Kaardebollen houden je tuin
het hele jaar door levendig
EIGEN TUIN EERST
23
ROMKE VAN DE KAA
Speciaalbieren
De opmars van alcoholvrij pils was de
afgelopen jaren al niet te stuiten en nu
wordt ook de markt voor zero speciaal
bieren in rap tempo groter. Ze hebben
vaak swingende namen als Vrijwit,
Superb-Owl, Brugse Sportzot en Bravus
Raspberry Gose.
Losse thee
Behalve de slow juices als alternatief voor
alcoholische versnaperingen ziet Van
Dijk dat ook losse thee furore maakt.
,,We leren hoe we thee moeten zetten:
niet met zakjes thee met een smaakje,
maar met losse theeblaadjes. Die moet
met de juiste hoeveelheid blaadjes en de
juiste temperatuur gezet worden. Nu
mensen vaker thuiszitten, hebben ze
meer aandacht voor kwaliteit en is
samen theedrinken een nieuw ritueel.''
Een goed voorbeeld is Crusio Thee van
theesommelier Kiona Malinka. In
enkele restaurants zijn al thee-arrange
menten bij een diner te bestellen.
Ambachtelijke frisdranken
Naast de zoete, traditionele softdrinks
als Coca-Cola, Fanta en 7up is er een
nieuwe generatie frisdranken op de
markt gekomen. Ambachtelijk gemaakt
met minder suiker en zo veel mogelijk
natuurlijke ingrediënten. Het gaat om
hippe merken met bijzondere smaken -
denk bijvoorbeeld aan hibiscus - zoals
Neko Jusu of URB. Natuurlijke siropen
doen het tegenwoordig ook goed. Agro-
posta maakt bijvoorbeeld siroop van
biologisch verbouwde planten en fruit
en Canadian Red Cranberry produceert
siroop van puur sap. Daarnaast heb je
steeds meer zogenoemde functional
drinks, die een bepaald effect op ons
lichaam hebben. Bijvoorbeeld detox-
drankjes en radiancedrankjes, die goed
zouden zijn voor de huid.
Alcoholvrije wijn die wél
lekker smaakt
Het wordt al jaren geprobeerd en al
jaren slaagt bijna niemand erin: een
goede alcoholvrije wijn maken. Wijn
specialist Hamersma gaf het al aan.
„Vooral rood smaakt vaak gemanipu
leerd en roept associaties op met goed
koop druivensap. Mousserend wit doet
het relatief gezien het beste, doordat het
belletje de prikkel veroorzaakt waar we
zo van houden. Even de smaakpapillen
verdoven, dan mis je de bite van alcohol
niet.''
Hamersma, die zelf twee dagen per
week alcoholvrij leeft, wijst erop dat van
de vijfduizend wijnen die hij op zijn site
positief heeft beoordeeld, er slechts vijf
tien geen alcohol bevatten. Traditionele
makers als Leitz, Torres en Domaine de
L'Arjolle zijn er wat hem betreft wél in
geslaagd lekkere 0.0-exemplaren te
maken.
ook in afgestorven toestand nog een
zekere charme hebben, vooral als ze
met rijp overdekt zijn. Of met
sneeuw, die de bloem
hoofden van afgestor
ven hemelsleutels een
koddig mutsje geeft.
Ook de kronkelhazelaar
is een echte winter-
struik.
's winters zelfs meer op
dan 's zomers. Zo'n
plant waaraan ook 's zo
mers het nodige te bele
ven valt en die in de
winter het hele aanzien
van een tuin kan bepa
len is Dipsacus sylves-
tris, de kaardebol. Wie
geniet van het dieren
leven in zijn tuin, moet
de kaardebol beslist
zaaien. In de zomer is
deze plant de lieveling
van vlinders en bijen.
's Winters worden de
uitgebloeide bloemen
drukbezocht door
zaadetende vogels, met
Wie het met mij eens is dat dieren
in een tuin even belangrijk zijn als
planten, zou met gulle hand overal
kaardebollen moeten zaaien: in de
borders, in het grind en in de voegen
tussen de tegels van
het terras. De kaar-
debol groeit overal,
maar de plant kan
eigenlijk nooit tot
een plaag uit
groeien, want na
gebloeid te hebben
gaat hij dood. Hij is
tweejarig: in het
eerste jaar na het
zaaien verschijnt
een platte, donker
groene rozet waar
uit in het tweede
jaar de bloemsten
gel tot meer dan 1,5
meter omhoog-
schiet. Na de bloei
sterft de plant af,
maar het skelet
blijft de hele
winter over
eind staan, met
grote, perka-
mentkleurige,
eivormige zaad-
hoofden.
n januari ligt het tuinwerk stil.
Waarom zou je nu doen wat ook
straks in het voorjaar kan? Oprui
men? Afknippen? Dat komt wel in
maart, met het lentezonnetje lek
ker op je rug. Winterklaar maken?
Dat doen we tegenwoordig niet
meer. Dat afknippen van afgestorven
planten is een heidens karwei, want
de plantenstengels zijn nog taai,
zodat je ze stuk voor stuk moet weg
snoeien. In het voorjaar is dat wel
even anders: dan zijn de stengels
door de vorst breekbaar geworden,
waardoor je ze met brede armgeba
ren kunt wegmaaien en ze als luci
ferhoutjes kunt afbreken.
Daarnaast is uitstel van de grote
tuinschoonmaak beter voor de plan
ten, want vorstgevoelige planten
ontlenen aan al die afgestorven rom
mel nog een aardige winterbescher-
ming. Er zijn kniesoren die tegen
werpen dat al die dode stengels ook
een goede schuilplaats vormen
waarin schadelijke insecten kunnen
overwinteren. Dat is waar, maar het
zelfde geldt voor nuttige insecten.
name door de putter, bekend van het
beroemde schilderij in het Maurits-
huis, Het puttertje van Carel Fabri-
tius.
In de winter, als de meeste planten
bovengronds zijn afgestorven en de
bomen er kaal bij staan, zorgen
vooral de vogels ervoor dat er in de
tuin nog altijd van alles te beleven
valt. Uren kan ik kijken naar de ner
veuze boomklever die geen ogenblik
stilzit en die in kieren van de schors
van een boom naar insecten zoekt,
en naar de watervlugge winterko
ning die in mijn houtstapel woont.
GO ZATERDAG 15 JANUARI 2022
ILLUSTRATIE AART JAN VENEMA
kronkelhazelaar
putter
bevroren kaardebol
En ten slotte zijn er nog planten die
Een enkele plant valt
V
Snoeien, stekken,
planten, verpotten,
zaaien en schoffelen.
Tuingoeroe Romke
van de Kaa helpt een
handje.
