Hoe je 'een
krauw' noemt?
'Een kras'
CM
JAN
1
2022
c Protestactie van winkeliers in Zierikzee
2
COLUMN
Elodie Kint
Ik heb nooit echt dialect gesproken. Al
thans, niet bewust. Met een borreltje ach
ter de kiezen, tijdens carnaval op de Grote
Markt in Hulst, durf ik wel eens plat te pra
ten en gezellig mee te doen met de meute.
Maar verder poets ik mijn Zeeuws-Vlaamse
tongval het liefst zoveel mogelijk weg. Niet
omdat ik me ervoor schaam, maar omdat het
nou eenmaal iets makkelijker communi
ceert als je in de Randstad woont.
tussendoor glippen, zijn juist diegene waar
van ik niet eens wist dat ze Zeeuws waren.
Tot dat ongemakkelijke moment dat twee
ogen me vragend aankeken. En aangezien
het Spraaklab van de Rijksuniversiteit Gro
ningen op zoek is naar Zeeuwse uitspra
ken voor een bordspel over streektalen,
dacht ik: ik help ze vast op weg met een paar
leuke voorbeelden uit het Oost-Zeeuws-
Laten we dan maar
meteen beginnen
met de klassieker,
'om boodschappen
gaan'. Misschien wel
de meest hardnek
kige van alle
Zeeuwse uitspraken.
Als wij Zeeuwen
boodschappen gaan
doen, dan gaan we
'om boodschappen'.
Maar we kunnen ge
rust ook 'om nieuwe
kleren', 'om een
frietje, of 'om een
fles shampoo'. Voor wie het nog niet wist:
dat bestaat dus niet. In het ABN ga je ner
gens om, maar ga je iets halen.
kan leiden: 'doorgaan'. Als wij aan elkaar
vragen: 'Hoe laat gaan we door?' is het voor
ons volstrekt logisch wat we daarmee be
doelen. Maar buiten de provinciegrenzen
begrijpen ze niet waar je het over hebt. ,,Jé-
tje, moet je dat nu al weten? Tot twee
uur door vannacht, of zo?", reageerde een
Brabantse vriendin eens, die dacht dat
ik vroeg tót hoe laat we door zouden feesten
die nacht. Maar ik bedoelde natuurlijk: 'Hoe
laat vertrekken we?'. Oftewel: hoe laat gaan
we ernaartoe?
Vlaams dialect.
Buitende
provincie
begrijpen
ze niet
waar je het
over hebt
Zo gezegd
in deze
krant
Het is klaar. Over. Winkeliers in
Zierikzee protesteren tegen
de voortdurende lockdown.
,,De coronamaatregelen zijn
niet meer uit te leggen en
onhoudbaar."
Of het nu de kledingzaak, speel
goedzaak ofparfumerie is. Met lede
ogen kijken eigenaren naar de win
kelende mensenmassa in Antwer
pen. Ook niet-essentiële zaken zijn
in België open. Nederlanders geven
hun geld uit over de grens. Pijnlijk
voor winkeliers hier. In Zierikzee
laten ze zich horen. Ondernemers
van Dries Herenmode, juwelier
Postma, Bodacious, Liefs uit Zierik-
zee, Mien Domus, Bloemensuper,
Boekhandel De Vries, Uncles, Leux
Mode, kledingwinkel Deurloo,
Sluis Mode, Intertoys, Intersport,
DA, De Zwaantjes en Kompassen
fotografeerden zichzelf voor hun
winkels. De zwart-wit foto's wor
den op sociale media gedeeld. Ze
voelen zich in hun hemd gezet.
Veilig open
Nederland zit nog steeds in lock-
down. ,,Desondanks noteert ons
land een recordaantal besmettin
gen", zegt Angelique Hannewijk
van De Zwaantjes. ,,Bijna twee jaar
hebben we alles geprobeerd." Uit
onderzoeken en volgens experts
blijkt dat massavaccinatie, lock-
downs, social distancing, mond
kapjes en coronapassen de opmars
van een virus niet stoppen. Maatre
gelen werken soms juist averechts
en vooral op de zenuwen. ,,Ik baga
telliseer het virus niet. Heb op de ic
gekeken, de drukte gezien, maar wij
kunnen veilig open", vertelt Mi
randa Huijer van Intertoys. ,,We
nemen de gemeente niets kwalijk.
Voor het tweede jaar op rij dicht,
dat kan niet."
Irna Bergmans stopt binnenkort
met Leux Mode. Corona is niet de
oorzaak. Ze gaat richting pensioen.
Haar pand in de Poststraat wordt
verkocht. ,,Op deze manier stop
pen? Nee. Ik wil nog een paar mooie
maanden open zijn. Heb mij letter
lijk al die jaren kapot gewerkt.
Vanaf het begin tot nu. Ik ben hier
altijd. De lockdown kost echt kapi
talen."
Ronald Deurloo snapt de tegen
strijdigheid in het beleid niet. ,,Een
slijterij en reisbureau zijn wel es
sentieel? Die onduidelijke richting.
Het klopt niet. Ik mis het leuke con
tact met klanten. Mijn vertrouwen
in de huidige maatregelen is weg.
De overheid moet snel schakelen.
Gas geven. Morgen terug naar nor
maal. Geen gezeik meer. Verant
woordelijkheid bij mensen zelfleg-
gen. Vanwege medische redenen
pas ik zelf ook goed op. Ik ontloop
de drukte."
Coronapas passé
Winkeliers zien niets in opening
met het coronatoegangsbewijs
(ctb). Dat wordt gezien als
onethisch, schijnveilig en onwerk
baar. Afschaffing van het ctb geldt
als voornaamste versoepeling na de
opheffing van de lockdown. Poli
tieke beraadslaging over uitbrei
ding ervan wordt keer op keer uit
gesteld. De zwijgende meerderheid
in Nederland wil zo spoedig moge
lijk terug naar het oude normaal.
,,Ik ben ook gefrustreerd. Nooit
iemand van op de barricaden ge
weest", vertelt Ellen van Velthoven
van Kompassen. Zij zette deze actie
op. ,,We laten ons op een nette ma
nier horen. Lockdowns zijn niet de
oplossing. Het liefst ga ik morgen
ook gewoon open." Vanwege het
OMT-advies over nieuwe mond
kapjes verwacht ze dat er vrijdag
groen licht voor winkels komt. Di
verse winkels in Zierikzee gaan za
terdag sowieso open.
Endemisch
Winkeliers volgen de berichten
over andere landen die nauwelijks
ofgeen maatregelen hebben. Spanje
en Engeland beschouwen corona
voortaan als griep. In Nederland zit
de epidemie in endemische fase. De
Onderzoeksraad voor Veiligheid
komt in februari met een rapport
over de aanpak. De tijdelijke verlen
ging van de 'spoedwet' loopt tot
maart. Zonder die wet is elke maat
regel juridisch onhoudbaar. Een
parlementaire enquête volgt later.
,,We moeten in oplossingen den
ken, niet in problemen. Na de zo
mer zijn we er hopelijk helemaal
vanaf", verzucht Hannewijk.
Toos Henk
ONDERZOEKERS: GOUDVISSEN KUNNEN
EEN VOERTUIG EESTUREN
Veel minder corona
in verpleeghuizen
De verpleeghuizen in Zeeland
zagen vorige week het aantal co
ronabesmettingen teruglopen.
In de eerste week van 2022 wer
den in heel de provincie acht be
woners positief getest, flink
minder dan in december. In de
gemeente Goes werd bij vijfver-
pleeghuisbewoners corona vast
gesteld. In Middelburg, Vlissin-
gen en Reimerswaal bij één. De
cijfers zijn afkomstig van Allévo,
Cederhof, Cedrah, Cleijenborch,
Eilandzorg, Schutse Zorg Tho-
len, SVRZ, Ter Weel, WVO Zorg,
ZorgSaam en Zorgstroom.
misschien nog wel wel de
meeste moeite mee heb: het
Nederlandse alternatief voor
'krauwen'. Als Zeeuw vraag
je iemand om even op je rug
te 'krauwen', als je 'juuk'
hebt. Maar doe je dat buiten
de provincie, dan kun je
gerust nog even met je
jeuk blijven rondlopen,
want niemand weet
wat je van ze vraagt.
'Krabben' is het juiste
woord in het ABN. En
hoe je 'een krauw'
dan noemt? Houd je
vast. 'Een kras'.
Gelukkig mag je in Zee
land gewoon Zeeuws pra
ten.
De uitspraken die er dan tóch wel eens
Nog zo eentje die tot grote misverstanden
COMPENSATIE
VOOR
DUURDERE
BUSRIT
„Relatief korte
afstanden
waarop de bus
niet langer de
concurrentie
aangaat met
de fiets."
- Provincie
CZEELAND1
JONG IN
ZEELAND
,,Als ik in een
stad zou wo
nen, word ik
volgens mij
zwaar ongeluk
kig."
- Marella
Joziasse
CZEELAND9
1
WOENSDAG 12 JANUARI 2022 GO
'Snel terug naar
het oude normaal'
Ellen van Velthoven van Kompassen zette de actie in Zierikzee in
gang. foto marieke mandemaker
Gerrit van Loon
Zierikzee
Kijk op de site bij /videow
Paul Kusters
NIKS NIEUWS. SOU&V1SSEN
KUNNEN ZELFS EEN HEEL LANC>
BESTUREN
Internet: toosenhenk.nl
MIDDELBURG
Dan het woord waar ik persoonlijk
