De Zeeuwse lucht in 1722
Arnemuiden is verdeeld over relschoppers
5
Leo Slager heeft zelf weinig
gemerkt van de commotie in
zijn stadje tijdens de
jaarwisseling. Maar van de
beelden die later in de media
opdoken werd de voorzitter
van bewonersgroep
Arnemuiden allerminst vrolijk.
'Het is een aantasting van de
leefbaarheid'.
En datgene is nu juist waar de stich
ting, die bestaat uit inwoners van
Arnemuiden en omgeving, zich
hard voor maakt. De leefbaarheid in
stand houden en zo mogelijk verbe
teren. Maar ga daar maar eens aan
staan als niet alle neuzen dezelfde
kant op wijzen. Slager woont al
veertig jaar in Arnemuiden en weet
precies hoe het er werkt. ,,Er wordt
veel getolereerd onder het mom
van 'wij zijn ook jong geweest'. En
klikken is uit den boze, dat zit diep
verankerd in de cultuur." En dat er
zomaar eens een steen door je ruit
zou kunnen vliegen als je dat wel
doet, ontkent hij niet.
Vol afgrijzen
Slager heeft in de afgelopen dagen
vol afgrijzen gekeken naar de film
pjes die zijn opgedoken van de con
frontatie tussen de Mobiele Een
heid en inwoners van Arnemui-
den. De ME moest eraan te pas ko
men omdat met zwaar vuurwerk
en glas naar surveillerende agenten
en brandweerlieden werd gegooid.
Eén agent raakte daarbij gewond.
Tot nu toe zijn elfArnemuidenaren
verdachten in de zaak. De politie
sluit meerdere aanhoudingen niet
uit en vraagt het publiek om tips en
beeldmateriaal van de rellen.
Burgemeester Harald Bergmann
zei op nieuwjaarsdag dat men in
Arnemuiden precies weet wie de
daders zijn, maar ze het nooit zul
len zeggen. Slager zegt dat het bij
hem geen onwil is, maar dat hij het
echt niet weet. ,,Ik heb die avond
zelf niets gemerkt van het geweld
verderop. Later las ik dat het om een
forse groep jongeren ging, daar
kunnen ook kinderen van buiten
het dorp bij hebben gezeten."
Drank en drugs
Slager kan zich voorstellen dat som
mige kinderen onder invloed van
drank en drugs niet meer wisten
wat ze deden, al waren er ook vol
wassenen bij. ,,Je vraagt je afhoe het
komt dat iemand van 27 nog steeds
niet tot zijn verstand is gekomen.
Maar je kunt er natuurlijk vergif op
innemen dat al die jongeren vrijdag
niet alleen onder invloed waren
van water en een paracetamolletje.
Die hebben zich natuurlijk hele-
maal vol laten lopen. Wat moet je er
dan nog mee?"
Bergmann vroeg zich ook af wat
voor gesprek ouders in Arnemui-
den met hun kinderen voeren over
de gebeurtenissen. De voorzitter
zelfvindt het verwerpelijk, maar hij
weet ook dat een deel van de ge
meenschap er anders tegenaan
Er wordt veel
getolereerd onder het
mom van 'wij zijn ook
jong geweest'
kijkt. ,,Dan zeggen ze: 'Het is jam
mer dat dit gebeurd is, maar ja wij
zijn zelftoch ook jong geweest.' Die
tolerantie onder ouders en groot
ouders is in de meeste gevallen po
sitief, maar nu is het niet goed voor
het dorp."
Niet door de beugel
Slager vindt dat er alles aan gedaan
moet worden om herhaling in de
toekomst te voorkomen, en dat kan
volgens hem alleen maar door in te
zetten op preventie. Al is hij ook
sceptisch als het gaat om die aan
pak. ,,In het verleden gebeurden op
het eilandje in het Arnekanaal wel-
eens dingen die niet door de beugel
konden. Dat moest stoppen en dus
werd een jongerenwerker inge-
schakeld om met die kinderen in
gesprek te gaan. Kort daarna viel die
hele groep dan uit elkaar. Dat is een
paar keer voorgekomen."
Steeds grimmiger
Maar niets ondernemen vindt Sla
ger ook geen optie. Juist omdat hij
het idee heeft dat de sfeer elk jaar
grimmiger wordt. Niet alleen in Ar
nemuiden, maar door heel het land.
Daarom bepleit hij toch dat preven
tiewerkers contact houden met
jongeren en sleutelfiguren, gedu
rende het hele jaar. Want met 'dit
soort ellende' wordt het voor de
voorzitter moeilijk om de leefbaar
heid in het dorp ook in de toekomst
in stand te houden en te bevorde
ren.
SPOREN IN DE DELTA
Hugo Franciscus van Heussen
(1654-1719) was een auteur die
graag 'beschimmelt schrift en
hoogbejaerde lantkronyken'
doorsnuffelde. Treffende
woorden van dichter Hubert
Kornelisz Poot (1728) voor
iemand die ook voor de
Zeeuwse geschiedschrijving
belangrijk was, hoewel hij
leefde en werkte in Leiden.
In 1722 verscheen Van Heussens
lijvige Oudheden en gestichten
van Zeeland. Het was een werk
barstensvol informatie over
Zeeuwse instellingen, personen,
steden en dorpen, toegankelijk ge
maakt met registers, alfabetische
trefwoordbeschrijvingen en af
beeldingen. Het Zeeuwse boek
was er maar één uit een hele serie
Oudheden en gestichten die Van
Heussen over de Noordelijke Ne
derlanden schreef, naast ander,
kerkhistorisch werk onder eigen
naam of pseudoniem.
Hugo was ook nog pastoor en
hulpbisschop in Leiden, in een tijd
dat het katholieke geloof alleen
half-clandestien kon worden ge
praktiseerd. De Nederlandse gelo
vigen zuchtten in deze jaren bo-
vendien onder interne conflicten
waaruit de Oud-Katholieke Kerk
zou voortkomen. Als rooms gees
telijke schreef Van Heussen in het
latijn. Dat was al vrij ongewoon
geworden, maar gelukkig was er
zijn vaste vertaler Hendrik van
Rijn (ca. 1666-1732), bescheiden
aangegeven als H.V.R. op het titel
blad van Oudheden en gestichten.
Van Rijn zorgde ook voor soms el
lenlange 'aantekeningen', waarin
hij in discussie ging met geleerde
voorgangers die door Van Heussen
al of niet waren aangehaald.
Van Rijns kritische bijdrage was
uitermate belangrijk. Vooral om
dat kroniekschrijvers elkaar vaak
klakkeloos naschreven of letterlijk
overnamen. Van Heussen kon voor
zijn Zeeuwse werk voortbouwen
op de kroniek van Smallegange
(1696), die weer gebruikmaakte
van Boxhorn (1644), die op zijn
beurt de kroniek van Reigersberch
(1551) had aangevuld. Een estafette
van beschrijvingen dus. En
na Oudheden en gestichten ver-
scheen omstreeks 1750 alweer de
belangrijke Tegenwoordige Staat
van Zeeland. De kritische stem
van Van Rijn kon ook stekelig
klinken. Hij besprak bijvoorbeeld
de vele klachten over de onge
zondheid van de Zeeuwse lucht.
Hij vermeldde er wél bij dat hij
hiervoor, toen hij in Middelburg
was, 'vinnig bekeeven wierd'.
Geen wonder dat de dichter
Poot ook voor Hendrik van Rijn
mooie woorden had: 'Waer ook 't
geschrift wat duister zy, Of waer 't
ons voere in twyfelingen, Hy zet
'er goude lampen by Van we-
reltwyze Aentekeningen, Wier
liefelyk en helder licht 't Leergie-
righ hart vermaekt en sticht.'
Middelburg
GO WOENSDAG 5 JANUARI 2022
'Tolerantie niet altijd goed'
De ME moest er twee keer aan te pas komen om de kruising schoon te vegen. foto dirkjan gjeltema
Wendy de Jong
Arnemuiden
- Leo Slager, bewonersgroep
Een tweewekelijkse rubriek
over Zeeuwse vondsten,
historische sporen en verhalen
Havenmonden van Vlissingen.
Afb. uit Van Heussen, 1722.
- Jan J.B. Kuipers
