Topvrouwen van LyondellBasell en stichting Urgenda over verduurzaming
8
Wat krijg je als je een topvrouw uit de chemische industrie en een
voorvrouw van de duurzaamheidsbeweging laat terugkijken op het jaar
van overstromingen in Limburg en van de klimaattop in Glasgow?
illemien
Terpstra is
directeur bij
chemiereus
LyondellBa
sell. Marjan
Minnesma
is directeur van Urgenda, de stichting
voor innovatie en duurzaamheid die
via een rechtszaak het kabinet tot een
strenger klimaatbeleid wist te dwin
gen. Je zou vooral tegenstellingen
verwachten. LyondellBasell is één
van de grootste chemiebedrijven ter
wereld en een grote uitstoter van
CO2, het broeikasgas dat de opwar
ming van de aarde veroorzaakt. Het
bedrijf maakt grondstoffen voor uit
eenlopende zaken als shampoo- fles
jes, infuuszakken en dashboards van
auto's. Maar het opende afgelopen
oktober óók een innovatieve installa
tie op de Maasvlakte om het eigen af
val te verwerken dat voorheen altijd
met vrachtwagens en een pijpleiding
naar elders werd weggebracht. De
warmte die bij dit proces vrijkomt,
wordt hergebruikt om stoom op te
wekken. Dat levert een flinke ener
giebesparing op. ,,Denk aan de hoe
veelheid stroom van een stad als
Breda, met 90.000 inwoners, zegt
Terpstra. Er worden nu ook zo'n dui
zend vrachtwagenritten per jaar be
spaard.
Marjan Minnesma liep in de aan
loop naar de klimaattop van de
Eemshaven naar Glasgow, om aan
dacht te vragen voor de klimaatcrisis.
Maar noem Urgenda vooral niet een
milieubeweging. ,,Dat denken men
sen door die rechtszaak. Maar wij zijn
een organisatie voor innovatie en
duurzaamheid. We komen voort uit
de wetenschap.'' Specialisten van
Urgenda adviseren gemeenten en
bedrijven. ,,95 procent van ons werk
is oplossingen bedenken.''
En dat zoeken naar oplossingen
hebben Terpstra en Minnesma ge
meen. Net als Friese wortels, zo blijkt
tijdens een gesprek bij Terpstra thuis.
En kinderen die scheikunde stude
ren. ,,Voorheen hadden mijn kinde
ren geen belangstelling voor mijn
werk. Totdat ik begon aan het Circu
lar Steam Project - die afvalinstallatie
op de Maasvlakte. Toen begonnen ze
ineens vragen te stellen'', vertelt
Terpstra. ,,Dat zegt veel. Onze jeugd
kijkt op een heel andere, betere ma
nier naar de wereld.'' En niet alleen
de jeugd, ook aandeelhouders en fi
nanciers. ,,Het is in heel korte tijd
enorm veranderd. De maatschappij,
of de markt, hoe je het ook wilt noe
men, zet bedrijven aan het goede te
doen. Klimaat is een thema dat bin-
Onze jeugd kijkt op
een heel andere,
betere manier naar
de wereld
nen LyondellBasell nu bij elk onder
werp, elke dag terugkomt.''
Minnesma: ,,Je ziet dat het op veel
fronten ineens sneller gaat dan ex
perts hadden voorspeld. Toen wij als
Urgenda in 2009 de eerste elektrische
auto's naar Nederland haalden en
stelden dat elektrisch rijden heel nor
maal zou worden, lachte iedereen
ons uit. Toen we in 2010 met een col
lectieve inkoopactie 50.000 zonnepa
nelen importeerden en zeiden dat er
straks een miljoen zouden liggen,
geloofde niemand ons. Maar het is
gewoon wel heel snel gebeurd!''
Sneller
Anderhalf miljoen huishoudens heb
ben inmiddels zonnepanelen, daar
naast liggen er nog op bedrijven en in
speciaal aangelegde zonneparken. In
2020 is het aantal stekkerauto's met
38 procent gegroeid tot een totaal van
273.000. ,,Mensen denken lineair,
maar groei gaat vaak exponentieel",
zegt Minnesma. Dat is het verschil
tussen 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 en 2, 4, 8, 16, 32,
64, 128. Uit stapels rapporten weten
we al dat klimaatverandering sneller
gaat dan verwacht. Maar het zoeken
naar oplossingen gaat dat dus ook.
Dat geeft wel weer nieuwe proble
men, en die vliegen al snel over tafel.
2021 was namelijk ook het jaar waarin
de productie en de vraag naar duur
zame energie zo toenam dat net
werkbedrijven - die verantwoorde
lijk zijn voor de elektriciteitskabels -
het niet aankonden. Bedrijven die
wilden overstappen van fossiele
brandstoffen op zonne- en wind
energie moesten wachten. ,,Wij wil
len bij onze fabriek onder Rotterdam
van onze gasboiler een elektrische
boiler maken, maar op dit moment is
het netwerk in de Rotterdamse ha
ven overbelast'', vertelt Terpstra. Het
voert te ver om hier uit te leggen wat
LyondellBasell precies met die gas-
boiler doet, van belang is dat-ie wat
groter is dan die bij ons thuis en dat
zo'n overstap heel veel CO2-uitstoot
zou schelen.
Hoe kan dit? Te laat begonnen is
een belangrijke factor. ,,Er is lang ge
dacht dat we tot het jaar 2100 hadden
om de uitstoot van broeikasgassen
terug te brengen'', zegt Minnesma.
,,En er is te lang gedacht dat er nog
andere oplossingen waren.''
Niet bij te benen
Nu blijkt dat elektrificering overal bij
komt kijken: bij autorijden, bij het
aandrijven van warmtepompen, bij
het maken van waterstof. De bedrij
ven die de kabels leggen kunnen het
gewoon niet bijbenen. Ze moeten ja
ren wachten op vergunningen, ze
hebben een groot tekort aan mensen
en ze moeten geld lospeuteren om te
investeren. ,,Ik vind dat de centrale
overheid moet zeggen: we verkorten
de procedures en zetten miljarden in,
want dit moet als een dolle worden
opgeschaald", zegt Minnesma. ,,Haal
desnoods maar mensen uit Spanje,
daar is veel werkloosheid. Het is voor
een deel ook gewoon straten open
gooien en leidingen leggen, het is
niet allemaal hogeschoolwerk.''
Klimaatbeleid is geen kwestie van
idealisme, maar van pragmatisme,
zegt Terpstra. ,,Je ziet in allerlei tra
jecten voor vergunningen en subsi
dies dat steeds wordt gezocht naar de
WOENSDAG 12 JANUARI 2022 GO
'Eerst lachten
ze ons uit, nu
moet de vaart
in vergroenen
Hans Nijenhuis
Rotterdam
W
- Willemien Terpstra,
vicepresident LyondellBasell
