't
Macbeth verfilmd als
hypnotiserend schouwspel
13
Filmnieuws
Minder
vrouwen
Vervanger
Hammer
Met The Tragedy of
Macbeth schaart regisseur
Joel Coen zich in een
illuster rijtje filmmakers.
Eerder hebben filmiconen
als Orson Welles, Akira
Kurosawa en Roman
Polanski zich op het
bloedigste toneelstuk van
Shakespeare gestort.
aarom zijn
regisseurs
met totaal
verschil
lende voor
keuren voor
filmgenres
zo in de ban van Macbeth? Misschien
omdat de klassieker van Shakespeare
zich leent voor tal van interpretaties.
Door de honger naar macht van de
hoofdpersoon, al dan niet aange
vuurd door zijn ambitieuze Lady
Macbeth, is het gegeven perfect ge
schikt voor gangsterfilms, relatie
drama's, machtsstrijd aan het Ja
panse hof (Throne of Blood, 1957) en
zelfs misdaadkomedies (Scotland PA,
2001). Macbeth kan in allerlei milieus
worden getransformeerd. Met als
meest bizarre exponent een BBC-
productie die zich in een restaurant
afspeelde.
Ook is het stuk een probaat middel
voor regisseurs om persoonlijke frus
traties van zich af te filmen. Toen Ro
man Polanksi (kleine foto) in 1971
The Tragedy of Macbeth maakte - een
van de gewelddadigste verfilmingen
- werden de getoonde slachtpartijen
toegeschreven aan zijn poging af te
rekenen met de moord door de
Charles Manson-bende op zijn
vrouw, actrice Sharon Tate, in hun
woning in Hollywood. Misschien is
het psychologie van de koude grond.
Polanski heeft daar zelf nooit een
woord aan gewijd. Maar zijn versie
kenmerkt zich wel door veel ont
hoofdingen plus vrouwelijk naakt,
zelfs de drie heksen en Lady
Macbeth verschijnen, pas
send bij de jaren 70, poe
delnaakt voor de camera.
Waarom is Macbeth,
geschreven in 1606, ver
geleken met Hamlet, Ot
hello en Romeo en Julia zo
vaak verfilmd? Volgens
bepaalde naslagwerken zijn
er om en nabij de tweehonderd
verfilmingen op basis van deze titel
in omloop.
Omwenteling
Misschien omdat een van de
hoofdthema's van alle tijden is. Het
verhaal kan worden beschouwd als
een bloedige, revolutionaire omwen
teling waarbij het ene bewind omver
wordt geworpen door een nieuwe ti
ran. Joel Coen stelt in zijn bewerking
de heersende koning Duncan, ge
speeld door Brendan Gleeson, voor
als een edele vorst die zijn generaal
Macbeth (Denzel Washington in
topvorm) vertrouwt en zelfs in diens
kasteel opzoekt, waar hij na het diner
wordt vermoord.
Macbeth, die heilig gelooft in de
profetie van een heks die zijn toe
komst voorspelde, blijkt echter een
psychopaat te zijn die iedereen die
een mogelijke rivaal is, uit de weg
laat ruimen.
De gekte van Macbeth en de mani
pulaties van zijn echtgenote zijn
dankbaar voer voor interpretaties.
Zelfs aan mevrouw Macbeth zijn
films gewijd, zoals de film Lady Mac
beth uit 2016 (met Florence Pugh)
waarin zij wordt voorgesteld als het
slachtoffer dat vastzit in een
a,, liefdeloos huwelijk. Maar
Sk deze bewerking is een
verfilming van de no
veile van Nikolai Leskov
uit 1865 die zich op zijn
beurt weer liet inspire
ren door het oorspronke
lijke toneelstuk.
Macbeth is voor acteurs al
decennialang een dankbare
kluif. Het personage is op film ver
tolkt door onder anderen Ian McKel-
len, Orson Welles en Jon Finch. Maar
voor actrices is Lady Macbeth ook
een fascinerende rol om te spelen.
Dame Judi Dench speelde haar,
evenals Francesca Annis en nu Os
carwinnares Frances McDormand,
echtgenote van regisseur Joel Coen.
Zij was eigenlijk de drijvende
kracht achter de film. Enkele jaren
geleden vertelde zij al haar weder
helft te hebben gesmeekt om deze
film te maken. In dat opzicht had zij
net zo veel invloed op haar man als
Lady Macbeth op haar gemaal in de
film. Alleen zijn de bedoelingen van
McDormand beduidend vredelie
vender.
The Tragedy of Macbeth
Verrassend is de keuze van regis
seur Joel Coen voor zijn eerste
film zonder broer Ethan met wie
hij achttien keer achter de camera
stond. Hij koos voor een bewer
king van Macbeth, de klassieker
van Shakespeare. Het verhaal lijkt
mijlenver verwijderd van zijn vo
rige werk, zoals Fargo, No Country
for Old Men en The Big Lebowski.
Valt er nog wat nieuws te vertel
len over dit koningsdrama over
honger naar macht? Er bestaan
tientallen eerdere filmbewerkin
gen die de teksten van de bard op
hun eigen wijze interpreteerden.
Soms geslaagd (zoals Throne of
Blood uit 1957, Akira Kurosawa),
soms aanstootgevend (vooral de
bloedige versie van Roman Polan-
ski uit 1971).
Joel Coen nam geen halve maat
regelen. Hij kortte de tekst in, liet
de Schotse regent spelen door
Denzel Washington, diens vrouw
Lady Macbeth door zijn eigen
echtgenote Frances McDormand
en verfilmde alles in zwart-wit in
adembenemende decors die soms
surrealistisch aandoen en refere
ren aan de Duitse cinema uit de ja
ren 20.
Wat thematiek betreft, week
Coen niet veel af van het oor
spronkelijke toneelstuk. Het echt
paar Macbeth is nog steeds een op
macht belust koppel dat er niet
voor terugdeinst om de vorst Dun
can (Brendan Gleeson) in hun pa
leis in zijn bed de keel door te snij
den. De moord leidt tot een bloed
bad dat ook het einde van deze
verblinde echtelieden inluidt.
The Tragedy of Macbeth leunt
zwaar op de vertolkingen van de
hoofdcast, maar speciale vermel
ding verdient zeker de tamelijk
onbekende actrice Kathryn Hun
ter die een van de drie heksen
speelt en daarbij haar lichaam in
ongelooflijke acrobatische boch
ten weet te wringen.
Coen heeft zeker een toeganke
lijke versie van Macbeth afgele
verd. De prachtige volzinnen heeft
hij grotendeels intact gelaten.
Maar de kracht van deze film
schuilt toch vooral in de hypnoti
serende vormgeving. - Ab Zagt
Actrice
Frances
McDormand
smeekte haar
echtgenoot
Joel Coen
om deze film
te maken
DONDERDAG 13 JANUARI 2022
HOLLYWOOD
Het aantal vrou
wen dat aan het
roer stond van
Hollywoodfilms
is vorig jaar ge
daald, aldus de
San Diego State
University. In
2020 werd juist
een recordaantal
films door vrou
wen geregis
seerd. Ondanks
initiatieven om
producties inclu-
siever te maken,
wil dat in de
praktijk niet luk
ken. 12 procent
van de honderd
best preste
rende films werd
geregisseerd
door een vrouw.
VERDENKING
Acteur Will Ar-
nett (bekend van
Blades of Glory)
is ingehuurd als
vervanger van
Armie Hammer
in de al opgeno
men sportco-
medy Next Goal
Wins van Taika
Waititi. Hammer
is door meer
dere vrouwen
beschuldigd van
aanranding. Hij
ontkent de aan
tijgingen, maar
de FBI doet on
derzoek. Ham
mer verliet ook
de producties
Shotgun Wed
ding en Gaslit.
In de ban van Macbeth
Ab Zagt
W
Denzel Washington en Frances McDormand als het echtpaar Macbeth in The Tragedy of Macbeth.
FOTO APPLE TV+
DRAMA
Regie: Joel Coen. Hoofdrollen:
Denzel Washington, Frances
McDormand en Brendan Gleeson.
Nu te zien op Apple TV+
