Europarlement
wil rem zetten
op persoonlijke
advertenties
t
stappen tegen te gaan
9
Vanaf hun 18de jaar betalen jongeren een eigen bijdrage
uit te komen met het CAK. Maar als
het moet, stapt hij naar de rechter. Hij
weet hoe anderen na een jeugdzorg
verleden vaak meer worstelen dan hij.
Niemand heeft ze geleerd hoe ze zich
moeten redden in de maatschappij.
Terwijl ze toch al kwetsbaar zijn, door
hun vaak traumatische verleden. Ve
len hebben schulden, belanden in de
criminaliteit. Sommigen hebben bui
ten de instelling niemand. Eén jongen
maakte daarom een eind aan zijn le
ven, weet Thomas - alle contacten die
de jongen had, zaten in Hoenderloo.
Verleden
Thomas staat op het punt helemaal op
zichzelf te gaan wonen. Hij laat het
verleden achter zich, ook al moet hij
zichzelf er soms nog op wijzen dat
hij die harde houding die hij zich in
Hoenderloo aanmat, niet meer nodig
heeft.
Wie jeugdzorg kent, weet wat een
enorme prestatie hij levert. Maar het
voelt alsof de ministers van dit land
zich dat niet kunnen voorstellen.
Alsof het CAK niet snapt waarmee ze
hem opzadelen. ,,Het lijkt of ze alle
maal een fijne jeugd hebben gehad en
de jongeren die gebroken of drugsver
slaafd zijn een ver-van-hun-bedshow
zijn.'' Thomas had nooit gewild dat hij
zo zijn verhaal zou moeten vertellen.
Maar dit is het. En hij vertelt het niet
alleen voor zichzelf. Hij vertelt het
vooral voor al die anderen, die hetzelf
de meemaakten.
Online zakendoen moet net zo
veilig en vrijblijvend worden als
kopen in een fysieke winkel.
Dat ideaal wil het Europees
Parlement een stuk dichterbij
brengen door Google en
Facebook te verbieden om
gebruikers 24/7 te volgen.
Het verbod moet een eind maken
aan de praktijk dat de verworven
gegevens worden gebruikt om con
sumenten te bestoken met een
tsunami van op de persoon gerichte
advertenties.
PvdA-woordvoerder Paul Tang
rekent op een meerderheid om ge
bruik van gevoelige persoonlijke
data zoals politieke voorkeur, reli
gie, seksuele geaardheid of medi
sche gegevens voor zogenoemde
tracking ads, op de persoon gerichte
reclame, te verbieden. ,,Als je één
keer iets hebt opgezocht over aam
beien of een schimmelinfectie
moet je daar dus niet nog maanden
mee worden lastiggevallen", aldus
Tang. Of zijn amendement het
haalt, wordt spannend. Zijn eigen
sociaaldemocraten, de Groenen, ul
tralinks en een deel van de liberalen
steunen het, aanvaarding hangt af
van de rest van de liberalen en van
de christendemocraten.
Ik vind dat de
consument zelf ook
verantwoordelijkheid
draagt
De digitale dienstenwet is de eerste
herziening van regels voor een vei
liger internetverkeer sinds 2000. En
die, zegt Tang, is hard nodig. ,,Je
moet kunnen optreden tegen kin
derlokkers op een juist door kinde
ren veelgebruikt platform als
Tiktok, oftegen informatie die aan
zet tot zelfdoding of kinderen onze
ker maakt over hun lichaam."
Of tegen Booking.com, dat be
weert dat er tien mensen kijken
naar de laatste kamer die ze aan de
straatstenen niet kwijt kunnen.
Maar de regels gaan verder: plat
forms moeten een duidelijk con
tactadres hebben, ze komen onder
toezicht, moeten rapporteren over
gebruikers, moeten illegale content
verwijderen en riskeren bij nalatig
heid een boete van 6 procent van
hun jaaromzet. Daar zijn politiek
geen problemen over, maar de per
soonsgerichte reclame, hét ver-
dienmodel van reuzen als Google of
Facebook, is andere koek. De twee
bedrijven investeerden miljoenen
in een megalobby waarvan Tang er
kent dat die 'effectief was: ,,We
hebben compromissen moeten
sluiten."
Dat is ook de vaststelling van de
Europese consumentenkoepel
Beuc, die graag meer Europese
daadkracht had gezien. Niet min
der dan een totaalverbod op per
soonsgerichte reclame, een veel
strenger aansprakelijkheidsregime
en de plicht (voor alle platforms,
niet alleen de grotere) om verko
pers en hun producten vooraf goed
te controleren. ,,Anders blijft het
een jungle, waarin verkopers con
sumenten manipuleren met ne-
paanbevelingen en andere desin
formatie", aldus Beuc-woordvoer-
der Sébastien Pant, verwijzend
naar onderzoek uit 2019 dat uitwees
dat twee derde van de online ver
kochte producten onveilig was. Met
een stevig aansprakelijkheidsre
gime en een verbod op alle geperso-
naliseerde reclame heeft ook Tang
geen probleem. ,,Ben ik volledig
voor. Alleen is daar nu geen meer
derheid voor. Wat we wel kunnen
bereiken: dat elke consument toe
stemming moet geven voor ge-
personaliseerde reclame, en hij ook
zonder toestemming dezelfde
diensten krijgt. Dat is in elk geval
een begin."
Met de door Beuc gevraagde
plicht om verkopers en hun pro
ducten vooraf te screenen, heeft
Tang wel moeite. ,,Moet Markt
plaats dan van elke aanbieder de in
loggegevens nalopen? Dat gaat
nogal ver. Ik vind: de consument
draagt ook zelf nog wel verant
woordelijkheid. Als ik iets koop via
Bol.com, verwacht ik meer dan
wanneer ik dat doe via een klein en
onbekend platform." En om de ver
gelijking met fysieke transacties
omgekeerd te maken: ,,Van een
Oranjecomité verwacht je ook niet
dat het alle deelnemers aan de vrij
markt controleert. Dan is het geen
vrijmarkt meer."
Het voelde als
een boodschap:
hier heb je geld,
nou opflikkeren
GO DONDERDAG 20 JANUARI 2022
Thomas dacht na
een zware jeugd
een nieuwe start te
kunnen maken,
maar een naheffing
van het CAK zette
daar een streep
door.
FOTO VINCENT JANNINK
Jongeren uit jeugd
zorg kunnen onge
merkt een schuld van
duizenden euro's op
bouwen, omdat ze
vanaf hun 18de een
eigen bijdrage moe
ten betalen voor ver
blijf in een instelling.
Voor een jongere die
dat aanvecht, dreigt
een 'zwijgcontract' om
juridische stappen te
gen zo'n naheffing vrij
wel onmogelijk te ma
ken, zegt jurist Tom
Knijp. Hij staat Thomas
van den Berg bij, die
met terugwerkende
kracht 8800 euro
moet meebetalen aan
zijn verblijf in een be-
geleidwonenproject
aan het Centraal Ad
ministratie Kantoor
(CAK). Het bedrag is
disproportioneel, stelt
Knijp, die geschokt is
dat het CAK na bijna
een jaar vergeefs aan
dringen op een oplos
sing laat weten dat
mediation over kwijt
schelding een 'optie' is,
waardoor ingebrachte
documenten en de
eindovereenkomst ge
heim blijven. ,,Een
overheidsinstantie
mag dit absoluut niet
doen. Het is in strijd
met de wet en er is
sprake van machtsmis-
bruik.'' Ook wordt zo
voorkomen dat andere
jongeren met de uit
komst in de hand naar
het CAK stappen. ,,Eén
kwijtschelding is voor
het CAK een druppel
op de gloeiende plaat,
maar als er meer vol
gen, kan dat een enor
me strop betekenen.''
Het CAK erkent dat 'de
dienstverlening beter
had gemoeten'. ,,We
zijn te laat in gesprek
gegaan.'' Bij het bere
kenen van de eigen bij
drage wordt gekeken
naar het inkomen van
twee jaar geleden, op
basis van inkomensge-
gevens van het UWV.
,,Wij zien dat die gege
vens later nog wel
eens wijzigen. Hieruit
volgt dan een herbere
kening en in nadelige
gevallen een naheffing.
We begrijpen dat dit
onwenselijk is en wer
ken eraan dit zo veel
mogelijk te voorko
men.'' Nadat deze
krant vragen stelde,
kwam de optie voor
mediation op tafel.
Het CAK zegt ook een
oplossing te willen en
stelt - anders dan in
de gedragsregels voor
mediation staat - dat
voor de eindovereen-
komst geen geheim
houding geldt.
Frans Boogaard
Brussel
- Paul Tang,
Europarlementariër PvdA
Online shoppen moet veiliger
worden. foto reuters
