.
sten en in het kruis te hebben ge
grepen. Dat zou gebeurd zijn toen
ze samen met hem op de foto ging.
De acteur was volgens haar onder
invloed.
De 35-jarige Broekman, die eer
der al zei onschuldig te zijn, was
niet in de rechtbank aanwezig. Zijn
advocaat verklaarde namens hem
dat de acteur zich niet herinnert
met de barvrouw op de foto te zijn
geweest. 'Wel kan ik zeggen dat ik
tijdens het maken van een foto nie
mand ooit op een plek heb aange
raakt. Ik heb niemand aangerand',
zegt hij.
De verdediging wil dat Broek
man wordt vrijgesproken. Uit
spraak over twee weken.
MMH
f 'I
GO ZATERDAG 22 JANUARI 2022
'Tata moet nu snel
schoon worden'
Hans Nijenhuis
Bilthoven
Volgens hoogleraar Jacob de
Boer hebben mensen die in de
omgeving van Tata wonen 50
procent meer kans op kanker.
Guy Hoeks
Berlijn
Friedrich Merz. foto dpa
Het Openbaar Ministerie heeft
tegen acteur Manuel Broekman
een werkstraf van 240 uur en
een voorwaardelijke celstraf
geëist wegens aanranding.
Daarnaast wordt een schadever
goeding geëist van 2000 euro.
De rookpluimen van Tata Steel gezien vanuit IJmuiden. foto anp
