Ministers-op-herhaling gaan zonder pauze van ene naar andere crisis
10
Vijf van de twintig ministers in Rutte IV zijn naadloos
overgegaan van het ene naar het andere kabinet. Uitrusten
of bijtanken zat er niet in. „Eigenlijk onmenselijk.''
Misschien
was het beter
geweest als we
even hadden
uitgerust
Hugo de Jonge gaat van de
coronacrisis naar de
wooncrisis. Vrije tijd
tussen de twee minister
schappen: nul. In het
staartje van zijn ministerschap van
Volksgezondheid werd Nederland
nog even overspoeld door de
omikrongolf. Toch is hij niet afgemat,
bezweert hij. ,,Moe? Ik? Neeeeeee, ik
barst juist van de energie.''
Als 'coronaminister' had de
CDA-bewindsman het de afgelopen
jaren zwaar. Er waren weken bij dat
hij 'heel weinig sliep', zeggen inge
wijden. ,,Maar daar werd hij eerder
drukker dan slaperig van.'' De Jonge
erkent dat het de afgelopen jaren 'na
tuurlijk ongelooflijk heftig' is ge
weest. ,,En de laatste weken moest ik
rennend het stokje aan Ernst Kuipers
overgeven, omdat de coronabestrij-
ding gewoon door moet. Dus het gaat
niet om mij, joh. Al moet ik eerlijk
zeggen dat ze thuis wel opgelucht
zijn dat ik nu wat anders ga doen.''
Waar mensen die van baan wisselen
vaak nog wat vrije dagen opnemen
tussen een oude en een nieuwe job,
gaat dat niet op voor vijf van de twin
tig ministers uit kabinet-Rutte IV die
opgaan voor hun volgende termijn.
Het land moet immers worden be-
stuurd. Een naadloze overgang is dus
de enige optie. „Eigenlijk onmense
lijk", oordeelt ChristenUnie-leider
Gert-Jan Segers.
Universitair hoofddocent Jessica de
Bloom promoveerde op het effect van
vakanties op werknemers. Uit haar
onderzoek blijkt dat het effect van
vakantie - lang of kort - op gezond
heid en welbevinden snel wegebt zo
dra je weer terugkeert op de werk
vloer. Maar eenmaal vrij bereiken va
kantiegangers na acht dagen een
'piek in welbevinden'. Op basis daar
van trekt De Bloom 'de voorzichtige
conclusie' dat er ongeveer acht dagen
nodig zijn om volledig uit te rusten
van het werk.'
Te kort
Dat betekent dat Carola Schouten
tussen kerst en oud en nieuw eigen
lijk een te korte vakantie had. La
chend: ,,Ja, het waren vijf geweldige
dagen.'' Dagen die ze gebruikte voor
achterstallig onderhoud van vriend
schappen, maar verder vooral sla
pend doorbracht. Op de vraag of ze
écht heeft kunnen uitrusten voordat
ze als minister van Landbouw naar
Sociale Zaken verhuisde rolt ze met
haar ogen.
Schouten had de afgelopen jaren
niet bepaald het meest rustige depar
tement onder haar hoede. Boze boe
ren stonden meermaals op het Malie
veld en ook het explosieve stikstof-
Als dit
maanden of
zelfs jaren
doorgaat,
houden weinig
mensen het vol
probleem lag op haar bord. Als mi
nister voor Armoedebeleid, Partici
patie en Pensioenen wachten de
ChristenUnie-bewindsvrouw
nieuwe hoofdpijndossiers, zoals de
uitwerking van het pensioenak
koord.
Dat de werkdruk hoog is, werd de
afgelopen kabinetsperiode al pijnlijk
duidelijk. Drie ministers vielen uit:
eerste coronaminister Bruno Bruins
(oververmoeid), Tamara van Ark van
Medische Zorg (aanhoudende nek-
klachten) en Bas van 't Wout van
Economische Zaken en Klimaat
(burn-out).
Premier Mark Rutte (VVD), zelf
voorstander van 'niet te veel men
sen', werd door de uitval van de drie
partijgenoten met zijn neus op de
feiten gedrukt: zijn vierde kabinet
moest uit méér ministers bestaan.
,,Als je kijkt naar de afgelopen paar
jaar moet ik vaststellen dat de poli
tiek zeker niet minder complex is ge
worden. Dat heeft ertoe geleid dat
mensen in hun fysieke gezondheid
de prijs hebben betaald.'' Ook Rutte
zelf oogt de laatste maanden ver
moeid.
In de formatie is afgesproken alert
te zijn op het welzijn van bewinds
personen, zei D66-leider Sigrid Kaag
kort voor kerst in deze krant. ,,We
moeten letten op elkaars gezond
heid.'' Ook CU-leider Segers heeft
zijn twee nieuwe bewindslieden op
het hart gedrukt hun tijd en 'denk-
ruimte' te bewaken. ,,Voor je het
weet, zitten al je dagen volgepland.
Bewindspersonen moeten hun gren
zen beter bewaken.''
Daarbij ziet hij ook een rol voor Ka
mervoorzitter Vera Bergkamp. Zij
moet, vindt Segers, de eindtijden van
debatten beter bewaken. ,,En soms
moet een debat maar een week later
worden ingepland. Niet omdat we als
coalitie iets willen blokkeren, maar
om een puur menselijke reden.''
Druk
Jessica de Bloom, verbonden aan de
Rijksuniversiteit Groningen, stelt dat
de druk enorm is. ,,Als dit maanden
of zelfs jaren doorgaat, houden wei
nig mensen het vol - en al helemaal
niet met werkplezier.'' Dan kunnen
er slachtoffers vallen, waarschuwt ze,
verwijzend naar de letterlijk omge
vallen minister Bruins.
„Misschien was het beter geweest
als we even hadden uitgerust'', geeft
CDA-leider Wopke Hoekstra toe, die
maandag van Financiën naar Buiten
landse Zaken verkaste. ,,Maar ik heb
het geluk dat ik altijd snel oplaad'',
zei hij voor hij woensdag positief
testte op corona. ,,Daar komt bij: kie
zers hebben geen boodschap aan ver
moeide politici. De formatie heeft zó
lang geduurd, dan doet het er echt
niet toe dat wij misschien moe zijn of
niet.''
VRIJDAG 14 JANUARI 2022 GO
Deze ministers gaan zonder een echte vakantie over van Rutte III naar Rutte IV. V.l.n.r.: Hugo de Jonge
(CDA), Carola Schouten (ChristenUnie), Wopke Hoekstra (CDA) en Mark Rutte (VVD). fotos anp
'Vakantie?
Ja, het waren vijf
geweldige dagen'
Hanneke Keultjes
Hans van Soest
Den Haag
- Jessica de Bloom,
Universitair
hoofddocent
- Wopke Hoekstra,
minister van
Buitenlandse Zaken
