4
Rechters zeiden afgelopen jaar 'sorry' voor hun rol in
de toeslagenaffaire. Terwijl ze het beter willen doen, ligt
de rechtspraak onder vuur, zegt voorzitter Henk Naves
van de Raad voor de rechtspraak.
RAAD VOOR DE RECHTSPRAAK
enk Naves valt stil en
kijkt door het raam van
het statige pand van de
Raad voor de recht
spraak. Met al dat mar
mer zou je het een ivoren toren kun
nen noemen. Eén van waaruit geen
korte metten werd gemaakt met de
toeslagenaffaire, die affaire kon juist
doorwoekeren. Eigenlijk vindt voor
zitter Naves dat een bescheidener
pand beter zou passen, zegt hij.
Naves denkt na als hem voor dit in
terview de woorden van een slacht
offer in de toeslagenaffaire worden
voorgelegd. Heeft u kinderen of
kleinkinderen? Dat vroeg Kristie
Rongen via de verslaggevers. Of
Naves zich wil voorstellen hoe het
zou zijn het stempel fraudeur te krij -
gen, om daarna machteloos te moe
ten toekijken terwijl de rechter de
verkeerde gelijk geeft en toeslagen
terugbetaald moeten worden, tot hij
alles kwijt zou zijn. Ook zijn kinde
ren, zoals sommige toeslagenouders
overkwam.
,,Ik vind het naar zo'n moeder of
vader toe uiterst pijnlijk dat wij eraan
hebben bijgedragen dat ze in dit
soort omstandigheden kwamen.
Maar wat een rechter kan doen is be-
Het heeft me
verbaasd dat
je zó lang op
een verkeerd
spoor kan
zitten. Maar
ook recht
spreken is
mensenwerk
perkt. Wat wij kunnen doen is fouten
toegeven en daarvan leren. Het is aan
de andere staatsmachten om aanvul
lend maatregelen te treffen, als het
gaat om schadeloosstellen.''
,,Soms wel, soms niet. Mensen heb
ben een moeilijke periode doorge
maakt. Die pijn kun je niet wegne
men, maar voor een klein stukje
compenseren door schadeloos te stel
len. Ik ben ook vader en grootouder.
En ik weet ook: je grootste goed, dat
zijn je kinderen, je kleinkinderen. Als
die met je in de mangel komen, is dat
uiterst pijnlijk.''
De Raad voor de rechtspraak deed
dit jaar daarom iets unieks. Ze trad
met een snoeihard rapport naar bui
ten en bood excuses aan. Rechters
hadden toeslagenouders moeten be
schermen. Ze lieten het afweten.
Sommige bestuursrechters voelden
dat het niet goed zat, maar hadden te
weinig tijd om met dat gevoel aan de
slag te gaan. Anderen wilden slacht
offers niet blij maken met een dode
mus, door tegen wetgeving in te
gaan, wetende dat in hoger beroep
toeslagen alsnog terugbetaald zou
den moeten worden. Sommige recht
banken probeerden aan de bel te
trekken, maar werden niet gehoord.
,,Je moet vaststellen dat de rechter de
wet goed heeft toegepast, maar dat
onder de streep een resultaat ligt dat
onrechtvaardig is. Het heeft me ver
baasd dat je zó lang op een verkeerd
spoor kan zitten. Maar ook rechtspre
ken is mensenwerk. Er worden fou
ten gemaakt.''
,,Ik denk doordat alle staatsmachten
- wetgever, uitvoerende macht en
rechtspraak - dingen hebben laten
liggen. Ze kozen voor spijkerharde
wetgeving, uitvoering en jurispru
dentie. Dan is er geen tegenkracht
meer.''
Die ontwikkeling moet voortaan
voorkomen worden met reflectie
trajecten, zelfonderzoek. ,,Ik merk
dat bestuursrechters nu zeggen: deze
affaire heeft mij onzeker gemaakt.
Dat is goed, een basis om je gedrag te
veranderen.''
Niet alleen binnen het bestuurs
recht, waar het met de toeslagen mis
ging. Binnenskamers wordt ook ge
keken hoe het gaat in het jeugdrecht,
waarmee overigens ook sommige
toeslagenouders te maken kregen:
1115 van hun kinderen werden uit
huis geplaatst. Naves benadrukt: dat
laatste is hoogstwaarschijnlijk geen
direct gevolg van de affaire, maar
bestaande problemen zijn door de
financiële problemen vermoedelijk
wel verergerd.
Dat is niet de enige reden om goed
naar het jeugdrecht te kijken. De
rechtspraak trekt al langer aan de bel
vanwege gebrekkige rapporten van
jeugdzorg en een tekort aan juiste
hulp voor gezinnen. De jeugdzorgke
ten zit verstopt, waardoor kinderen
soms veel te lang op gesloten afdelin
gen moeten blijven. Ondertussen
worden elk jaar tienduizenden kin
deren uit huis geplaatst, na een oor
deel van een rechter.
,,Nee, ik vind dat rechters niet in een
ivoren toren moeten zitten. En dat
zitten ze niet, ze zijn gewone men
sen. Ze staan met beide benen in de
samenleving. Ik verwacht van een
rechter dat die signalen daaruit op
pikt, ook kritiek op zijn functione
ren, en die meeneemt naar de beslis-
Examinatoren CBR
geveld door corona
FvD beboet voor
illegale kerstmarkt
88 coronapatiënten
erbij in hospitaals
DINSDAG 21 DECEMBER 2021 GO
'Rechters zijn nu
onzekerder, maar
dat is juist goed'
Carla van der Wal
Victor Schildkamp
Den Haag
H
- Henk Naves,
voorzitter Raad voor
de rechtspraak
Valt dit dan nog goed te maken?
Dat het mensenwerk is bleek niet
uit deze affaire, dat werd uit het oog
verloren.
U wilt niets zeggen over mogelijke
uitkomsten van dat zelfonderzoek.
Is het in de rechtszaal business as
usual?
RIJSWIJK
Het Centraal Bureau Rijvaar
digheidsbewijzen (CBR) heeft
gisteren 300 praktijkexamens
moeten schrappen, omdat exa
minatoren corona hebben of in
quarantaine zitten. Het CBR
beklemtoonde dat de meeste
rijtoetsen gewoon zijn doorge
gaan op de 54 examenlocaties.
Nathalie Dingeldein van het
CBR distantieerde zich nadruk
kelijk van verhalen op sociale
media dat examinatoren geen
examens zouden hebben willen
afnemen 'uit angst voor co
rona'. „Deze geruchten die de
ronde doen zijn pertinent on
juist", stelde Dingeldein.
WIJSTER
Forum voor Democratie (FvD)
heeft een bestuurlijke boete van
10.000 euro opgelegd gekregen
voor het organiseren van een
kerstmarkt afgelopen zondag in
het Drentse Wijster. FvD was
zondagmiddag al gemaand om
de marktactiviteiten te staken
op straffe van de dwangsom. De
FvD beloofde dat er 'slechts een
demonstratie' gehouden zou
worden. Die werd door de ge
meente toegestaan. De belofte
om de markt te staken en verder
te gaan met een demonstratie is
uiteindelijk niet nagekomen.
Voor de kerstmarkt was ook
geen vergunning aangevraagd.
ZEIST
In de ziekenhuizen lagen giste
ren 2411 coronapatiënten. Dat
waren er 88 meer dan een et
maal daarvoor. Het is voor het
eerst in een week dat de be
zetting van coronapatiënten in
de ziekenhuizen stijgt, aldus
het Landelijk Coördinatiecen
trum Patiëntenspreiding
(LCPS). De stijging komt door
een toename van het aantal
coronapatiënten op de ver-
pleegafdelingen. Daar lagen
gisteren 1815 mensen met Co-
vid-19. Het aantal opgenomen
coronapatiënten op de inten
sive cares is afgelopen etmaal
wel gedaald, met 13.
CEBU
Inwoners van Cebu op de Filipijnen proberen hun weg te vinden
in een straat waar de gevolgen van de tyfoon Rai nog goed zicht
baar zijn. Telefoon- en elektriciteitsmasten zijn als luciferhoutjes
afgebroken. Het dodental is opgelopen tot boven de 200. foto ap
