I
I
5
Minister voor Primair en
Voortgezet Onderwijs
Sigrid Kaag test
positief en staat
niet op bordes
aan de belofte voor een nieuwe politiek-
bestuurlijke cultuur. Dat moet zeker
zichtbaar worden in de afvaardiging
naar het nieuwe kabinet. Maar liefst drie
nieuwelingen zonder enige politieke er
varing worden ingezet.
Dijkgraaf en Kuipers
Zo komt Gunay Uslu via Rob Jetten in
het vizier van Kaag. Verrassend zijn ook
de keuzes voor Robbert Dijkgraaf als
Onderwijsminister en Ernst Kuipers als
VWS-minister. Bij de PvdA dachten ze
dat Kuipers van hen was, maar dat bleek
een misrekening. Uslu is van niemand
en moet nog even gauw D66-lid wor
den.
Kaag leert Dijkgraaf beter kennen als
hij in 2019, een jaar na Kaag, de Abel
Herzberglezing houdt. Daar fulmineert
hij tegen nepnieuws en kennis die on
der vuur ligt. Het verhaal moet haar
hebben aangesproken. Na de lezing ver
voegt Kaag zich in de kamer waar Dijk
graaf zich met zijn familie terugtrekt.
Pas de laatste maanden zijn de gesprek
ken van Kaag met Kuipers en Dijkgraaf
geïntensiveerd.
Geen gedoe meer bij CDA
Voor het eerst zijn onder de CDA-be-
windslieden evenveel mannen als vrou
wen. Dat is een moderniteit die Wopke
Hoekstra wenst. Meteen na de verkie
zingen heeft hij tegen zijn scouts gezegd
dat hij zo'n balans wil. In het besef dat
mannen meteen ja zeggen, moet er
meer tijd worden geïnvesteerd in het
vinden van vrouwen, zo luidt de dienst
opdracht. Een grote rol daarin speelt
Caroline Goedvolk. Ze is headhunter en
zat samen met Hoekstra in het bestuur
van hun studentenvereniging. En de te
ruggetreden partijvoorzitter Marnix van
Rij, die met hem in de Eerste Kamer zat.
Hoekstra vond dat ze de 'Haagse hitte'
moesten aankunnen, maar wilde bo
venal een stabiele club bewindslieden.
Na het gedoe in de afgelopen paar jaren,
waarin heisa rond personen domineer
de, moest er geen ruis rond de bewinds
personen komen. Daarom oogt het aan
tredende zestal als degelijk.
Carola Schouten
Ernst Kuipers
Ernst Kuipers is vanaf
vandaag de politieke baas
van een door corona
uitgewoond zorgsysteem.
En dan moet het echte werk
nog beginnen. Over de
erfenis van De Jonge en de
monsterklus van Kuipers.
Hij heeft er zin in, de nieuwe
minister van Volksgezondheid
namens D66. Erasmus-baas en
coronaboegbeeld Ernst Kuipers
maakte er nooit een geheim
van dat Volksgezondheid best
wel wat bewindspersonen met
praktijkervaring kan gebrui
ken. Iemand zoals hijzelf. Een
'witte jas' die de weg weet in
het zorgdoolhof. ,,We moeten
ons echt gaan inzetten om de
kwaliteit en toegankelijkheid
van de zorg te behouden'', zei
Kuipers vorige week monter
na zijn bezoek aan formateur
Mark Rutte.
Het wordt een monsterklus.
Privé, omdat Kuipers meer nog
dan als beddenbaas kop van Jut
zal worden. De politiepost voor
de deur van Hugo de Jonge is
een beroerd voorteken. Maar
ook politiek-inhoudelijk is de
erfenis van De Jonge weinig
florissant. Twee jaar lang kwam
de bewindsman amper aan
grote wijzigingen toe, al preek
te De Jonge jaarlijks minder
marktwerking en meer cen
trale aansturing. Terwijl actie
nodig is.
Door corona is de hele zorg-
keten - van huisarts tot ver
pleeghuis en ic - uitgewoond.
Voor de lange termijn staan be
sparingen en strengere selec
ties op de rol. Dure ingrepen
worden niet meer standaard
vergoed, lastige operaties moe
ten op minder plekken worden
uitgevoerd, is de filosofie.
Maar bovenaan het over
drachtsdossier staat toch echt
de corona-aanpak. De eerste
werkweek is meteen een
sprong in het diepe voor Kui
pers, met donderdag Catshuis-
overleg en vrijdag een besluit
en een persconferentie over de
verlenging of versoepeling van
de lockdown. Dit wordt een
coronaweek oude stijl, maar
daarna komt de aanpak in een
nieuwe fase. Ambtenaren en
Kamerleden broeden al weken
op een andere werkwijze rond
advisering, besluitvorming en
het debat.
Moet het OMT-advies niet al
meteen openbaar worden na
expertoverleg? En moet er niet
een alternatief gevonden wor
den voor het duet tussen de
premier en de coronaminister
bij de persconferentie?
En is het wel nodig dat de
coronaminister geregeld een
hele vergaderdag in de Tweede
(of Eerste) Kamer doorbrengt?
Zelfs de informele Catshuis-
sessies moeten verdwijnen,
vinden adviseurs. Als het land
moet leren leven met corona, is
de gedachte, moeten de beslis
sers op het Binnenhof dat ook.
Besluitvorming in panieksfeer
is dan passé. De Jonge beklaag
de zich al over de werkwijze,
maar het is aan zijn opvolger
Alle argumenten
wegen en het
algemeen belang
vooropstellen.
Dat zal Ernst doen
Kuipers om werkelijk een
nieuwe weg in te slaan.
Ook inhoudelijk moet de
D66'er aan de bak met het co
ronavirus: de netelige 2G-dis-
cussie zal naar verwachting
eind januari ontvlammen in
het parlement. Voorganger De
Jonge deed wat voorwerk, pro
beerde de geesten rijp te ma
ken voor het beleid waarbij al
leen nog gevaccineerden en ge
nezen personen welkom zijn.
Een gespreid politiek bedje is
dat niet: met de omikronvari-
ant - waartegen vaccinaties
minder effectief zijn - neemt
argwaan over de werking van
het coronatoegangsbewijs toe.
Een politieke meerderheid is
niet gegarandeerd, met voor
alsnog vooral VVD en D66
voor, en een twijfelend CDA
(samen 72 van de 150 zetels).
,,Ik vraag me serieus af waar de
Kamermeerderheid vandaan
moet komen'', zegt opposi
tie-Kamerlid Fleur Agema van
de PVV. ,,Wij waren altijd al
tegen, ik hoop dat van uitstel
nu ook afstel komt.''
En Kuipers hoeft niet lang te
zoeken naar de spreekwoorde
lijke lijken in de kast bij VWS.
Via WOB-verzoeken, media-
publicaties en onafhankelijke
evaluaties komen veel blun
ders en inschattingsfouten al
snel aan bod. In februari komt
de Onderzoeksraad voor Vei
ligheid (OVV) met een eerste
rapport over de corona-aanpak,
de parlementaire enquête over
de corona-aanpak volgt later.
Ondertussen moet de minis
ter proberen de blik op de toe
komst te houden. Niemand wil
nog een winter zoals deze. De
ic-capaciteit moet flexibel en
structureel omhoog, en coro-
nazorg moet liefst geclusterd
worden in een aantal hospita
len in Nederland.
Niet te doen
Maar daar loopt minister Kui
pers al snel tegen het probleem
aan waar ziekenhuisbaas Kui
pers in december nog voor
waarschuwde: ,,Als je nu
vraagt aan ziekenhuizen om
coronazorg te centraliseren, is
het niet te doen'', zei Kuipers
in een briefing in de Tweede
Kamer. ,,Bij het Erasmus MC
zou ik ook zeggen: ik wil best
even oefenen, maar niet nu.''
De brandweer kan geen oefe
ningen doen als de vlammen
nog uit het dak slaan, was de
boodschap.
In Kuipers' hoofd zal het va
ker botsen tussen de dokter
die hij was en de politiek leider
die hij is, denkt D66-senator en
ic-hoofd Peter van der Voort
(UMCG). ,,Maar dat hoort bij
het vak: alle argumenten we
gen en het algemeen belang
vooropstellen. Dat zal Ernst
ook doen.'' Een coalitiebron
hoopt vooral dat Kuipers snel
ler problemen van de zorg-
werkvloer oplost: ,,Bij De Jonge
moesten we soms lang aan
dringen als we signalen kregen
van ziekenhuizen, verpleeg
huizen of huisartsen.''
Voor het draagvlak onder
zorgpersoneel kan het helpen
dat het kabinet-Rutte IV voor
het eerst sinds Els Borst weer
een arts aan het roer heeft,
denkt Van der Voort. ,,Ik merk
dat veel dokters om me heen
het fijn vinden dat iemand met
aantoonbaar inhoudelijke ken
nis het ministerie gaat leiden.
Er heerst echt een positieve
grondhouding.''
GO MAANDAG 10 JANUARI 2022
Robbert Dijkgraaf
Minister van Onderwijs,
Cultuur en Wetenschap
Dennis Wiersma
Liesje Schreinemacher
Minister voor Buiten
landse Handel en Ont
wikkelingssamenwerking
D66-leider Sigrid Kaag is
positief getest op corona.
Daardoor zal ze vandaag
niet fysiek bij de beëdi
ging van het nieuwe kabi
net zijn, laat ze weten op
Twitter.
Kaag wordt, omdat ze in
quarantaine zit, digitaal
beëdigd tot minister van
Financiën. Ze zal aanslui
tend niet op het bordes
van Paleis Noordeinde
staan voor de traditionele
bordesscène. De D66'er
voelt zich naar eigen zeg
gen goed. ,,Het is een iets
andere start dan ik had
gehoopt, maar ik ga vol
energie aan de slag.''
Kaag zit in quarantaine
omdat iemand in haar
'zeer nabije omgeving' be
smet bleek. ,,Mijn quaran
taine zal dus helaas nog
wat langer duren.'' Voor
zover bekend is ze niet in
de buurt geweest van an
dere nieuwe ministers.
- ANP
Sigrid Kaag doet
vandaag online mee.
FOTO BART MAAT
Minister voor Armoede
beleid, Participatie en
Pensioenen, vicepremier
Minister van Volks
gezondheid, Welzijn
en Sport
Conny Helder
Minister voor Langdu
rige Zorg en Sport
Kuipers wacht
monsterklus met
onzekere afloop
Niels Klaassen
Den Haag
Ernst Kuipers is vanaf
vandaag minister van Volks
gezondheid. FOTO ANP
- Peter van der Voort, ic-baas
