'Steek coronasteun
liever in omscholing'
Staking legt brouwerijen
Heinekenconcern plat
aan de leiband leggen
15
euro aan kosten wordt geschrapt
terwijl de investeringen juist
worden verdubbeld. Het plan
slaagt dubbel en dwars, ook om
dat de vakbonden bereid zijn
mee te werken.
Dat leidt tot scheve ogen in
Franse kringen omdat het oor
spronkelijk twee maal zo grote
Air France zichtbaar bij het
kleine zusje achterblijft. De fi
nanciële zelfstandigheid van
KLM wordt in sommige Franse
kringen aangedragen als dé re
den dat het minder gaat met Air
France; diens problemen zou
den zijn opgelost als geld en ac
tiviteiten van KLM naar Frank
rijk worden overgeheveld.
3 Is dat een probleem?
Air France-KLM heeft de
afgelopen jaren meermaals
geprobeerd de Nederlandse
dochter aan de leiband te leggen.
Van een - mislukte - poging tot
een 'greep' in de KLM-kas, tot
het inpalmen van dochter
Transavia, overhevelen van
hoofdkantoor-, onderhouds- en
it-functies, tot stappen om cru
ciale besluitvorming in het ver
volg vanuit Parijs te regelen.
In 2017 roept Elbers in deze
krant het moederbedrijf zelfs op
'te stoppen met het fijnslijpen
van de organisatie'. „Steeds weer
plannen bedenken om onderde
len in elkaar te schuiven, helpt
het bedrijf niet verder.''
Tegelijkertijd is Elbers stee
vast de eerste die aanstipt hoe
belangrijk de combine met
Frankrijk is, hoe zeer de samen
werking mee heeft geholpen om
wereldwijde groei voor elkaar te
krijgen. ,,De discussie is hele
maal niet dat KLM van Air
France af moet of andersom. De
samenwerking heeft ons veel
gebracht, het brengt ons veel en
maakt ons sterk."
4 Wat is er nu anders?
Sinds de komst van Benja
min Smith in 2018 als top
man van Air France-KLM, ligt
verdere integratie als nooit tevo
ren op tafel.
Dat er tussen Smith en Elbers
een verstandshuwelijk bestaat,
is een understatement. De Ca
nadees voert vlak na zijn komst
een maandenlang gevecht over
de herbenoeming van de eigen
zinnige Elbers, in de hoop zo de
touwtjes te kunnen aanhalen.
Uiteindelijk buigt Smith voor
druk uit Nederland, waar perso
neel en politiek de barricades
opgaan voor hun topman. ,,De
steun die hij in Nederland kreeg,
is indrukwekkend", erkent de
Canadees. ,,Dat overkomt niet
veel ceo's in de luchtvaart." Ook
nu is KLM-personeel een actie
begonnen om het vertrek van
Elbers tegen te gaan en worden
collega's gevraagd een petitie te
tekenen.
Het is de vraag of het deze
keer gaat helpen. De invloed van
Smith is ondertussen gegroeid,
hij wist verregaande concessies
over zekerheden los te krijgen.
De recente ingrijpende keuze
van het moederbedrijf voor
honderd Airbustoestellen voor
'Boeingmaatschappij' KLM is
daar mede een uitvloeisel van.
5 Dreigt er een nieuwe
machtsstrijd?
Die kans is zeker aanwezig.
Op Elbers' voorganger Camiel
Eurlings na - die destijds op
voorspraak van de Fransen de
overstap van minister naar
luchtvaartmaatschappij maakte
- zijn alle recente ceo's uit KLM
zelf voortgekomen.
Dat is op dit moment dubbel
belangrijk vanwege de lange
weg die de maatschappij uit de
coronacrisis te gaan heeft. Een
buitenstaander die zich maan
den moet inwerken, past daar
niet bij.
Of de raad van commissaris
sen van KLM het na het debacle
Eurlings nog eens aandurft ie
mand van buiten de luchtvaart
naar voren te schuiven, is on
waarschijnlijk. Maar over ie
mand van buiten KLM is het
laatste woord niet gezegd.
Immers, tot de komst van
Benjamin Smith kwamen toplui
van Air France-KLM steevast uit
de eigen Franse (nooit Neder
landse) boezem. Ook in Frank
rijk moest flink worden gemas
seerd om de Canadees geaccep
teerd te krijgen, waarbij diens
ruime luchtvaartervaring een
doorslaggevende rol speelde.
In tegenstelling tot de laatste
benoemingen bij KLM zit 'Pa
rijs' ook nadrukkelijker dan ooit
aan tafel. Smith heeft een com
missarisfunctie bij KLM uit de
machtsstrijd met Elbers ge
sleept, waardoor er getalsmatig
nu meer 'Fransen' (5) dan Ne
derlanders (4) in de KLM-raad
van commissarissen zitten.
Het vroegtijdige aangekon
digde vertrek van KLM-topman
Pieter Elbers is daar waarschijn
lijk een eerste gevolg van.
mW v -\P
Er is vooralsnog weinig uitgeko
men van de verwachting dat de co
ronacrisis Nederland in een reces
sie zou storten en de werkloosheid
hoog zou oplopen. De economie is
sneller dan verwacht hersteld en de
vooruitzichten zijn best goed. Zo
waren er niet eerder meer vacatures
dan werklozen. En inmiddels ligt
het aantal faillissementen op een
historisch laag niveau, meldde het
Centraal Bureau voor de Statistiek.
De coronasteun heeft geholpen,
zeggen experts. Maar veel econo
men zien de steun eerder als boos
doener: deze verstoort de economie
en houdt bedrijven overeind die ei
genlijk niet levensvatbaar zijn.
Arnoud Boot, hoogleraar onder
nemingsfinanciering aan de Uni
versiteit van Amsterdam, is een van
hen. Hij betwist niet dat er nood-
steun moet zijn voor getroffen be
drijven bij een lockdown, maar hij
vindt het niet kunnen dat een deel
van de (horeca)bedrijven nu al
bij na twee jaar overeind worden ge
houden.
Boot: ,,Als de steun al bij het be
gin van de zomer was afge
bouwd, dan hadden die bedrijven
en mensen andere keuzes kunnen
maken en hadden zij aan de slag
kunnen gaan in sectoren en bij be
drijven waar de krapte groot is.''
Wat hem betreft moet de coro-
nasteun zo snel mogelijk stoppen
als de beperkende coronamaatrege-
len worden gestaakt. ,,Is het erg als
faillissementen stijgen? Het men
selijk leed is groot. Maar er staan
weer nieuwe ondernemers op.''
Die mening deelt Raymond Gra-
dus, hoogleraar bestuur en econo
mie aan de Vrije Universiteit Am
sterdam. De coronasteun was voor
de korte klap te rechtvaardigen,
maar die is er niet voor de lange
adem. De negatieve gevolgen wor
den volgens hem steeds manifester,
zegt hij wijzend op de afname van
faillissementen.
Ook wijst hij erop dat er meer dan
300.000 openstaande vacatures zijn
en minstens 100.000 werkenden
loonsteun krijgen. ,,Ik wil niet zeg
gen dat zij meteen allemaal elders
kunnen werken, maar de steun ver
stoort wel de dynamiek op de ar
beidsmarkt.''
De steun verstoort
wel de dynamiek op
de arbeidsmarkt
Volgens voorman Piet Fortuin van
CNV is het onzin om te denken dat
met stopzetting van de coronasteun
de personeelskrapte kan worden
bestreden. Volgens hem kunnen
horecamedewerkers of winkelper
soneel niet allemaal een-op-een
aan de slag als zorgmedewerker,
onderwijzer of installatiemonteur.
Daar is scholing en langtermijn-
planning voor nodig.
Gradus heeft daar vaker voor ge
pleit. ,,Mocht er nog een lockdown
komen, dan kan de overheid veel
beter geld steken in omscholing."
Volgens FNV-bestuurder Niels
Suijker hadden zich vrijdagochtend
vroeg al zo'n 250 werknemers als
stakers ingeschreven. Later op de
dag, toen andere ploegen op het
werk verschenen, kwamen daar
nog andere bij. De actie duurde in
totaal 24 uur. Komende week zal er
van maandagmiddag tot en met
donderdagmiddag nogmaals wor
den gestaakt, kondigt Suijker aan.
Een woordvoerder van Heineken
weet niet precies hoeveel stakers er
gisteren waren. Volgens hem is de
productie uit veiligheidsoverwe
gingen stilgelegd. Tot lege bier
schappen in de supermarkt zal de
actie sowieso niet leiden want van
dat bier bestaan grote voorraden,
geeft de woordvoerder aan. Als
brouwerijen tijdelijk stilliggen, kan
dat alleen de levering aan de horeca
raken, maar dat probleem speelt nu
niet omdat de horeca vanwege de
coronamaatregelen gesloten is.
Aanleiding voor de staking is het
vastlopen van de onderhandelin
gen over een nieuwe cao. FNV vindt
dat Heineken zijn personeel pro
beert afte schepen met een magere
loonsverhoging. De voorgestelde
loonsverhoging zou lager zijn dan
de inflatie. Ook miste de bond in
het bod van de brouwer een goede
regeling om eerder te kunnen stop
pen met werken en een hogere reis
kostenvergoeding.
Heineken had al aangegeven de
staking voorbarig te vinden. Het
bedrijf wil naar eigen zeggen juist
met FNV in gesprek blijven. De
bond onderhandelt met Heineken
over drie verschillende cao's, voor
het hoofdkantoor, voor de commer
ciële tak en voor de brouwerijen. De
staking vindt alleen plaats bij de
brouwerijen. Onder deze cao vallen
rond de 1300 werknemers.
GO ZATERDAG 15 JANUARI 2022
Al eerder kwam KLM-personeel op voor de belangen van hun
topman Pieter Elbers (foto onder). foto's afp en jean-pierre jans
Medewerkers die met loonsteun
aan het werk worden gehouden,
kunnen beter aan de slag in sec
toren en bij bedrijven die klem-
zitten met personeel. Volgens
experts kan de loonsteun beter
naar omscholing.
Natasja de Groot
Amsterdam
- Arnoud Boot, hoogleraar
ondernemingsfinanciering UvA
Honderden medewerkers van
Heineken staken sinds gisteren
voor een betere cao. Daarom
heeft Heineken de productie
stilgelegd bij de brouwerijen in
Den Bosch en Zoeterwoude.
Ook bij frisdrankfabrikant Vru-
mona in Bunnik, onderdeel van
het bierconcern, wordt er ge
staakt.
ANP
Amsterdam
KL/VI
WEEDS AIRFRAWCE WEEDS
KLM
