ZEELAND GEBOEKT
Uitverkoren
poëzie van
Wim Hofman
Uit Nederland naar Holanda
Gedichten voor liefde en rouw
8
In een seniorenwoning te
Hoek is het hoofdkantoor
gevestigd van detective
bureau Eyewitness. Het huis is
ook het middelpunt van de
thrillers van Wim Hendrikse.
rgens op de achtergrond in Jeugd
zonde, het nieuwe boek van Wim
Hendrikse, klinkt Let's dance van
David Bowie. Geen toeval, de bi
bliografie van de schrijver vermeldt
vele Bowie-boeken, waaronder David Bowie.
Biografie van een superster (2016). Hendrikse
(geboren in 1958), woonachtig te Axel, is pas
op latere leeftijd gaan schrijven. De laatste ja
ren legt hij zich toe op thrillers, met een
hoofdrol voor Joop Hamelink uit Terneuzen.
De detective wordt sinds Bloedband (2018) en
Duister verleden (2019) bijgestaan door recher
cheur Theo de Rooy van de afdeling zedende
licten.
Moordenaars
Er lopen, wanneer je Wim Hendrikse mag ge
loven, heel wat moordenaars rond in
Zeeuws-Vlaanderen en in de streek zijn veel
slachtoffers te betreuren. Waar beginnen de
leugens en eindigt de waarheid, de scheidslijn
is in Jeugdzonde vaag. 'Deze zaak kende meer
lagen dan een ui', beseft speurneus Joop aan
het slot van hoofdstuk 58. Aan hem de taak
het ui te pellen tot de historie duidelijk wordt,
een historie waarbij hij persoonlijk betrokken
raakt. De dader speelt een spel met hem, of
misschien is er meer dan één dader. Ongewild
wordt hij terug gesleurd naar zijn middelbare
schoolperiode, al had hij er destijds voor geko
zen een buitenstaander te zijn. Terug naar
toen, vijfendertig jaar geleden, een zomer
kamp in de Ardennen waar de meisjes en de
jongens bewogen op Let's dance.
Aan sensatie geen gebrek in dit boek van
Wim Hendrikse. Zijn schrijfplezier blijkt uit
wendingen als 'Ik eet overigens heel gevari
eerd iedere dag een andere magnetron
maaltijd'. Dat zegt Joop over zichzelf. Onder
de ogen van zijn maat Theo hangen 'wallen ter
grootte van theezakjes'. De kromme vingers
van Joops vader glijden 'als ongedurige spin
nen over het tafelblad'. Deze vader speelt een
belangrijke rol bij detectivebureau Eyewit
ness, hij is negentig jaar maar toch een ge
haaide hacker.
Franje
De schrijver tekent zijn personages vaardig,
ook de personages in de marge van het ver
haal. Uitgebreid schrijft hij eveneens over de
omgeving waarin ze vertoeven,
Zeeuws-Vlaanderen. Dat loopt wat mij betreft
nogal eens uit de hand, weetjes die we niet
hoeven te weten. Bij een bezoekje aan het zie
kenhuis krijgen we te horen
wanneer dat in gebruik is ge
nomen en volgt nog wat ge
schiedenis. Bij het passeren
van een beeld in Terneuzen
krijgen we ook zo'n toelich
ting, een alinea lang, en even
later komt daar nog een alinea
bij. Zo krijg je je 370 bladzij
den al te gemakkelijk vol, en
bij de toch al gecompliceerde
verwikkelingen werkt derge
lijke franje storend. De ware
schrijver schrapt.
Wie heeft het gedaan - dat
JEUGDZONDE
is altijd het thema van een thriller. Honderd
dwaalsporen moeten de spanning erin hou
den. Detective Joop, toch voor geen kleintje
vervaard, beseft al snel: 'Iemand probeert met
mijn kloten te spelen.' Maar wie en waarom?
Het begint allemaal met een usb-stick, met
beelden van een moord. Dan is er contact met
de journaliste Lisa, zij kreeg haar eerste zoen
van hem. Er vallen meer doden. En dan duikt
ineens een botje op van Mario de Vries, ver
mist geraakt tijdens het zomerkamp. Waar is
de rest van Mario? En wat is hem overkomen?
Langzaam komen de onthullin
gen over de jeugdzonden, de
strijd om meisjes, twee jongens
die een andere jongen hebben
verkracht en een half mensenle
ven later de wrede wraak. De au
teur mag dan Let's dance laten
klinken, de lezer hóórt andere
Bowie-songs in dit Zeeuws-
Vlaamse verhaal, Ashes to Ashes en
All the Madmen.
er komt 'n ké 'n dag da
ze ons vinnen', zei Piet
van Heule, Zeeuw te
Brazilië. Hij en de andere Zeeu
wen daar zijn inderdaad gevon
den. Hun voorouders vertrokken
zo'n anderhalve eeuw geleden
uit het westen van Zeeuws-
Vlaanderen naar het oosten van
Brazilië. Dat was voor hen het
beloofde land, ze kregen een
huis, landbouwgrond,
koffiestruiken toege
zegd. Dat bleek een hut,
een schrale akker en ver
der niets, maar er was
geen boot terug.
Mary-Ann Sandifort,
in 1962 geboren te Maas
sluis, is de schrijfster van
het interessante boek
Smeltkroes Brazilië. Haar man
werkte een jaar lang in Brazilië
en daar probeerde zij te achterha
len 'wat inheemsen, afstamme
lingen van Afrikaanse slaven en
van Europese migranten zelf er
varen'. In het deel 'Sombere ber
gen' gaat ze op zoek naar de
Zeeuwen, hun nazaten, die een
geïsoleerde gemeenschap vor
men. De schrijfster moest daar
voor naar het afgelegen
dorpje Holanda.
Mary-Ann Sandifort:
Smeltkroes Brazilië. Op
stap met Guarani, Af-
ro-Brazilianen en Zeeu
wen - Uitg. Noordboek,
200 pag., 22,90 euro.
- Mario
Molegraaf
De omslagen van deze bun
dels sluiten ieder misver
stand uit. 'Gedichten.
Rouw' staat er op het ene boekje,
samengesteld door Hagar Pee-
ters. 'Gedichten. Liefde' lezen we
op het andere boekje, een door
Tjitske Jansen gemaakte bloem
lezing. De oude namen ontbre
ken niet helemaal, maar de twee
dichteressen kozen vooral werk
uit de 21ste eeuw. Er is zelfs een
gedicht waarin, door Lieke Mars
man, wordt stilgestaan bij de
slachtoffers van het coronavirus.
Misschien de mooiste omschrij
ving van niet te omschrijven din
gen komt van Marieke Lucas Rij-
neveld, vaak te gast in Zeeland:
'Troosten was toen nog als inpar
keren, het is meten en/ weten en
Soms is het pech om altijd
geluk te hebben. Ik ben zo'n
zondagskind. Als ik door
een drukke stad rijd, komt net op
het juiste moment de ene parkeer
plaats vrij voor de gewenste voor
deur. Bij een brug, ook de meest
rampzalige, kan ik steevast door
rijden. Waardoor mij helaas het
gedicht van Wim Hofman ontging
dat voor de wachtenden bij de
Dokbrug in Vlissingen is te lezen.
Natuurlijk zit het me toch weer
mee: 'Waar zijn onze schepen' is
ook te vinden in Er is altijd wel ie
mand, een bundel waarvoor hij
zijn beste gedichten koos.
Een gebonden boek met leeslint.
Bij welk gedicht leg ik mijn
leeslint? Waarschijnlijk bij dit
bruggedicht, een onvervalst Hof
mangedicht, over hem vertrouwde
geluiden,
zoals 'het
walsen
van pla
ten het
geronk/
van ma
chines'.
Al deze
geluiden
komen
terug, zo
schrijft
hij, 'als ik
wacht bij de brug'. Kenmerkend
voor de poëzie van Hofman, die in
2003 als dichter debuteerde, is wat
mij betreft vooral de opsomming.
De dichter stelt lijsten op, in het
bruggedicht, maar ook in lange ge
dichten als 'Romance', 'Wat we
hadden en wat niet' en 'Lied van
niets'. De opsomming functio
neert bij hem als een toverfor
mule, zo worden oude herinnerin
gen nieuwe poëzie.
Wat voor herinneringen? Voor
wie Wim Hofmans werk kent een
overbodige vraag. Net zoals zijn ei
gen noot bij 'Wat ik me niet kan
voorstellen' overbodig is. Hij zet
een sterretje bij het woord 'hier'
en legt dan uit: 'bij Vlissingen'.
Alsof we nog niet beseften dat daar
zijn wereld ligt, tussen de Buiten
haven en de lichttorentjes bij Dis
hoek.
Hij kan zich niet voorstellen dat
iemand het aandurft een gedicht
te schrijven over de zee daar. Hoe
kun je al die tinten en tonen van
'blauwzwarte schrijfschrijfschrijf-
inkt' vangen? De dichter op zoek
naar woorden, bijvoorbeeld ook in
'Mijn vader'. Het mooiste wat de
vader in zijn leven ooit heeft ge
zien, zo weet de zoon, was 'de fr-
ambozenlimonaderoze avondzon
boven de zee/ bij Vlissingen'.
Alleen een pechvogel laat zich
zulke poëzie ontgaan.
DINSDAG 28 DECEMBER 2021 GO
Wekelijkse rubriek met boeken over Zeeland
en boeken van Zeeuwse schrijvers
SPECIAL
Jeugdzonde in de Ardennen
Mario Molegraaf
Een Eyewitness Thriller
Wim Hendrikse
Wim Hendrikse: Jeugdzonde.
Een Eyewitness Thriller - Uitge
verij Aspekt, 372 pag., 21,95 euro.
LIEF!
toch schat je het/ vaak te krap in'.
De Zeeuwse dichters ontbreken
niet. Honderd verrassende in
zichten over liefde en rouw.
1) Liefde. Samengesteld door
Tjitske Jansen - 72 pag.; 2)
Rouw. Samengesteld door
Hagar Peeters - 112 pag. - beide
uitgaven 15 euro - De Bezige Bij.
- Mario Molegraaf
Wim Hofman: Er is altijd wel ie
mand. Een keuze uit eigen werk
- Rainbow Poëzie, 176 pagina's,
17,50 euro.
- Mario Molegraaf
iemand
Wim Hendrikse in de omgeving van Axel. foto camile schelstraete
