Klaphamerverkoper Rick stopt ermee na drama
7
Dat het vuurwerkverbod tijdens de
jaarwisseling slecht werd nageleefd
is terug te zien in het aantal slachtoffers
Opvallend: meer kinderen onder de
12 jaar raakten gewond.
JAARWISSELING
llilliii
Volgens VeiligheidNL zijn tijdens de
j aarwisseling 773 slachtoffers gevallen.
Dat is een verdubbeling ten opzichte
van vorig jaar, toen ook een verbod
gold. Het is wel 40 procent minder dan
in 2019: het jaar waarin er voor het
laatst legaal vuurwerk mocht worden
afgestoken. Het aantal slachtoffers is
inclusief de 12-jarige jongen die over
leed na een incident met een klapha-
mer in Haaksbergen.
Uit de cijfers blijkt dat 256 mensen
zulke ernstige verwondingen hadden
dat ze naar het ziekenhuis moesten,
nog eens 517 slachtoffers konden na
een behandeling bij de huisartsenpos
ten weer naar huis. Vorig jaar beland
den 108 mensen in het ziekenhuis en
275 bij de huisartsenposten.
De ongevallencijfers laten volgens
directeur Martijntje Bakker van Vei
ligheidNL (kenniscentrum voor let
selpreventie) zien dat het vuurwerk
verbod dit jaar veel minder is nage
leefd. Ze vermoedt dat dit mede komt
doordat vuurwerkliefhebbers wel in
België hun slag konden slaan. ,,Maar
we hebben ook het vermoeden dat af
nemend draagvlak voor de lockdown-
maatregelen een rol heeft gespeeld."
De verwondingen die slachtoffers
op liepen, verschilden niet veel met
andere jaren. Ruim een derde van de
vuurwerkafstekers (37 procent) had
brandwonden vooral aan handen en
vingers. Ongeveer één op de vijf (19
procent) raakte gewond aan het hoofd
en evenzoveel werden geraakt in de
ogen. Het gaat vooral om jongens en
mannen (80 procent).
VeiligheidNL analyseerde ook om
welk vuurwerk het ging. Siervuur
werk (7 procent) zorgde voor de min
ste verwondingen, gevolgd door vuur
pijlen en knalvuurwerk (14 procent)
dat sinds 2020 niet meer is toegestaan
in Nederland. In bijna een kwart (24
procent) van de verwondingen betrof
het zwaar, illegaal vuurwerk dat altijd
is verboden. Het was vooral dit vuur
werk dat zorgde voor amputaties van
een of meerdere vingers.
Plastisch chirurgen moesten 39 ope
raties uitvoeren, twee keer zoveel als
vorig jaar, maakte de beroepsvereni
ging bekend. Het ging om dertien ern
stige handletsels waarvan vijf bijna
volledige handamputaties, botbreu
ken en brandwonden. De meesten sta
ken illegaal knalvuurwerk af, zoals een
Cobra, die de kracht heeft van een
handgranaat.
Kindervuurwerk
Opvallend is dat er ook veel kinderen
onder de 12 jaar gewond raakten. Dit
jaar moesten bijna 190 kinderen zich
laten behandelen, vooral aan brand
wonden (55 procent) of oogletsel (15
procent). Vorig waren dat er 120. Bak
ker noemt dat een zorgwekkende ont
wikkeling, omdat kinderen onder de
12 jaar geen vuurwerk mogen afsteken,
ook geen 'fop- of schertsvuurwerk'.
,,De term kindervuurwerk is mislei
dend, want het impliceert dat het vei
lig is. Maar een sterretje is niet veilig
voor heel jonge kinderen die het soms
vast willen grijpen, wat kan leiden tot
heel nare brandwonden. Ook zien we
dat het schertsvuurwerk op een ver
keerde manier wordt gebruikt."
Bakker doelt op de internethype
waarbij kinderen stampen op bran
dend siervuurwerk, waardoor een
kleine ontploffing ontstaat. Veilig-
heidNL schat dat een klas
vol kinderen alleen al tij
dens de jaarwisseling zo
brandwonden heeft opgelo
pen, het werkelijke aantal
ligt yeel hoger. De Neder
landse Brandwonden Stich-
tf? V; ting sloeg voor kerst al alarm
toen tientallen slachtoffer
tjes zich daar meldden.
Supersterk zijn zijn klaphamers.
Goed laswerk. Deugdelijk materi
aal. Sinds Rick uit Lunteren vier jaar
geleden begon met het bouwen en
verkopen van de knalapparaten,
ontving hij geen enkele klacht, zegt
hij. Hij durft zichzelf wel een ken
ner te noemen, na al die jaren van
perfectioneren. „Ik denk dat ik er
het meeste verstand van heb, van
allemaal."
Hoeveel hij er aan de man bracht,
is niet belangrijk, vindt hij zelf.
Eerst maakte hij ze alleen voor
vrienden, later ging hij er geld voor
vragen. Hij is niet de enige die dit
doet, weet hij, in het zuiden en
noorden heb je ook wel bouwers
zitten. Vooral via Marktplaats zijn
ze actief. „Maar ze worden niet in
groten getale gemaakt."
In Haaksbergen ging het mis met
het bakje waar het poedermengsel
voor de klap op wordt gelegd. Hoe
wel de politie nog onderzoek doet,
is het vrijwel zeker dat dit onder
deel bij het neerkomen van de ha-
Op klaphamers is iets ge
maakt waarin het poeder kan.
Soms is dat laag, soms is het
een echt bakje. foto carlo ter ellen
mer geëxplodeerd is. De metaalde-
len vlogen als granaatscherven in
het rond, en raakten de tieners
Robbin (11) en Bram (12). De eerste
raakte zwaargewond, de tweede
overleed in het ziekenhuis. Dinsdag
liet de advocaat van de man die de
klaphamer in Haaksbergen be
diende weten dat het instrument
net nieuw was 'en er solide uitzag'.
Volgens Rick ('Mijn achternaam
hoeft er toch niet bij?') vormt dat
bakj e het grootste gevaar. Vooral als
er niet goed gelast is. „Bij het eerste
type dat ik maakte, kon ik na testen
al zien dat het los kon scheuren",
zegt hij. Het is, zo geeft hij aan, een
overbodig onderdeel van het appa
raat; het zit er enkel op om de explo
sieve stofbij elkaar te houden. „Ook
zonder dat bakje doet de hamer het.
Een paar dikke lasrupsen in een cir
kel, op de plaat, dat is ook genoeg."
Hij zegt '100 procent' zeker te zijn
dat het ongeluk niet gebeurd was,
als het poederbakje er niet op had
gezeten. Daarom roept hij op: ,,Jon-
gens, als je een klaphamer hebt,
slijp dan alsjeblieft dat bakje eraf."
Rick is geschrokken, van het inci
dent in Haaksbergen. Nee, die ha
mer kwam niet van hem, zegt hij.
Maar het heeft hem wel de ogen ge
opend. „Ik kap ermee. Als zoiets
kan gebeuren, met die jongen
Je wil niet dat zoiets met een hamer
gebeurt die je zelf gemaakt hebt",
zegt hij. „Het is gewoon gevaarlijk.
En misschien is het allemaal wel
een stuk minder veilig dan ik
dacht."
GO DONDERDAG 6 JANUARI 2022
Raymond Boere
Amsterdam
maakt meer
slachtoffers
ondanks
G In Haaksbergen over
leed deze jaarwisseling
de 12-jarige Bram nadat
hij gewond raakte bij een
ongeluk met een klap-
hamer. foto's frans nikkels, anp
LUNTEREN/HAAKSBERGEN
In vier jaar tijd maakte en ver
kocht Rick (21) de ene na de an
dere klaphamer. Nu, na het
drama in Haaksbergen, stopt hij
ermee. Het dodelijk ongeluk
heeft hem de ogen geopend. Al
is hij van één ding overtuigd:
zonder het bakje op het appa
raat, was dit nooit gebeurd.
„Slijp dat ding er alsjeblieft af."
- Arjan te Bogt
