Onderzoek supermarkten: veel verborgen leed in tomatenteelt
c Ook veel partijleden hebben genoeg van 'liegende' Britse premier
3
Een halfslachtig
excuus voor het
bijwonen van een
drankgelag tijdens de
lockdown heeft de
positie van premier
Boris Johnson in
acuut gevaar
gebracht. „Gaat u nu
eindelijk opstappen?''
De verontschuldigingen van pre
mier Boris Johnson in het Britse La
gerhuis voor het bijwonen van een
borrel in de tuin van Downing
Street 10 tijdens de lockdown vie
len in dorre aarde. Zijn excuus zich
bij een 'werkbijeenkomst' gewaand
te hebben, ontlokte woedende re
acties bij de oppositie én parlemen
tariërs uit eigen kring. Een toene
mend aantal voorname partijgeno
ten roepen hem op af te treden.
,,Met de kennis van nu had ik ie
dereen naar binnen moeten stu
ren'', zei Johnson zonder zijn ge
bruikelijke kwinkslagen. Volgens
de premier kwam hij uitsluitend
naar beneden om zijn stafleden te
bedanken voor hun harde werk tij
dens de pandemie. ,,Hoewel het
evenement technisch gezien bin
nen de regels viel, had ik moeten
beseffen dat miljoenen mensen dit
niet zo zouden zien.''
Oppositieleider Keir Starmer
veegde de vloer aan met deze ram
melende uitleg. ,,Hij liegt dat het
gedrukt staat'', sneerde de voorman
van Labour. In mei 2020 mochten
Britten volgens de coronamaatrege
len in de openlucht hooguit één
persoon ontmoeten. Het bezoeken
van mensen buiten de huiselijke
kring in een woning of de tuin was
verboden. In ziekenhuizen en ver
pleeginstellingen overleden pati-
enten hierdoor zonder afscheid te
kunnen nemen van familie en
vrienden.
Johnson smeekte om het onaf
hankelijke onderzoek van topamb
tenaar Sue Gray naar het feest af te
wachten, maar veel Conservatieve
fractieleden trokken hun conclu
sies al. Waar zij tijdens het uiterst
rumoerige vragenuur naar de neu
zen van hun schoenen staarden,
kwam hun toorn na afloop snel
naar boven. Op BBC Radio 4 strui
kelden parlementariërs over elkaar
heen om hun afgrijzen over de situ
atie uit te spreken.
Hij liegt dat het
gedrukt staat. Het
feest is voorbij,
premier
Douglas Ross, leider van de Schotse
tak van de regeringspartij, liet als
eerste invloedrijke politicus John
son vallen. Hij liet weten het aftre
den van de premier te eisen, onge
acht de bevindingen van Gray. Na
een reeks schandalen weigert Ross
hem nog langer te steunen. Net als
het merendeel van zijn collega's
ontving hij brieven van woedende
kiezers. Boris Johnson, eens de
grote stemmentrekker, wordt ge
zien als een 'leugenaar' en een 'hy
pocriet'.
Eerder ontkende Johnson het be
staan van feesten tijdens de lock-
downs op de ministeries en zijn
ambtswoning toen berichten daar
over verschenen. Geconfronteerd
met bewijs stelde hij net zo kwaad
te zijn als de rest van de bevolking.
Afgelopen maandag lekte de uitno
diging voor de bewuste borrel op 20
mei 2020 uit. Ooggetuigen gaven
aan Johnson en zijn vrouw daarbij
te hebben gezien.
In de e-mail, verstuurd door een
naaste medewerker, stond dat het
om een feest ging. 'Het leek ons een
goed idee om van het mooie weer te
genieten en een paar 'socially dis
tanced' drankjes te nuttigen in de
tuin', ontvingen ongeveer honderd
genodigden. Hun werd verzocht ei
gen alcoholische versnaperingen
mee te nemen. Johnson ontkent de
invitatie onder ogen te hebben ge
kregen.
Voorliegen
Door zich voor te doen als een
naïeve baas, dekte hij zich in. Als
Johnson toegaf op de hoogte te zijn
geweest van de aard van de samen
komst, zou hij eventueel beschul
digd kunnen worden van het voor
liegen van het parlement. Voor ve
len is de onderliggende vraag met
zijn halve erkenning al beant
woord. Johnson moet hebben ge
weten dat de flessen rosé en gin van
supermarkt Tesco duidelijk maak
ten dat het niet om een vergadering
ging.
Parlementslid Simon Hoare liet op
televisiezender Sky duidelijk ho
ren, dat dit voor iedereen glashelder
was. Het feest was volgens hem be
doeld om Johnson welkom terug te
heten. De premier lag met corona
op sterven in een Londens zieken
huis. ,,Of Johnson wist dat het
plaatshad ofdat alle aanwezigen uit
de struiken sprongen en riepen:
'Verrassing', weet ik niet.'' Deze cy
nische houding heerst overal in het
land.
De positie van Johnson, gezien
als een kat met negen levens, was
niet eerder zo kwetsbaar. ,,Het feest
is voorbij, premier'', zei Keir Star-
mer. ,,Gaat u nu eindelijk opstap
pen?" Twee derde van de Britten
wil hem zien vertrekken na de re
cente ontwikkelingen. Zijn partij
heeft de sleutel hiervoor in handen.
Als 54 fractieleden officieel om zijn
aftreden vragen, volgt een motie
van wantrouwen. Johnson, geen
schim van zijn flamboyante zelf,
voelt de bui hangen.
Minimaal twaalf uur werken zon
der pauze, zwaar onderbetaald,
slapen in krotten. Het bureau dat
namens de supermarkten (verte
genwoordigd door brancheorgani
satie CBL) en FNV afgelopen jaar
onderzoek deed naar misstanden
in de productieketen van de Itali
aanse tomatenteelt, constateerde
na maandenlang veldwerk dat er
veel leed schuilgaat achter met
name de blikjes tomaten in de su
permarkt voor het bereiden van
pizza of pastasaus.
Ook uit eerdere (internationale)
onderzoeken bleek al dat het niet
best is gesteld met de arbeidsom
standigheden van de tomaten-
plukkers in met name het zuiden
van Italië. Het gaat dan vooral om
tienduizenden arbeidsmigranten
die vaak geen verblijfstatus heb
ben en via allerlei schimmige tus
senpersonen aan het werk worden
gezet om voor een schamel bedrag
de tomatenoogst binnen te halen.
Boeren proberen met name de
loonkosten zo laag mogelijk te
houden om marge over te houden.
Italië is met 5 miljoen ton tomaten
per jaar de grootste producent van
de EU, op wereldniveau de num
mer 3. Het onderzoek van FNV en
CBL laat zien dat Nederlandse su
permarkten en A-merkleveran-
ciers samen 4,8 procent van de Ita
liaanse ingeblikte tomatenexport
afnemen. ,,We zouden kunnen
zeggen dat we onze handen af
trekken van deze producten en de
blikjes niet meer inkopen, maar
daar lossen we het probleem niet
mee op. We willen juist bijdragen
aan betere werkomstandigheden.
Daarom is het goed dat we samen
werken met de FNV, maar ook met
Italiaanse collega's, ketenpartijen,
maatschappelijke organisaties en
overheidsdiensten'', zegt Jennifer
Muller, manager Duurzaamheid
bij het CBL. Volgens haar is trans
parantie in de keten een voor
waarde. ,,Wie koopt van wie en
hoe wordt dat geproduceerd?''
FNV en supermarkten willen
samen met de Italiaanse instanties
toewerken naar het verbeteren van
het huidige certificeringssysteem
van de tomatenproducenten. ,,Dit
moet op de internationale kaart
worden gezet'', aldus Petra Bolster,
internationaal secretaris van de
FNV. Jos Hendriks, bestuurder
FNV Voedingsindustrie: ,,Dat het
CBL samen met zijn leden hier
werk van wil maken, is een be
langrijke stap voorwaarts. Als je
weet dat er bij de productie geen
rechten van andere mensen zijn
geschonden, smaakt je pizza toch
beter.''
GO DONDERDAG 13 JANUARI 2022
Feest Johnson lijkt voorbij
Geert Langendorff
Londen
- Keir Starmer,
oppositieleider
LEIDSCHENDAM
Hoe pak je de treurigmakende
industrie achter de tomatenteelt
in Italië aan? Om de belabberde
arbeidsomstandigheden van de
(vaak illegale) tomatenplukkers
te verbeteren, slaan Neder
landse supermarkten en vak
bond FNV de handen ineen.
Achter de blikjes gaan veel
problemen schuil. foto getty images
- Sanne Schelfaut
Boris Johnson ziet de bui al hangen. Hij is geen schim meer van zijn flamboyante zelf. foto afp
