H
generatie hoop: 'We doen mee'
'Pak illegale
bom aan
voordat het
echt misgaat'
5
nieuwkomers ineens rekening moeten houden
met politieke meerderheden en afspraken uit het
regeerakkoord, krijgen ze al snel de kritiek dat ze
'de belofte niet waarmaken'.
Een tweede valkuil is ruzie maken met je amb
tenaren. Zij doen het werk voor je, zoeken uit of
je plannen haalbaar zijn en moeten je behoeden
voor fouten. Dan helpt het niet als je zoals LPF'er
Bomhoff destijds als minister van Volksgezond
heid direct ruzie zoekt met de ambtelijke top die
hij niet vertrouwde. Of zoals gevierd rampenpro
fessor Uri Rosenthal die na zijn aantreden op
Buitenlandse Zaken diplomatie een rustiek tijd
verdrijf noemde.
Wil je dat je ambtenaren hun best voor je doen,
leer van huidig premier Mark Rutte. Als staatsse
cretaris van Sociale Zaken kreeg hij in recordtijd
een ingewikkelde herziening van de bijstand van
de grond, mede omdat hij zijn ambtenaren per
soonlijk opbeurde en piano speelde bij zieke col
lega's thuis.
Een derde valkuil voor nieuwe bewindsperso
nen heet 'micromanagement'. Toenmalig minis
ter Ella Vogelaar stond onder haar ambtenaren
bekend als een controlfreak: alle documenten die
op haar ministerie rondgingen wilde ze kennen
om niet verrast te worden. Zo kreeg ze dagelijks
zeven loodgieterstassen vol papier mee die ze
fysiek onmogelijk naast haar andere werk nog
kon doorploegen. Tegelijkertijd moet een minis
ter ook niet te veel overlaten aan zijn ambtena
ren, want zijn handtekening staat overal onder.
Daar een balans in vinden kost tijd, zeggen alle
oud-ministers.
Ervaring
,,Maar laten we niet doen alsof mensen zonder
Haagse ervaring het daardoor niet goed zouden
doen'', vertelt Cramer. „Collega's die wel gepokt
en gemazeld zijn in het Haagse wereldje moeten
zich weer inwerken in het vakgebied. Kuipers en
Dijkgraaf hoeven op hun ministeries Volksge
zondheid en Onderwijs niets meer van de in
houd te leren. Dat is echt een groot voordeel. Ook
zijn buitenstaanders vaak beter in staat om naar
de lange termijn te kijken en niet alleen te den
ken in wat politiek haalbaar is. Het liefst ben je
van alle markten thuis: dus zowel politiek erva
ren als specialist op je vakgebied. Maar vaak be
heers je beide aspecten pas na een jaar of twee.''
parlement krijgt en hoe je in de media terecht
komt. Dat is echt iets wat je onder de knie moet
krijgen.''
Wie kiest voor een overstap naar Den Haag,
leert al snel dat elk woord op een goudschaaltje
wordt gewogen. Zo kon Robbert Dijkgraaf tot
voor kort nog zeggen dat het kabinet veel te wei
nig geld uittrekt voor het wetenschappelijk on
derwijs, nu is dat anders.
Valkuil
Vrijuit praten is een eerste valkuil waar Haagse
nieuwkomers vaak instappen. Plasterk leerde dat
destijds ook al snel. Als kersvers minister van
Onderwijs zei hij in 2007 het gek te vinden dat
het boek Mein Kampfin Nederland verboden
was. In de eerstvolgende ministerraad werd hij
direct bestraffend toegesproken dat hij zich niet
mocht bemoeien met andermans beleidsterrein.
Een bewindspersoon moet rekening houden
met de eenheid van kabinetsbeleid: je kunt niets
zeggen wat afwijkt van wat er door de meerder
heid van de ministerraad is afgesproken. Zo kan
Kuipers niet meer zonder ruggenspraak zeggen
wat hij verstandig coronabeleid vindt. Omdat
Kuipers en Dijkgraaf
hoeven op ministerie niets
meer van de inhoud te leren
het goede doel Jantje Beton.
Waarom komt er nu pas een minister
met Surinaamse wortels in het kabi
net? ,,Die vraag moet u niet aan poli
tici van Surinaamse komaf stellen,
maar aan de formateurs'', vindt voor
malig PvdA-Tweede Kamerlid Tanja
Jadnanansing. Ze is stadsdeelvoorzit
ter in Amsterdam-Zuidoost en doch
ter van een Surinaamse vader en Ar
ubaanse moeder. ,,Het is niet zo dat er
geen kandidaten zijn. Als ik kijk naar
het talent dat hier in Amsterdam
rondloopt, hadden we het hele kabi
net kunnen vullen met mensen van
diverse afkomst. De samenleving is er
al langer klaar voor. Mede dankzij
Black Lives Matter sijpelt die bood
schap nu ook langzaam door naar Den
Haag.''
Hoewel maar een relatief kleine
groep mensen dit soort vuurwerk
afsteekt, maken de burgemeesters
zich er erg veel zorgen over. Vooral
omdat deze 'bommen' ook richting
hulpverleners en medemensen
worden gegooid, zegt Hubert Bruls,
voorzitter van het Veiligheidsbe-
raad en burgemeester van Nijme
gen.
De 25 voorzitters van de veilig
heidsregio's bespraken gisteravond
het verloop van de jaarwisseling.
Wegens de coronacrisis gold er een
algeheel vuurwerkverbod. ,,Zwaar
illegaal vuurwerk zoals cobra's en
mortierbommen is sowieso verbo
den, maar we constateren dat het
steeds vaker opduikt. We moeten
echt bespreken hoe dat aangepakt
gaat worden, voordat het helemaal
uit de hand loopt", aldus Bruls.
Volgens de burgemeesters is er
dit jaar ondanks het vuurwerkver
bod wel erg veel vuurwerk afgesto
ken, veel meer dan vorig jaar. Er is
ook meer vuurwerk dan ooit in be
slag genomen, maar dat roept de
vraag op hoeveel vuurwerk er dan
in omloop was, aldus Bruls. ,,We
vinden dat het nieuwe kabinet een
meerjarenstrategie moet vaststel
len voor vuurwerk en de jaarwisse
ling. Als veel eerder in het jaar be
kend is wat de regels zijn, is het voor
handhavers ook makkelijker om
voorbereidingen te treffen. En dan
moeten de regels voor elke ge
meente gelijk zijn."
Het Veiligheidsberaad wil dat er
ook afspraken gemaakt worden met
de buurlanden. ,,In Nederland zijn
veel soorten siervuurwerk verbo
den, maar over de grens is het wel te
koop. Dat maakt een vuurwerkver
bod zeker in de grensstreek vrij las
tig te handhaven. We moeten er
paal en perk aan stellen.''
'Nieuw' boek van wijlen
auteur Gerard Reve
De in Gent gevestigde uitgeverij
Borgerhoff Lamberigts komt
medio februari met nog niet eer
der gepubliceerd werk van Gerard
Reve (1923-2006), onder de titel
Zeer fijne boy, brieven aan Jef R. Het
is een bundel met brieven die hij
schreef aan programmamaker Jef
Rademakers, met wie hij tussen
1986 en 1997 zeven televisiepro
gramma's maakte. In de brieven
luchtte Reve zijn hart 'over de we
reld in het algemeen en de kunste
naars in het bijzonder', zegt de
uitgeverij. ,,Ook het katholicisme,
de erotiek, de liefde, het verval der
zeden en de naderende dood pas
seren de revue.''
GO DINSDAG 4 JANUARI 2022
- Jacqueline Cramer werd minister in 2007
Ernst Kuipers, de nieuwe
minister van Volksgezondheid.
FOTO PRO SHOTS
F Ernst Kuipers als arts in het
Erasmus MC in 2007.
FOTO SANNE DONDERS
- Annemieke van Dongen
De 25 burgemeesters van het
Veiligheidsberaad gaan met het
nieuwe kabinet praten over de
opkomst van heel zwaar illegaal
vuurwerk.
ANP
Den Haag
GENT
""ri 'i
Franc Weerwind wordt de eerste minister met Surinaamse wortels sinds 1903. Weerwind
wordt minister van Rechtsbescherming. FOTO ANP
