3
beschadigen
KABINET-RUTTE IV
Ze zijn niet vereeuwigd op de iconische bordesfoto, die is alleen voor
ministers. Maar de staatssecretarissen van Rutte IV krijgen juist wél
de moeilijke dossiers op hun bureau.
De één zit met de vast
gelopen jeugdzorg, de
ander met een ramme
lend asielsysteem. Na
het zoet - de beëdiging
op het paleis - kregen de staatssecre
tarissen in het kabinet-Rutte IV gis
ter al snel het zuur voorgeschoteld.
Want wie de taakverdeling erbij
neemt, ziet dat nogal wat hoofdpijn
dossiers nu onder deze bewindslie
den vallen.
Neem alleen al Hans Vijlbrief. De
D66'er is als staatssecretaris voor
Mijnbouw aanspreekpunt voor het
door aardbevingen getroffen Gronin
gen. En hij maakt meteen een valse
start: het kabinet zei vorige week dat
dit jaar ongeveer twee keer meer gas
uit Groningse bodem gehaald moet
worden dan werd gedacht. De pro
vincie spatte zo'n beetje van woede
uiteen, want die gaskraan zou juist
dit jaar dichtgaan. Lukt dat wel? Vijl-
brief probeerde gisteren monter te
blijven. ,,Ik zit in politiek om dingen
op te lossen, dan vind ik het niet gek
dat ik een groot probleem op m'n
bordje krijg."
Zijn collega Aukje de Vries (VVD)
heeft het zo mogelijk nog lastiger. Zij
doet de afhandeling van de toesla
genaffaire. Geen sinecure, want die
verloopt uiterst moeizaam. Partijge
noot Eric van der Burg beweegt zich
als staatssecretaris voor Asiel en Mi
gratie in een mijnenveld. Het Euro
pese beleid is hapsnap en er is een
schrijnend tekort aan opvangplekken
in ons land. Bovendien is elk incident
waarbij een migrant betrokken is,
een mogelijke politieke handgranaat.
Turbulentie
En dan zijn er nog staatssecretarissen
die misschien nü nog niet meteen
kopzorgen hebben, maar die wel op
hun klompen kunnen aanvoelen dat
er turbulentie in de lucht hangt. Zo is
Gunay Uslu (D66) vast verteld dat op
haar post, Cultuur en Media, altijd fel
debat is als het over het geld dat de
NPO krijgt toebedeeld. Dit jaar treedt
ook nog Ongehoord Nederland toe
tot het bestel, terwijl die omroep ge
liefd is bij rechts, maar gehaat wordt
door links. Dat wordt een klusje. En
wat te denken van Alexandra van
Huffelen (D66), die met de porte
feuille Digitalisering in de weer moet
met algoritmes en ict-projecten van
de overheid. Computers en lands-
bestuur: dat is nooit een gelukkig hu
welijk gebleken.
Andere staatssecretarissen zien het
onheil al wel met donderend geraas
op zich afkomen. Zo heeft staatsse
cretaris Marnix van Rij (Fiscaliteit)
mogelijk een peperduur probleem.
Vlak voor kerst kwam de Hoge Raad
met een vernietigende uitspraak: de
manier waarop de Belastingdienst de
vermogensrendementsheffing bere
kent, deugt niet. Behalve dat ruim
60.000 spaarders geld terug moeten
krijgen, is de kans heel groot dat bij
de komende aangifte ruim een mil
joen mensen bezwaar zullen aante
kenen. Dat kan de Belastingdienst
niet aan. Van Rij moet dus met een
oplossing komen. Pikant: de CDA'er
waarschuwde als Eerste Kamerlid
meermaals dat het mis zou gaan: ,,Ik
heb zelden zo'n slecht doordacht
plan gezien", zei hij in 2015. Nu mag
hij dus zelf de rommel opruimen.
Van Rij gisteren: ,,Ik kan meteen
aan de bak." Wat hij dan gaat doen?
,,Laat mij mijn huiswerk even doen
voordat ik daar iets over zeg."
En Maarten van Ooijen (Christen
Unie) weet dat er snel gesneden moet
worden in de jeugdzorg, terwijl die
toch al door problemen geplaagd
wordt. Maar Van Ooijen ziet voor-
Ik vind het
niet gek dat
ik een groot
probleem
op m'n
bordje krijg
Het draait
nog te veel
om politiek
gewin,
elkaar
alsnog vooral de 'uitdaging ervan'.
Wat de staatssecretarissen aan zor
gen gemeen hebben, is dat zij alle
maal met uitvoeringsinstanties als de
IND of de Belastingdienst te maken
hebben. En het probleem bij de dien
sten bleek telkens dat er te veel van
hen gevraagd wordt. De Tijdelijke
commissie uitvoeringsorganisaties
concludeerde vorig jaar dat het hen te
moeilijk wordt gemaakt. Commissie
voorzitter André Bosman (VVD)
heeft een jaar later nog niets zien ver
anderen. ,,Ons rapport is nog niet
eens besproken in de Tweede Ka
mer." Eén van de conclusies was dat
het Kamerleden ontbreekt aan 'ken
nis, interesse en tijd' om bezig te zijn
met uitvoering. ,,En dat is nog steeds
zo. Het draait nog te veel om politiek
gewin, elkaar beschadigen."
Geen stemrecht
De regeringspartijen beloofden eer
der plechtig dat er meer oog voor de
uitvoering moet komen. Maar gek ge
noeg zijn de grootste problemen niet
'chefsache' geworden maar gelegd bij
'slechts' een staatssecretaris. Die mag
alleen op uitnodiging aanzitten bij
ministerraden en heeft bovendien
geen stemrecht.
Hoe zorgt het kabinet er dan voor
dat problemen in de uitvoering wél
de aandacht krijgen die ze verdienen?
Bosman is sceptisch of dat kan. ,,Ze
zullen krachtig moeten zijn en soms
'nee' moeten verkopen. Ga er maar
aanstaan."
GO DINSDAG 11 JANUARI 2022
Niet op de bordesfoto, maar
wel de hoofdpijndossiers
Tobias den Hartog
Laurens Kok
Den Haag
- Hans Vijlbrief,
staatssecretaris
Mijnbouw
- André Bosman,
commissie
uitvoerings
organisaties
G De staatssecretarissen van
het nieuwe kabinet werden
gisteren op paleis
Noordeinde beëdigd.
FOTO ANP
