'We moeten niet de ziekte centraal zetten, maar de mensen om
m
m
4
Beter worden doe
je thuis en niet in
een kliniek
Oké, ze stotterde. Dat wel. ,,Op het
Goese Lyceum begon het verve
lend te worden dat ik niet uit mijn
woorden kon komen." Hoe verder
ze komt, hoe meer het haar op
breekt. Ze stopt met haar studie
sociale geografie aan de Universi
teit van Amsterdam om ervoor in
therapie te gaan. ,,Het maken van
contact en vooral het functioneren
in werkgroepen ging niet zo
goed."
Toch laat ze de moed niet zak
ken. Als ze na de stottertherapie
planologie studeert, gebeurt er iets
dat ze niet ziet aankomen: haar
stage wordt afgekeurd. ,,Ik dacht
dat het goed ging, maar over en
weer waren er veel misverstanden.
Ik ging heel erg over mezelf twijfe
len en werd vreselijk onzeker."
Ze keert in zichzelf, voelt zich
eenzaam en krijgt een psychose.
,,Dan gaan gedachten door je
hoofd die helemaal niet kloppen.
In een nacht heb ik mijn boeken
uit het raam gegooid en heb ik met
een snoer om mijn nek gezeten.
Toen hebben de buren de dokter
gebeld en ben ik drie maanden ge
dwongen opgenomen in een in
richting."
Zeer ingrijpende gebeurtenissen
die haar leven tot op de dag van
vandaag beheersen. ,,Uiteindelijk
hebben mijn ouders me goed op
gevangen, dat is uiteindelijk mijn
geluk geweest."
Teleurstellingen
Maar makkelijk heeft ze het niet.
,,Je komt terug in Zeeland met een
heleboel teleurstellingen. Zo heb
ik mijn studie niet kunnen afma
ken en zijn relaties kapotgegaan. Ik
kwam in het circuit van uitkerin
gen, had moeilijkheden met wo
nen, wilde mijn huis amper
schoonmaken en wist niet met
geld om te gaan. En dat terwijl ik
bijna doctorandus was."
Sinds ze terug is in Zeeland staat
ze onder behandeling bij Emergis.
Ook werkt ze twee dagen in de
week bij Demontage Werkplaats
Zeeland, een leerwerkbedrijf. ,,Ik
help er met koken en schoonma
ken. Daar heb ik ook voor mijn ei
gen huishouden veel structuur en
handigheidjes geleerd. Ik heb het
gevoel dat ik wat nuttigs doe. Ik
voel me meer mens."
Heleen heeft haar draai in het le
ven wel gevonden. ,,Naast het
werk heb ik veel hobby's: naaien,
schilderen, fotograferen, fietsen,
wandelen, yoga. Ja, ik tennis zelfs."
Minderwaardig
Toch blijft die psychose op de loer
liggen. „Iedereen vindt dat ik het
goed doe. Terwijl ik zelf soms
denk dat ik niks doe, niks kan. Ik
heb een heel minderwaardig ge
voel over mezelf. Dat cultiveer ik
dan en denk dat iedereen zo over
me denkt. Maar dat zijn dingen die
in mijn hoofd zitten. Dat is nog
niet helemaal weg."
Dat blijft zoeken, vertelt ze.
,,Nee, ik heb niet meer dat ik boe
ken uit het raam wil gooien. Ik reis
regelmatig met de trein. Ik had wel
honderd keer kunnen springen,
dus blijkbaar is er toch iets in mij
dat wil overleven."
Als ze zich niet lekker voelt, kan
ze bellen naar Emergis. ,,Al bel ik
liever een vriend, mijn moeder of
zus. Ik ben blij dat ik veel mensen
buiten Emergis ken. Ook omdat ik
normaal wil functioneren en niet
alleen met (ex-)psychiatrische pa
tiënten wil omgaan. Ik wil als vol
waardig gezien worden. Dat gevoel
heb ik nu wel."
Politie in de straat
Gelukkig gaat het Heleen goed af.
Maar soms gaat het ook mis. Zoals
in de Borszeestraat in Borssele.
Daar beledigt en bedreigt een man
op io november een zorgmede-
werker. Omdat hij weigert met
agenten mee te gaan, een steen
naar hen gooit en met messen be
gint te zwaaien, wordt een arresta
tieteam opgeroepen. Dat rekent
hem in. Maar de buurt is onder
tussen in shock. Een arrestatie
team in Borssele
Negen dagen later is het bal in
Vlissingen. De Scheldestraat
wordt afgezet en mensen moeten
hun huizen uit. Mogelijk ligt er
een bom in een kamerverhuur
pand, waar ook een verwarde man
met een mes zwaait. Hij ontsnapt,
maar wordt later alsnog opge
pakt. De bom blijkt niet meer dan
twee aan elkaar verbonden batte
rijladers. Maar ja, dat weet de poli
tie ook niet van tevoren. De im
pact op de buurt is groot. Zelfs nu
nog.
,,We moesten ons huis uit", ver
telt een buurtbewoner ('mijn
naam hoeft niet in de krant'). ,,Je
schrikt je rot. We hebben de kin
deren wakker gemaakt en mee
naar buiten genomen. Daar ston
den we dan, in de kou. Een el
lende."
Volgens hem wonen er in het
pand meer mensen met verward
gedrag. ,,Weet je wat het probleem
is? Mensen die er wonen, worden
niet begeleid. Dat kan toch
niet?" De overlast is na de politie
actie flink minder. ,,Voor zolang
als het duurt. Er komen steeds an-
m&m
dere mensen in."
Dat kan dus ook gebeuren met
mensen met verward gedrag. Je
zou zeggen, zulke mensen horen
in een kliniek. Maar Emergis kiest
juist voor minder opnames en
meer ambulante zorg. Dat bete
kent dat je langs kunt komen bij
een poli om te praten met een psy
chiater of psycholoog. Al gaan veel
van die gesprekken steeds vaker
digitaal.
Als het echt niet goed met je
gaat, komen behandelaars aan
huis. Soms meermalen per dag.
Dat heet intensieve thuisbehande-
ling. ,,Allemaal bedoeld om te
voorkomen dat iemand naar een
kliniek moet", onderstreept Ralph
Gillissen van Emergis. ,,Want be
ter worden doe je thuis en niet in
een kliniek."
In die visie past volgens hem
ook de sluiting per i januari van
twee afdelingen: een voor de be
handeling van mensen met angst
en stemmingsklachten en een
voor psychotische klachten. Je zou
denken: dat is pas waanzin. Nou,
dat is niet waar, verweert Gillis
sen. ,,Als het niet goed met je gaat
en je bent ziek, waar wil je dan het
liefste zijn? Thuis. Die tendens zie
je in de ziekenhuizen en ook in de
GGZ, de geestelijke gezondheids-
ZATERDAG 15 JANUARI 2022 GO
VERVOLG VAN PAGINA 3
Heleen Vogelaar met een van
haar eigen schilderijen. Ze
beeldt er onder meer op af dat
je 'nee' moet durven zeggen.
FOTO MARCELLE DAVIDSE
- Ralph Gillissen, Emergis
Ralph Gillissen van Emergis. ,,Je
moet onderscheid maken tus
sen crisis en behandeling."
FOTO EMERGIS
Èsjpsti S
HnH
