H
5
DIE MEEDOEN AAN OLYMPISCHE SPELEN: LAAT JE EIGEN TELEFOON EN LAPTOP THUIS
vens uit accounts op sociale media
en andere openbare bronnen.
Het doel achter deze verzamel
woede (volgens de AIVD): China
bouwt daar profielen mee van me
dewerkers van bedrijven en instel
lingen waar het land digitaal wil
inbreken. Hoe meer gegevens het
land heeft over het personeel van
voor China interessante instanties,
hoe gerichter het kan proberen
een achterdeurtje te vinden om
binnen te komen. ,,De wereld
wijde, grootschalige vergaring van
persoonsgegevens door Chinese
actoren is daarom een bedreiging
voor de Nederlandse veiligheid",
schrijft de AIVD.
Weerbaarheid
Het is precies de reden dat de
AIVD enige tijd geleden contact
opnam met sportbond NOC*NSF,
zegt een woordvoerder van de
veiligheidsdienst. ,,Het is een van
onze taken om bewustzijn en
weerbaarheid te creëren bij men
sen die naar landen gaan waarvan
we weten dat er offensieve cyber
programma's zijn.'' NOC*NSF be
sloot vervolgens om de sporters en
andere teamleden die naar Peking
gaan, niet met hun eigen laptops
en telefoons die kant uit te sturen.
Ook DPG Media, uitgever van on
der meer deze krant, volgt deze
lijn voor de verslaggevers en ca
meramensen die die kant op gaan.
Experts hebben niet de illusie
dat die 'schone' digitale apparaten
gevrijwaard zijn van een hackaan-
val. ,,Als je met een toestel die kant
uit gaat, weet je 100 procent zeker
dat dat toestel geïnfecteerd terug
komt'', zegt iemand met kennis
van de materie. ,,Het is heel moei
lijk om dat aan te tonen, ze werken
superslim en -geavanceerd en hun
malware ook. Maar op basis van
wat we van de Chinese cybercapa
citeit weten, en de gedragingen uit
het verleden, moet je daarvan uit
gaan.''
Dat China kan inbreken op een
smartphone, of op een laptop,
daarover bestaat geen twijfel. Wie
op tv één keer naar het programma
Hunted gekeken heeft, waarin de
Nederlandse diensten voortvluch-
tigen (digitaal) op de huid zitten,
weet dat hacken doorgaans een
fluitje van een cent is. ,,Je telefoon
kan al besmet raken als er een paar
seconden een stekkertje in zit'',
zegt cyberexpert Ronald Prins, op
richter en voormalig topman van
cyberbeveiligingsbedrijf Fox-IT.
,,Stel dat je bij de douane even je
telefoon moet inleveren, dan kan
dat zo gebeurd zijn.''
QR-code
Fysieke toegang tot een apparaat is
niet eens noodzakelijk. Alles wat je
in China downloadt, zegt Prins, is
een risico, omdat er spionagesoft
ware bij kan zitten. Volgens een
andere expert, die niet bij naam
genoemd wil worden, zet je met
het scannen van een QR-code of
het plegen van een telefoontje ook
al digitaal de deuren open.
Daarom moet je ook - als je met
schone en nieuwe apparaten die
kant uit gaat - goed nadenken wat
je er precies mee doet. Als je er als
sporter voor kiest om in te loggen
op je socialemedia-accounts, dan
kun je ervan uitgaan dat de Chine
se overheid meekijkt. Werk je voor
een bedrijf dat de beschikking
heeft over gevoelige informatie,
dan kun je met je smartphone
maar beter niet met de systemen
communiceren waarin die infor
matie is opgeslagen.
,,Als ik in China ben, ga ik ervan
uit dat ze alles wat ik via WeChat
(de Chinese versie van whatsapp,
red.) verstuur mee kunnen lezen'',
zegt ondernemer Valérie Hoeks
bijvoorbeeld. ,,En als ze willen,
kunnen ze ook mijn computer in.
Daar ga ik gewoon van uit.''
Prins vraagt zich wel af of China
er nou zoveel baat bij heeft om tij
dens zo'n prestigieus evenement
als de Spelen te gaan spioneren.
,,Het afbreukrisico is groot. Stel
dat de sporters terugkomen en er
wordt spionagesoftware ontdekt
op hun telefoons, dan staan ze
voor aap. Als ze middels spionage
informatie over halfgeleiders kun
nen verzamelen, of over Joe Biden,
dan weegt de winst misschien nog
op tegen het risico. Maar bij trai
ningsschema's van schaatsers ligt
dat misschien toch wat anders.''
Prestigieus
Hoeks, die al twintig jaar regelma
tig in China komt, denkt echter
dat ze het daar helemaal niet zo in
teressant vinden wat wij precies
van ze denken. ,,De Spelen zijn
voor China vooral prestigieus rich
ting de eigen bevolking. De com
munistische partij wil ermee laten
zien dat het nog steeds goed gaat,
ondanks de moeilijkheden die er
nu zijn, bijvoorbeeld door corona.''
Ook Frans-Paul van der Putten,
Chinakenner bij Instituut Clin-
gendael, acht de mogelijkheid
'reëel' dat China ook bij Jutta Leer
dam, Suzanne Schulting en Sven
Kramer een poging waagt om ge
gevens los te peuren. ,,De Chinese
overheid wil gewoon heel graag
weten wat er in hun land gebeurt.''
De wereldwijde, grootschalige vergaring
van persoonsgegevens door Chinese
actoren is een bedreiging voor de
Nederlandse veiligheid
GO WOENSDAG 12 JANUARI 2022
óók over
Kjeld, Jutta
en Suzanne
Nederlandse olympiërs die meedoen aan de Spelen in China,
krijgen van sportkoepel NOC*NSF 'schone' telefoons mee om het
risico van cyberspionage te minimaliseren. Met de klok mee: Kjeld
Nuis, Jutta Leerdam, Antoinette de Jong en Suzanne Schulting.
FOTO'S AFP, PIM RAS EN PRIVÉBEELD
- AIVD
