Prioriteiten in
een crisis
Klaar voor volksverhuizing
Vermogen tien rijkste mensen verdubbeld
15
AAN HET WERK
Thijs Launspach
Een lezer stelde mij deze vraag: 'Ik werk
in het zorgteam op een middelbare
school. Het is eigenlijk altijd druk,
maar sinds corona nóg drukker - het gaat
met een steeds groter deel van de leerlingen
slecht. Het prioriteiten stellen gaat daarom
lastig. Hoe kan ik toch de keuzes maken die
voor leerlingen, ouders, collega's én mijzelf
goed zijn?'
Ik hoef je dit vermoedelijk niet uit te leg
gen, maar toch: deze situatie is natuurlijk
volstrekt niet jullie schuld. Het zijn de co
ronacrisis en - laten we eerlijk zijn - de
maatregelen die ervoor zorgen dat er steeds
meer jongeren in nood bij jullie aankloppen.
Er moeten gewoonweg méér jongeren van
hulp worden voorzien. Mijn vermoeden is
ook dat niet zozeer het stellen van jullie pri
oriteiten het probleem is, maar het feit dat
jullie werklast dramatisch is toegenomen.
In een dergelijke situatie betekent priori
teiten stellen iets anders. Normaal gespro
ken: welke taken doen we eerst, en wat
daarna? In zo'n
noodsituatie: wat is
er niet strikt nood
zakelijk en kunnen
we dus schrappen?
Hiervoor gelden in
crisistijd andere
spelregels dan in
'vredestijd'. Verge
lijk het met de afde
ling spoedeisende
hulp van het zieken
huis wanneer er een
groot busongeluk is gebeurd. Alle niet strikt
noodzakelijke handelingen worden stopge
zet en het is alle hens aan dek. Eerst maar
eens de storm zien door te komen, en dan
kijken wat is blijven liggen.
Wat betekent dit concreet? Dat je nog dui
delijker onderscheid maakt tussen wat de
kerntaak is (het helpen van de jongere en
zijn/haar ouders) en wat leuk is om te kun
nen doen (al het andere). Dat laatste blijft
liggen om met de toegenomen druk de
kerntaak toch nog mogelijk te maken.
Hiervoor kun je bijna niet anders dan on
orthodoxe afwegingen maken. Rapportage
aan de gemeente? Kan misschien wel wach
ten tot volgend jaar. Voorlichting aan klas
sen? Keertje online doen, of overslaan. Vaste
vergadering met het schoolbestuur? Laat ze
bellen als ze dringende vragen hebben.
Mailbox vol? Beantwoord alleen de drin
gendste berichten. Natuurlijk allemaal
belangrijk, maar in deze crisis even wat
minder.
Ja, het is daarbij niet te vermijden dat er
gaten zullen vallen. Er zullen zaken blijven
liggen, die op de keper beschouwd óók be
langrijk zijn. Soms zal je niet
de zorg kunnen bieden die je
Maak nog
duidelijker
onderscheid
wat de
kerntaak is
graag zou willen - over
macht! Ik vraag me af of
iemand jullie dat kwalijk
zal nemen. Ookjullie zijn
geen superhelden - al ko
men jullie daar als zorgteam
op een middelbare school
natuurlijk wel dichtbij.
Suez-plan in
2023 klaar
'Inflatie gaat
echt dalen'
De coronapandemie heeft de
rijken rijker en de armen armer
gemaakt. En die armoede kost
inmiddels elke vier seconden
een mensenleven.
De kloof tussen arm en rijk blijft
groeien, zegt ontwikkelingsorgani
satie Oxfam Novib in haar jaarlijkse
rapport over de verdeling van rijk
dom en armoede op aarde. Eerder
gaf econoom Simon Toussaint van
de Universiteit Utrecht in deze
krant al aan dat door de coronacrisis
de verschillen tussen arm en rijk
zijn toegenomen.
Het rapport van Oxfam Novib
verschijnt traditiegetrouw op de
dag dat het World Economic Forum
in Davos begint. Juist op dit 'feestje
van de rijken', waar politici en za
kenlieden elkaar in formele en in
formele bijeenkomsten ontmoe
ten, vraagt de ontwikkelingsorga
nisatie aandacht voor de strijd te
gen armoede.
Want het gaat niet goed met de
verdeling van de rijkdom. Het ver
mogen van de tien rijkste mensen
ter wereld verdubbelde ruim
schoots tijdens corona, van 700
miljard dollar tot 1500 miljard dol
lar. „Tijdens de pandemie verdien
den deze tien mannen 15.000 dollar
per seconde, oftewel 1,3 miljard dol
lar per dag'', zegt Michiel Servaes,
directeur van Oxfam Novib in Ne
derland. Servaes spreekt van
'obscene rijkdom'.
Schrijnend
,,Het is een schrijnend contrast hoe
goed de rijken uit de crisis zijn ge
komen, terwijl er 160 miljoen men
sen zijn teruggevallen in armoede'',
zegt Esmé Berkhout van Oxfam
Novib. Het zijn niet alleen de aller
rijksten die rijker worden tijdens de
pandemie. Over het algemeen zijn
miljardairs er de afgelopen twee
jaar flink op vooruitgegaan. ,,Het
aantal miljardairs is gegroeid.
Wrang is dat er ook negen farma-
miljardairs zijn bijgekomen'', zegt
Berkhout. ,,Farmabedrijven maken
miljardenwinsten met de co-
ronavaccins. Maar arme landen
kunnen die vaccins niet betalen.''
Dat is een van de redenen dat de
armen armer zijn geworden. Co
rona heeft in de arme landen hard
toegeslagen. Daardoor zijn veel
mensen in ontwikkelingslanden
hun baan kwijt geraakt. Dat lot treft
vrouwen nog het meest. ,,Zij wer
ken vaker in de informele econo
mie'', ziet Berkhout. ,,Daar is de
baanzekerheid veel kleiner. Boven
dien zaten vrouwen vaker thuis om
voor de kinderen te zorgen tijdens
lockdowns en schoolsluitingen.''
De positie van vrouwen verbeteren
is daarom belangrijk voor de be
strijding van armoede.
In het rijke Westen stonden de
overheden klaar met miljarden
voor steunpakketten om bedrijven
en werknemers door de crisis te
loodsen. In ontwikkelingslanden is
er geen of veel minder geld voor
steun en vallen mensen direct te
rug in de armoede zonder werk.
Het gebrek aan vaccins is een van
de redenen dat corona veel harder
toesloeg in ontwikkelingslanden.
Ook is daar de toegang tot zorg vaak
slechter. Er zijn minder ic-bedden
Tijdens de pandemie
verdienden de rijkste
tien mannen 15.000
dollar per seconde
of bijvoorbeeld zuurstofmaskers.
Daardoor is de kans aan corona te
overlijden groter.
,,Dat is een gevolg van de onge
lijkheid. Ongelijkheid maakt echt
verschil voor mensenlevens", aldus
Berkhout. Het rapport becijfert dat
er elke vier seconden iemand sterft
aan de gevolgen van die ongelijk
heid. ,,En dat is een conservatieve
schatting.'' Het gaat om mensen die
vanwege slechte gezondheidszorg
overlijden, door voedselgebrek of
aan ziektes, bijvoorbeeld malaria.
Hervorming
De grote vraag is hoe dit probleem
is op te lossen. Want de kloof tus
sen arm en rijk groeit al langere tijd.
,,Een overkoepelende oplossing is
een hervorming van de economie'',
volgens Berkhout. ,,Die is gericht
op groei en winst en werkt in het
voordeel van de rijke landen.'' De
aandacht moet gaan naar meer wel
zijn en duurzaamheid. ,,En vermo
gen moet veel meer belast worden.
Dat geld moet dan gebruikt worden
om armen betere toegang tot ge
zondheidszorg en bijvoorbeeld on
derwijs te geven'', zegt Berkhout.
Oxfam Novib pleit voor aan een
einde aan de vaccinapartheid. Far
maceuten moeten het patent vrij
geven, zodat ook anderen het vac
cin kunnen produceren. Dan ko
men ook meer vaccins beschikbaar
voor arme landen en waarschijnlijk
ook nog tegen een lagere prijs.
Ook Nederland moet meer bij
dragen aan de strijd tegen armoede.
,,Bijvoorbeeld door niet langer be
lastingontwijking te faciliteren via
brievenbusmaatschappijen op de
zuidas'', geeft Berkhout als voor
beeld. En de rijke landen moeten
haast maken met het vullen van
een Klimaatfonds waarmee arme
landen maatregelen kunnen ne
men om de gevolgen van klimaat
verandering op te vangen.
GO MAANDAG 17 JANUARI 2022
WUHAN FOTO GETTY IMAGES
Thijs Launspach
is psycholoog en stress
expert. Hij schreef
hierover de boeken
Fokking druk (2018),
Werken met millennials
(2019) en Werk kan
ook uit (2020).
CAÏRO
Plannen om het
Suezkanaal uit
te breiden zijn
naar verwach
ting in 2023 af
gerond, volgens
de Suez Canal
Authority. Een
tweede vaar
weg wordt uit
gebreid en een
bestaande vaar
weg vergroot,
nadat contai
nerschip Ever
Given vorig jaar
de doorgang
blokkeerde.
ANKARA
De Turkse infla
tie duikt in 2023
onder de 10
procent. Dat ge
beurt nog voor
dat de Turken
een nieuw par
lement en een
president kie
zen, zegt minis
ter van Finan
ciën Nebati. De
inflatie in Turkije
kwam afgelo
pen maand uit
op 36 procent
op jaarbasis.
Tientallen
hogesnel
heidstreinen
staan klaar in
de remise van
Wuhan in
China. Morgen
komt er in het
land een ware
volksverhui
zing op gang
voor de viering
van het Chi
nees Nieuw
jaar, ook wel
Lentefeest ge
noemd. Het is
een van de be
langrijkste
Chinese feest
dagen.
Ongelijkheid groeit
snel door corona
Peet Vogels
Den Haag
- Michiel Servaes, Oxam Novib
