l
15
c Waarschijnlijk scenario: provincie Donbas wordt afgepakt
Is dit de stilte voor
de grote Russische
storm in Oekraïne?
Sommige Europese
diplomaten praten
over de spannendste
week sinds de oorlog
in het voormalige
Joegoslavië.
Ook in Nederland is er bezorgd
heid, al was het maar om 'onze'
gastoevoer uit Rusland. Want los
van een door niemand gewenste
oorlog; als het losgaat in Oekraïne
volgen er geheid sancties van alle
kanten en kan de gaskraan zomaar
worden dichtgedraaid.
Maar óf het zover komt en hoe de
eventuele strijd zal ontbranden,
blijft de grote vraag. ,,Het is Russi
sche strategie altijd onberekenbaar
te blijven en het Westen te laten
gissen naar wat ze gaan doen", zegt
Ruslanddeskundige Bob Deen van
Instituut Clingendael.
Peter Wijninga, defensiespecia
list van het Haags Centrum voor
Strategische Studies onderschrijft
dat. „Rusland dreigt met actie, maar
welke actie zeggen ze er niet bij. De
vrees is dat die 100.000 man Russi
sche troepen langs de grens in be
weging gaan komen en Oekraïne
binnentrekken. Vanuit Engeland
worden nu antitankwapens gele
verd, wat aangeeft dat iedereen op
het ergste voorbereid wil zijn."
wat er al gezegd is in het laatste,
mislukte, overleg met de Russen.
Hooguit de derde set eisen over
wapenbeheersing en militaire oefe
ningen zijn voor de Navo bespreek
baar mits Rusland zich daar zelfook
aan committeert, denkt hij. Maar de
Russische diplomatie heeft al ge
zegd dat Poetins eisen geen keuze
menu zijn.
Dus zal Rusland op dit moment
de opties overwegen. Daartoe be
hoort een aanval op Oekraïne om
het Oekraïense leger dusdanig te
verzwakken dat het geen bedrei
ging voor Rusland is, vermoedt
Deen. ,,De cyberaanvallen op maar
liefst zeventig overheidsdiensten
van Oekraïne, vorige week, waren
misschien een schot voor de boeg."
Spierballen
Inmiddels staat de zaak op scherp
en is het volgens Deen moeilijk
voorstelbaar dat Poetin inbindt. Dat
zou een pijnlijk gezichtsverlies zijn
na al het luidruchtige spierballen-
gerol van de laatste weken. ,,Daarom
reken ik wel op een reactie. Ik denk
alleen deels dat de Russen er zelf
nog niet uit zijn wat ze willen doen,
en deels dat ze ons willen laten gis
sen, zodat we in angst en onzeker
heid blijven verkeren."
Wijninga ziet nog wel opties: ,,Je
zou als tekenen van goede wil kun
nen afspreken dat je aan beide kan
ten van de grenzen de zware wa
pens op afstand plaatst. Tanks, ka
nonnen, raketten op, zeg maar, zo'n
35 kilometer van de grens. Dat laat
je controleren door OVSE. Nie
mand hoeft concessies te doen,
maar je haalt dan wel de druk van
de ketel en je wint tijd om met el
kaar naar langdurige oplossingen te
kijken."
Het is Russische
strategie altijd
onberekenbaar
te blijven
Meest waarschijnlijk is dat de oos
telijk provincie Donbas - die feite
lijk al door separatisten is afge
scheiden van Oekraïne - met mili
tair vertoon tot Russisch gebied
wordt verklaard, zeggen veel speci
alisten. President Vladimir Poetin
zal niet de hele Oekraïne willen
veroveren, want daar is het gewa
pende verzet al georganiseerd. ,,Het
hele land bezetten is militair veel
riskanter en je loopt het risico dat
naburige landen er ook bij betrok
ken raken. Zover zal hij niet gaan",
denkt Wijninga.
Rusland hoeft nog niets te doen,
omdat het ten minste deze week
nog een formeel antwoord van de
Navo wil afwachten. Die zou de
harde eisen van Poetin moeten ac
cepteren en veiligheidsgaranties
geven, en wel zwart-op-wit. Die ei
sen zijn:
1. Het Westen belooft formeel
dat Oekraïne, andere ex-Sovjet
republieken en zelfs Zweden en
Finland nooit lid kunnen worden
van de Navo.
2. Terugtrekking van alle Navo-
troepen en materieel uit voorma
lige Warschaupact-landen.
3. Wapenbeheersing en afspra
ken over militaire oefeningen in
de regio.
Volgens Deen is dat nog steeds
een kansloos eisenpakket waarbij
het geschreven antwoord van de
Navo nauwelijks zal afwijken van
GO WOENSDAG 19 JANUARI 2022
Russische tanks oefenen niet ver van de grens met Oekraïne. De angst bestaat dat de Russen het land gaan binnentrekken. foto ap
Russen laten het Westen
gissen naar plan Oekraïne
Bob van Huët
Den Haag
Rusland verplaatst militair materieel voor een grote oefening in Belarus in februari. De landen voelen
zich onder druk gezet door het Westen, zeggen ze. foto epa
- Bob Deen,
Instituut Clingendael
