EP-voorzitter David Sassoli bleef in Italië vooral de nieuwslezer
11
Russische leider zet met eisen druk op internationale verhoudingen
De Russische president
Vladimir Poetin wil niet dat
Finland en Zweden lid worden
van de Navo. De eis is bij die
landen verkeerd gevallen: 'Dat
maken we zelf wel uit.'
De kwestie over een eventueel
Navo-lidmaatschap van de twee
Scandinavische landen speelt zich
af in de schaduw van de huidige
Oekraïne-crisis. Rusland zet met
zijn troepenmacht aan de grens
met die voormalige Sovjetrepu
bliek (inmiddels zo'n 100.000 sol
daten) een enorme druk op de in
ternationale verhoudingen. We
moeten wel, aldus de Russische
president Vladimir Poetin, want
'we willen niet dat onze veiligheid
bedreigd wordt.'
Hierover wordt deze week ge
sproken door de Russen, de Navo,
de Amerikanen en de Organisatie
voor Veiligheid en Samenwerking
in Europa (OVSE). Poetin wil zijn
troepen best terughalen, maar daar
moet iets tegenover staan: geen
raketten in Europa die Rusland
kunnen bereiken, geen troepen of
wapens in voormalige Sovjetrepu
blieken (zoals Oekraïne en Geor
gië) en geen nieuwe Navo-le-
den. ,,Die laatste eis gaat eigenlijk
vooral over Oekraïne, Georgië en
Moldavië'', zegt Dick Zandee van
Instituut Clingendael. Hij is des
kundige op het gebied van interna
tionale veiligheid. ,,Maar Moskou
noemde ook met name Zweden en
Finland.''
Neutraal
De twee landen hebben al sinds de
Tweede Wereldoorlog een bijzon
dere relatie met de Sovjet-Unie, en
later met Rusland. Zandee: ,,Zwe-
den was neutraal en is als een van
de weinige Europese landen die po
sitie tijdens de Koude Oorlog blij -
ven koesteren. En Finland heeft
vanwege de Winteroorlog weer een
iets andere geschiedenis.'' Die
Fins-Russische oorlog duurde iets
meer dan drie maanden, van eind
1939 tot begin 1940. Tot ieders ver
rassing wisten de Finnen het mach
tige Rode Leger niet alleen te weer
staan, maar zelfs zware verliezen
toe te brengen.
De gevechten eindigden in een
staakt-het-vuren op 13 maart 1940.
,,De relatie tussen Helsinki en Mos
kou is er sindsdien altijd eentje ge
weest van zoveel mogelijk samen
werken en tegelijkertijd de natio
nale verdediging op orde hebben.
Helsinki hoorde daardoor lange tijd
niet bij het Oosten, maar ook niet
bij het Westen.''
Partnerschap
Finland en Zweden zijn beide lid
van de Europese Unie, maar niet
van de Navo. Al betekent dat laatste
in de praktijk dat ze wel zoveel mo
gelijk samen optrekken. Ze zijn een
trouw en prominent lid van het
Daadwerkelijk
toetreden tot de
Navo-rangen is nog
steeds een stap te ver
Partnerschap voor Vrede, een club
van solidaire niet-Navo-leden.
„Daadwerkelijk toetreden tot de
Navo-rangen is echter nog steeds
een stap te ver'', zegt Zandee. ,,Dat
wil de bevolking ook helemaal niet,
de neutraliteit bevalt ze goed. Uit
peilingen blijkt dat een derde van
de Zweden een lidmaatschap niet
ziet zitten, met nog eens een derde
dat het niet weet. In Finland is dat
de helft en een kwart.''
Kustbatterijen
Toch blijven beide landen de grote
buurman uit het oosten scherp in
de gaten houden. Finland heeft een
grens van 1600 kilometer met de
Russen, en die wordt goed bewaakt.
Ook zijn er af en toe incidenten in
de Oostzee, als een Russisch schip
de territoriale wateren weer eens
schendt. ,,Finland heeft niet voor
niets nog steeds kustbatterijen
langs de Oostzee. Ook is er nog al
tijd een soort Koude Oorlogsleger
Finland heeft niet
voor niets nog steeds
kustbatterijen langs
de Oostzee
met snel mobilisabele eenheden
van zo'n 900.000 reservisten.''
En Zweden heeft sinds de Russi
sche annexatie van de Krim in 2014
het leger een flinke oppepper gege
ven. In 2020 ging het parlement nog
akkoord met 40 procent stijging
van defensie-uitgaven. Ook is het
aantal soldaten opgeschroefd van
60.000 naar 90.000.
Zowel Zweden als Finland heb
ben inmiddels fel gereageerd op het
door Moskou gewenste verbod op
het Navo-lidmaatschap. Hun bood
schap: we maken zelf uit waar we
wel en niet lid van worden. Zandee
heeft zich verbaasd over de eis van
de Russen: ,,Dat was onnodig pro
vocatief.''
Er is een goed, aardig en bedeesd
mens heengegaan, schrijft de Cor-
riere della Sera over David Sassoli,
de voorzitter van het Europees
Parlement die maandagnacht op
65-jarige leeftijd overleed. Een
intelligent en gepassioneerd man,
roemt de krant hem. Maar David
Sassoli was voor zijn uitverkiezing
in het Europees Parlement in 2009
vooral geliefd als journalist. Tien
jaar lang was Sassoli één van de
vertrouwde gezichten van TGi, het
belangrijkste journaal van de Itali
aanse publieke televisie.
Begin jaren 80 begint de in Flo
rence geboren Sassoli als jongste
bediende bij de Romeinse krant Il
Tempo. Vanaf 1985 werkt hij zeven
jaar voor een andere krant in
Rome Il Giorno, waar hij zich
vooral bezighoudt met lokale en
landelijke politiek.
In 1992 verhuist hij naar de RAI.
Voor het derde kanaal van de pu
blieke omroep wordt hij algemeen
verslaggever. In die tijd betekent
dat vooral reportages over het
grote corruptieschandaal Operatie
Schone Handen en de aanslagen
op antimaffiarechters Giovanni
Falcone en Paolo Borsellino. Hal-
verwege de jaren 90 is hij voor het
eerst te zien in TGi, in de crime
rubriek in het journaal. In 1999
wordt hij presentator van de twee
belangrijkste nieuwsbulletins
van de dag; het nieuws van 13.30
uur en het avondjournaal van
20.00 uur.
Met zijn look a la Robert Red-
ford vertelde hij de Italianen wat
er die dag was gebeurd. Veel tele
visiekijkers waren dan ook ge
schokt toen hij in 2009 de politiek
in ging, maar hij kreeg wel een
enorm aantal voorkeursstemmen.
Met ruim 400.000 stemmen
wordt Sassoli Europarlementariër.
In 2012 doet hij nog gooi naar het
burgemeesterschap van Rome,
maar hij wordt slechts tweede
bij de voorverkiezingen van zijn
eigen partij, de centrumlinkse PD.
In 2019 wordt Sassoli gekozen
als voorzitter van het Europees
Parlement, zijn mandaat loopt
deze maand af. Hij had al aange
kondigd geen nieuwe termijn te
ambiëren. ,,Ik wil de coalitie van
Von der Leyen niet in de weg zit
ten'', gaf hij als reden op.
Waarschijnlijk was de 65-jarige
Italiaan al te verzwakt door zijn
ziekte om nog door te kunnen
gaan. Tweede kerstdag werd hij
voor de tweede keer in korte tijd
opgenomen in het ziekenhuis,
waar hij maandagnacht overleed.
- Angelo Van Schaik
GO WOENSDAG 12 JANUARI 2022
Zweden en Finland woest
na 'Navo-verbod' Poetin
Russische kernonderzeeërs doken in het verleden geregeld op langs de Zweedse kust. foto getty images
Mark van Assen
Rotterdam/Helsinki
- Dick Zandee,
Instituut Clingendael
- Dick Zandee
Europa rouwt om de dood van
de voorzitter van het Europees
Parlement, maar David Sassoli
was in Italië zelf vooral bekend
als journalist.
In het Europees Parlement
kan een condoleanceregister
worden ondertekend. foto epa
