'Dat je mag twijfelen
en datje in verschillende fases
van je leven iets anders
mag denken'
M
I
Jf'l, -
BfKv'F ifp
w
£':Vj>y I
door de ogen van hedendaagse en klassieke filosofen.
Ergens kun je zeggen: de filosofie schiet niets op. We zijn
immers nog steeds bezig met Aristoteles en wat hij heeft
gezegd. Maar filosofie is een basis waar je steeds opnieuw
naar kan terugkeren. De ideeën van Aristoteles veranderen
niet meer, maar de thema's waarop je ze kunt loslaten,
zijn altijd in beweging.'
van liefde en het is boeiend jezelf daarover vragen te stellen.
Er is romantische liefde, maar blijft die bestaan? Of wordt
de liefde binnen een huwelijk soms meer een soort com
passie? En wat heb je nodig - ook een interessante vraag.
Ik merk dat de liefde bij uitstek een thema is waarin je
ook de tegenstrijdigheden in jezelf tegenkomt. Het ene
moment vind ik het prima om met mijn man op de bank
tv te kijken, lekker veilig. Maar soms verlang ik ook naar
de gepassioneerde verliefdheid van het begin met alle
onzekerheid vandien. Het is niet of het één of het ander.'
Marlies 'Het citaat van Luc Ferry impliceert ook de
verwachting dat liefde het leven makkelijker zou moeten
maken. Maar is dat wel zo?'
Manon 'Het lijkt me geen doel op zich. De moeilijke
kanten van de liefde maken ook dat je je ontwikkelt en
dat je dingen over jezelf leert.'
Marlies 'Je kan je ook afvragen wat er wordt
bedoeld met liefde. Liefde voor een ander,
maar ook voor jezelf, voor de natuur, voor de
maatschappij als geheel. Is vriendschap ook
liefde? Nadenken levert ook altijd weer nieuwe
vragen op.'
Manon 'Ik hoop dat door te filosoferen er bij
mensen een grotere tolerantie ontstaat. Ten
opzichte van elkaar, maar ook van zichzelf.
De tolerantie dat je mag twijfelen en dat je in
verschillende fases van je leven iets anders
mag denken en voelen. Het hoeft niet allemaal
zo vaststaand te zijn. Het zou sowieso mooi zijn
als we iets vaker zouden zeggen: ik weet het
eigenlijk niet. Dat is een mooi vertrekpunt om
te luisteren naar de mening van anderen. En
als je van jezelf accepteert dat je twijfelt, iets
niet weet of van standpunt verandert, kun je
dat van een ander ook.'
Marlies 'Met uiteraard totale wereldvrede als
gevolg.'
Manon 'Dat sowieso. Filosofie - zowel het
lezen wat anderen vinden als zelf nadenken -
relativeert enorm. Het creëert ruimte in je
hoofd zonder dat je die ruimte meteen moet
opvullen met stelligheid. Het geeft je ook de
mogelijkheid breder te kijken. Als jij vindt dat
een relatie er precies zo uit moet zien als jij
in je hoofd hebt en je partner vindt dat niet,
dan is dat lastig. Als je dat loslaat en leert dat
er in verschillende tijden allerlei verschillende
ideeën waren, is het makkelijker open te staan
voor wat een ander denkt. Wereldvrede op elk
niveau dus, zelfs aan de keukentafel.'
MEZZA 23
Naast vriendschap is liefde het andere belangrijke thema
in jullie boek. De moderne filosoof Luc Ferry zei: 'Laten we
onmiddellijk vaststellen dat, ook al geefi de liefde zin aan
ons leven, ze het daarom niet altijd gemakkelijker maakt.'
Manon 'Daarom is liefde ook zo'n mooi thema. Het
kan het leven zeker moeilijk maken, juist omdat het
zo ongrijpbaar is. Het kan je onzeker maken en zelfs
verwoestend zijn. Maar er zijn verschillende soorten
i
-it t -v i
Zelfdenkboek - Zelf filosoferen en schrijven
over liefde en vriendschap verschijnt bij uitgeverij
Ten Have 20,99