11
In de slotaflevering van De Laatste Tocht blikken onze lezers vandaag
terug op de laatste Elfstedentocht op 4 januari 1997, precies 25 jaar geleden.
nog kroonprins) Willem-Alexander
ook van de partij. Ieder jaar was Niek
goed genoeg getraind voor als de
tocht der tochten zou komen.
In 1997 kwam er een nieuwe tocht.
Ondanks dat het met Niek de laatste
keren op het ijs niet zo goed meer
ging door de ziekte van Parkinson,
wilde hij toch meedoen. Want, hij
wilde per se dat derde kruisje halen.
Voor ieder van zijn kinderen een
kruisje.
De hele dag hebben we niks meer
van hem en zijn schaatsmaten verno
men. 's Avonds weer bij het logeer
adres aangekomen, was het afwach
ten. Eindelijk kwam Niek thuis. Uit
geput. Hij vertelde dat het onderweg
veel met vallen en opstaan was ge
gaan. Bij een hulppost van het Rode
Kruis wilden ze hem van het ijs ha
len. Zijn linkerbeen was het. Door
uitval sleepte hij zijn voet al de hele
tocht met zich mee. Onderweg
hoorde hij mensen zeggen: 'Moet je
die eens zien!'
Voor zijn ziekte had Niek een heel
mooie, krachtige schaatstechniek.
Maar nu was het allesbehalve dat. De
ziekte van Parkinson had - onher
stelbaar en wreed - beetje bij beetje
de controle over het lichaam overge
nomen. Wat zijn wij als familie on
gelooflijk TROTS hoe hij de Elfste
dentocht toen heeft uitgeschaatst.
Wat een prestatie, wat een door
zetter, wat een kanjer! Op karak
ter en kracht hij heeft de zware
tocht uitgereden. Niek deed er
uiteindelijk veertien en een half
uur over.
Op 24 januari 2018 is Niek
(toen 71) overleden. We missen
hem nog elke dag. Op zijn graf staat
een beeldje van drie schaatsers, ter
ere van Niek en zijn maten.
Gevallen na
25 minuten
Voor mijn vader Piet Mulder zat
de tocht er na 25 minuten bijna
op. Rond 06.15 uur kwam hij
hard ten val op zijn hoofd. Gelukkig
was de EHBO snel ter plaatse. Pa was
vijf minuten buiten westen en toen
hij bijkwam wist hij niet waar hij was
en wat er aan de hand was. Hij is eerst
naar een huis gebracht en daarna
naar de dokter. Die constateerde een
hersenschudding en raadde het af
om verder te gaan, logisch.
Maar mijn vader was zo'n schaats
fan en had zó uitgekeken naar de
tocht dat opgeven simpelweg geen
optie was. Er zat dus maar één ding
op. Terug naar de controlepost - daar
lagen zijn schaatsen - en het ijs weer
op! Hij schaatste precies om 18.00 uur
die avond over de finish.
Helaas is mijn stoere vader er niet
meer. 25 jaar na dato hoop ik op 4 fe
bruari 2022, de Alternatieve Elfste
dentocht op de Weissensee uit te rij
den. Als eerbetoon aan hem. Nu maar
hopen dat ik uit hetzelfde hout ge
sneden ben.
-Josine Mulder,
Vianen
Kloteschaatsen
Een mopperende Peter kwam
aangereden in Franeker. 'Wat
een kloteschaatsen', was zijn
boodschap. Hij wilde het bijltje erbij
neergooien. Totdat de oude ver
trouwde schaatsen door zijn vrouw
Ria uit de tas werden ge
haald. Met hernieuwde moed
werd de tocht voortgezet uit
gereden. Zo werd het toch nog
een gedenkwaardige dag. De
les: gooi nooit je oude schaat
sen weg, voordat je een Elfste
dentocht hebt gereden op je
nieuwe.
-Ria Westgeest,
Boskoop
ren gezocht en in bomen geklom
men. Hier heb ik als opgroeiende jon
gen urenlang zitten vissen. Ik heb er
gezwommen en salto's van de kant in
het water gemaakt. Er gaat van alles
door mij heen wanneer ik in het don
ker van de avond mijn geboorteplek
passeer.
De huilende vrouw
n de duisternis stond er kort na
Barthlehiem een vrouw met be
traande ogen en in grote paniek op
het ijs. Ik stopte en vroeg wat er aan
de hand was. Ze durfde niet verder en
moest hier opgeven. Ze zou Leeuwar
den niet halen.
In 1985 en '86 had ze de tocht niet
kunnen schaatsen, omdat ze in ver
wachting was. 'Dit is misschien de
enige keer in mijn leven en nu durf ik
niet verder.' Ik zei tegen de onbe
kende vrouw: 'Ik houd mijn handen
op mijn rug, jij houdt ze vast, dan
breng ik je naar Leeuwarden.' We be
reikten glorieus de finish. Ik was nog
jaren welkom bij haar op de boerderij.
Parkinson
Als rasechte Westlander, gebo
ren aan de Zweth, leerde Niek
al snel schaatsen. Later werd
hij fanatieker, ook met hardlopen en
skeeleren, maar schaatsen werd zijn
passie. Op de vaste dinsdagavond
maakte hij zijn rondjes op de Uithof
in Den Haag. Regelmatig was (toen
Twee mannen op
sleeptouw genomen
Na Harlingen wordt het donker.
De wind neemt eerder toe dan
af. En hele stukken ijs zijn zo
slecht: veel klunen dus! Dan in de
verte de tv-lampen bij Bartlehiem.
Maar wat een wazig beeld. Zal wel
door m'n bril komen. Vast beslagen.
Maar als ik m'n bril afzet blijft het
beeld wazig. Bevroren ogen?
Gelukkig rijdt er voor mij iemand
met een knipperend fietslampje. Ge
woon dat lampje blijven volgen, dan
halen we Dokkum wel. Maar halver
wege was het lampje ineens weg. Ik
heb nog geroepen, maar geen reactie.
Dan maar afgaan op het geluid.
En zo komen we in Dokkum. Wat
een feest daar! In een EHBO-tent
even de ogen laten onderzoeken. Be
vroren, zo blijkt. Zalfje erop en rustig
aan de laatste etappe beginnen. We
hebben nog ruim anderhalf uur. Dat
moet toch lukken. Helaas wordt het
zicht niet beter. Met als gevolg: di
verse valpartijen. Dikke knie, pijn
lijke pols. In het riet hoor ik iemand
roepen. Hij is gevallen en kan niet
meer overeind komen. Gelukkig lukt
het om hem weer op de been te krij
gen. Hij wil op gang getrokken wor
den. 'Geen probleem', zeg ik. 'Ge
bruik mijn schaatsbeschermer als
trekhaak.' Dan, zegt hij: 'Mijn broer
ligt hier ook ergens, kan die ook aan
haken?' 'Natuurlijk. Maar ik hoop dat
er niet nog meer familieleden van jou
in het riet liggen, want dan wordt het
treintje te lang.' Heb beide mannen
een paar kilometer tot de Bonkevaart
op sleeptouw genomen. Om half
twaalf waren we bij de finish.
De pijnlijke pols bleek achteraf ge
broken: vier weken gips.
De zus van Henk
Ik heb de Elfstedentocht van 1997
van dichtbij meegemaakt en heb
dus mooie herinneringen. Altijd als
ik mijn broer zie, moet ik denken aan
die dag. Want de winnaar van de vijf
tiende Elfstedentocht, dat was mijn
broer.
GO DINSDAG 4 JANUARI 2022
Blije deelnemers
zwaaien naar het
publiek bij de door
komst in Dokkum.
FOTO HOLLANDSE HOOGTE
Meer persoon
lijke verhalen van
deelnemers aan
de tocht in 1997
zijn te lezen in het
boek De Elfste
dentocht van '97,
over een sportief
volksfeest, van
daag precies 25
jaar geleden, dat
destijds niet al
leen Friezen blij
maakte, maar het
hele land.
Het is te bestellen
via de site van
deze krant
/Elfstedentocht
a=s5=KS5S?-:*.
- Margreet, Michiel, Ruben en
Olga van Zeijl, De Lier
- Hans Dijk, Bodegraven
- Rob Moret, Rhenen
Het dik ingepakte dweilorkest Kleintje Pils vermaakt publiek en schaat
sers in Bartlehiem. foto anp
- Fred van Raamsdonk, Vlaardingen
- Joke Gerrits-Angenent, Woubrugge
