Nieuwe president
Duitse Bundesbank
Nagel zet strijd
binnen ECB door
17
is gebaseerd op het 'echte' rendement.
De tweede reden is waarschijnlijk
verstrekkender: het arrest gaat alleen
over de belastingjaren 2017 en 2018,
maar de gewraakte regels die de fiscus
hanteert gelden tot op de dag van van
daag. Het ligt voor de hand dat een veel
voud van 60.000 na dit arrest bezwaar
zal maken tegen de aanslag die hen
wordt opgelegd. Dat moet binnen zes
weken na de definitieve aanslag.
Volgens de Bond van Belastingbetalers
gaat het om 1,3 miljoen mensen die nu
te veel belasting betalen. ,,Het is de taak
van het nieuwe kabinet en het parle
ment om recht te doen aan de belangen
van deze spaarzame burgers", stelt
voorzitter De Vries.
Het ministerie van Financiën erkent
de 'grote impact' van het vonnis: ,,We
gaan kijken hoe we het arrest gaan uit
voeren.'' Het is echter de vraag of de Be
lastingdienst op korte termijn in staat is
60.000 aanslagen volledig te herzien,
laat staan straks wellicht ruim één mil
joen.
De fiscus kende de afgelopen jaren al
veel problemen, zoals met ict en de toe
slagenaffaire. Overbelasting was ook
één van de redenen dat het idee voor
een échte vermogensrendementshef-
fing de afgelopen jaren steeds vooruit
geschoven is.
Politiek is er groot draagvlak om de
Nieuwe
bewinds
lieden op
Financiën
zijn niet te
benijden
huidige 'spaartaks' in te ruilen, maar
telkens werd ervoor gekozen om de
heffing aan te passen en deinsde men
terug voor een stelselwijziging: te inge
wikkeld. Opvallend: terwijl de regels
werden aangepast om spaarders tege
moet te komen, bleef de opbrengst na
genoeg gelijk, circa 4 miljard euro per
jaar.
In het nieuwe coalitieakkoord staat
nu wél het voornemen om per 2025
over te gaan naar een belasting op basis
van reëel rendement. Voor het zover is
worden vooral spaarders bediend door
het heffingsvrije vermogen waarover
geen belasting hoeft te worden betaald
te verhogen naar 80.000 euro voor al
leenstaanden en 160.000 euro voor pa
ren. Dit kost echter wel veel geld: 600
miljoen euro, op te hoesten door inves
teerders in vastgoed die meer gaan be
talen.
Volgens de Bond voor Belastingbeta
lers kan het nieuwe kabinet zich niet
permitteren om met afschaffing van de
'spaartaks' te wachten tot 2025. ,,De
nieuwe bewindslieden op Financiën
zijn niet te benijden.''
Tegelijkertijd roept De Vries zijn ach
terban nu op geduld te hebben. ,,We
moeten de Belastingdienst even de tijd
geven om dit arrest te verwerken. De
fiscus heeft veel op haar bordje, maar
het is een capabele organisatie.''
Voor de buitenwacht kwam de aan
kondiging dit najaar wel een beetje
onverwacht. Jens Weidmann, die
in maart 2019 nog voor een tweede
termijn tekende, maakt de lo
pende acht jaar niet vol als presi
dent van de Bundesbank van
wege 'persoonlijke redenen'. Na de
jaarwisseling neemt Joachim Na
gel, een vertrouweling binnen de
Duitse centrale bank, zijn plek in,
zo maakte het gezaghebbende in
stituut in Frankfurt am Main on
langs bekend.
Gezien de lange staat van dienst
van Weidmann bij de Bundesbank
- hij werkte er zeventien jaar - is
zijn vertrek een verlies, zegt Car-
sten Brzeski. ,,Hij is een groot ex
pert op het gebied van monetair be
leid en een autoriteit. Maar'',
zegt de hoofdeconoom van ING
Duitsland, ,,binnen de ECB is hij
in de loop der jaren, al in de tijd van
Draghi, te veel aan de zijlijn gescho
ven en werd er niet meer naar hem
geluisterd.''
Rigide
De 53-jarige Weidmann, die ruim
tien jaar lang de centrale bank van
de grootste economie van Europa
leidde, was wars van gratis geld en
het oprekken van begrotingsre
gels. Geregeld sprak hij zich uit te
gen de manier waarop zuidelijke
eurolanden waren omgesprongen
met hun overheidsfinanciën. Te ge
makkelijk en te laks. Daarmee
was hij de personificatie van de
stugge monetaire politiek
uit Duitsland, waarin de 'Schwarze
Null' - voor het uitbreken van de
coronacrisis - heilig was. Net als
toenmalig bondskanselier Merkel,
op wier voorspraak hij aangedra
gen werd als president van de Bun
desbank, ontwikkelde hij zich
een prominente dwarsligger
'Herr Nein', die op de rem stond
waar anderen door wilden.
Bij zijn aantreden in 2011
was Weidmann volgens ve
len echter helemaal niet zo
rigide. ,,Hij begon met een
houding die pro-Europeser
was dan zijn voorganger I
Axel Weber'', zag Brzeski.
,,Vanuit Duitsland is hij in
de rol van criticus van Draghi
geduwd: hij moest opkomen
voor een orthodox monetair beleid
door harde inflatiedoelstellingen te
volgen en tegen opkoopprogram
ma's van obligaties binnen de rest
van de eurozone.''
Maar zijn macht alsook de in
vloed van de Bundesbank binnen
de ECB kalfde ondertussen verder
af. Want hoewel hij in Klaas Knot,
president van de Nederlandsche
Bank, wel een trouwe bondgenoot
had evenals in de Oostenrijker Ro
bert Holzmann, telde Weidmann
om hem heen weinig medestan
ders en waren de zogeheten 'dui
ven' veruit in de meerderheid.
Noodsteun
Zo kwam er aan het begin van de
pandemie in maart 2020 toch
noodsteun. De ECB ging overstag
met het massaal opkopen van
staatsobligaties ter waarde van 750
miljard euro. Die steun wordt ove
rigens in maart volgend jaar weer
afgebouwd, zo maakte de centrale
bank in december bekend.
Brzeski verwacht niet dat de
twee jaar oudere Nagel veel gaat af
wijken van de koers van zijn voor
ganger. ,,Veel weten we niet over
Binnen de ECB werd
er niet meer naar
Weidmann geluisterd
hem, maar wel dat hij sceptisch is
ten aanzien van het opkopen van
obligaties. Net als tegen het ver
ruimde mandaat van de ECB.''
Terwijl de noodsteun wordt af
gebouwd, is het onwaarschijnlijk
dat de ECB volgend jaar aan de ren-
teknop draait, denken experts. Al
zet de geldontwaarding zich door
(Duitsland rekent op een inflatie
van 3,6 procent). Brzeski: ,,De Bun
desbank en andere centrale banken
zijn het erover eens dat een verho
ging weinig uitmaakt voor het in
flatieniveau. Containers uit Afrika
of chips uit Azië komen niet opeens
sneller door.''
GO DINSDAG 28 DECEMBER 2021
Het spaarvar
ken van vermo
gende Neder
landers hangt
als een donkere
wolk boven het
Binnenhof. illus
tratie OPPENHEIMER
- Jurgen de
Vries
Door het opstappen van Jens
Weidmann als voorzitter van de
Duitse Bundesbank verliest Ne
derland een trouwe bondgenoot
en is de Europese Centrale
Bank verlost van haar voor
naamste 'havik'. Zijn opvol
ger Joachim Nagel begint vol
gende week. Wat wordt zijn
rol binnen de ECB?
Guy Hoeks
Frankfurt am Main
- Carsten Brzeski,
hoofdeconoom ING Duitsland
Joachim Nagel.
FOTO: DPA
