Boeren en natuurorganisaties botsen over de bescherming
16
Natuurbeschermers zijn lyrisch, anderen kunnen
de teruggekeerde wolf wel schieten. Met het
toenemend aantal dode schapen groeit ook de
discussie. Wat moeten we ermee aan? ,,De wolf is
er, we hebben ermee te leren leven."
aangereden of in de berm neerge
legd? Het bleek dat laatste) is voor
schapenhouders al lang geen
sprookje meer. Sinds de eerste wolf
zeven jaar geleden Nederland bin-
nenkuierde, zijn meer dan duizend
schapen door wolven gedood. Plus
enkele geiten, kalveren en alpaca's.
Inmiddels leven in Nederland naar
schatting vijftien tot twintig wolven.
De meeste in een roedel op de
Veluwe, waar al drie jaar jongen zijn
geboren. In Drenthe lijkt sinds kort
een wolvenkoppel neergestreken.
Ook in Zuidoost-Brabant woont een
wolf, en daarnaast duiken er geregeld
rondzwervende jongen op die op
zoek zijn naar een eigen leefgebied.
Onlangs zelfs in Renesse.
Schapenboer Jos Verhulst uit Am-
merzoden kan ze wel schieten. In
april 2020 werden zijn dieren drie
keer aangevallen. Slachtpartijen wa
ren het, met in totaal 47 dode scha
pen en lammetjes. De herinnering is
nog vers. „Overal bloed, doorgebeten
strotten, afgerukte poten. Nog steeds
krijg ik 's ochtends een misselijk ge
voel in m'n buik, als ik in de auto
stap voor een rondgang langs mijn
schapen. Wat ga ik aantreffen? Afge
lopen herfst zijn hier vlak bij, in Den
Bosch, nog 25 schapen doodgebeten."
Negatieve berichten
Zulke incidenten halen steevast de
krant. Het aanvankelijke enthousi
asme voor de teruggekeerde wolf
lijkt vaker plaats te maken voor nega
tieve berichten, naarmate er meer
wolven komen en meer vee wordt
gedood. Niet alleen in Nederland. In
de landbouwcommissie van het Eu
ropees Parlement werd deze week
gedebatteerd over een plan van Euro
parlementariër Bert-Jan Ruissen
(SGP) om de beschermde status van
wolven te verlagen. Als ze in be-
paalde regio's te veel schade aanrich
ten, zouden ze mogen worden afge
schoten. Schapenboer Verhulst is het
daarmee eens. „Waarom heeft zo'n
malloot die Nederland zomaar bin
nen komt lopen ineens meer rechten
dan mijn schapen?''
De discussie of wolven mogen
worden afgeschoten is onzinnig,
stellen ecologen, natuurbeschermers
en milieujuristen. De wolfis sinds
1979 niet voor niets beschermd. In de
natuur vervult het roofdier een be
langrijke rol. Zo houdt hij het aantal
zwijnen, herten en andere grazers in
toom, waardoor zeldzame planten
meer ruimte houden om te groeien.
Door intensieve jacht was de wolf
in Europa bijna uitgeroeid. Niet al
leen boeren zagen de wolf als hun
grootste vijand. Hondsdolle wolven
vielen soms mensen aan. Weliswaar
leven dankzij de beschermingsmaat
regelen in Europa inmiddels weer
zo'n 20.000 wolven. Maar de popula
ties zijn nog te klein en te versnip
perd om te concluderen dat hun toe
komst niet meer in gevaar is. In Ne
derland is volgens studies plek voor
misschien wel vierhonderd wolven.
Ondertussen lopen de emoties op.
In Friesland zouden boeren vorig jaar
duizenden euro's premie hebben
uitgeloofd aan jagers die een wolf
doodschieten, berichtte Omrop
FryslJn. In het Gelderse Stroe werd
op 1 oktober een doodgeschoten wolf
gevonden. Opsporing Verzocht be
steedde aandacht aan de nog altijd
onopgeloste zaak, de Faunabescher
ming loofde 16.000 euro uit voor de
gouden tip. Ondertussen blijft de
complottheorie opduiken dat de
wolf niet spontaan Nederland bin
nenwandelde, maar door natuurbe
schermers is uitgezet om het platte
land te ontdoen van boeren. Anne-
mieke van Straaten, die al jaren vecht
tegen dierenleed in de Oostvaarders-
plassen, heeft naar eigen zeggen
25.000 euro beschikbaar voor degene
die hiervoor 'hét bewijs' levert. Op
de Facebookpagina No Wolves wor
den foto's van aangereden wolven
honderden keren geliket, beelden
van gedode schapen van grimmig
commentaar voorzien. 'Het is een
kwestie van tijd voor het eerste kind
wordt gepakt.'
Roodkapjesyndroom
,,Het Roodkapjesyndroom. Mensen
vinden wolven spannend'', verklaart
wolvendeskundige Glenn Lelieveld
de emoties die het dier oproept. ,,Het
is logisch dat ons lijf zich vol adrena
line pompt als we zo'n roofdier zien.
Dan is het vechten of vluchten.''
Symbolisch is de wolf bovendien
een beladen dier. Niet voor niets zijn
er zoveel sprookjes over boze wolven.
In de bijbel wordt gesproken over
een wolf in schaapskleren, de duivel
in vermomming. Terwijl de wolf in
de Germaanse en Indiaanse cultuur
juist gezien werd als een krachtig
dier dat uiterst respect verdient. De
wolf staat voor wildheid, verklaart
natuurfilosoof Martin Drenthen.
,,Voor de oncontroleerbare natuur.
Stedelingen verwelkomen de wolf
om die reden; zij hebben al zo weinig
wildheid. Van de terugkeer van de
wolf gaat een troost uit: de mens
heeft zich blijkbaar niet alle natuur
kunnen toe-eigenen. Op het platte
land wordt de wolf echter als indrin
ger gezien. Wat is boeren anders dan
de wildernis buitenhouden: zorgen
dat onkruid je akker niet overwoe
kert, dat plaagdieren je gewas en
wilde beesten je vee niet opeten?''
De wolf als indringer hangt vol
gens hem samen met andere veran
deringen die mensen op het platte
land voor hun gevoel vanuit de stad
7 oktober, 9.02 uur.
Terwijl de opko
mende herfstzon
langzaam door de
mistsluiers over de
Elspeetse Heide
breekt, kijkt herder
Marc Baars vanaf een heuveltje uit
over zijn rustig grazende schapen.
Ineens ziet hij in het hoge gras twee
sporen zijn kant op komen. Razend
snel. Pas als ze vlakbij zijn, beseft hij
wat hij ziet. Twee wolven. In een per
fecte samenwerking sprinten ze naar
een schaap aan de buitenrand van de
kudde en grijpen het dier bij de keel.
Nog geen vijf seconde duurt het. Dan
is het voorbij. De ene wolf maakt
zich los, de ander sleept hun prooi
uit het zicht.
Een wolf die op klaarlichte dag een
schaapskudde met herder aanvalt:
het is een nieuw hoofdstuk in het
verhaal van de wolf in Nederland.
Wat begon met grote opwinding in
Luttelgeest (was die dode wolf nou
ZATERDAG 15 JANUARI 2022 GO
De wolf is
terug, maar is
er nog plek
voor hem?
Wolven zijn onder
meer gesignaleerd
op de Veluwe, in
Zuidoost-Brabant,
Drenthe en recent
ook in Zeeland.
FOTO'S GETTY IMAGES,
ARIËTTE DE RUITER,
MARC BOLSIUS
ANNEMIEKE VAN DONGEN
