Kleinste coalitiepartij heeft opnieuw een plek veroverd in het
18
De ChristenUnie belandt tegen wil en
dank opnieuw in het kabinet. Zo lijkt het,
althans. In Den Haag kennen ze de
christelijke partij inmiddels als een
uitgekookte, door de wol geverfde club.
'Ze oefenen
macht uit
via moreel
gezag. Dan
gebruiken ze
gewichtige
termen'
Mm
Partijleider Gert-Jan
Segers stond eind van
de zomer na zijn zo
veelste gesprek met de
informateurs met een
licht schuddend hoofd de pers te
woord. ,,Ik heb niet gehoord dat ik
gewenst en nodig ben. Het houdt
een keer op."
Ja, tuurlijk kwam hij telkens op
draven. Uit beleefdheid natuurlijk.
Plichtsbesef. ,,Als je wordt uitge
nodigd, ga je." Steeds straalde
Segers uit dat de ChristenUnie 'als
tiende partij' geen al te grote broek
moest aantrekken.
Maar zie daar, maanden later:
opnieuw zit de ChristenUnie in
het centrum van de macht, in het
kabinet Rutte IV. En weer heeft de
partij slechts vijf zetels. Maar de
nog altijd kleinste regeringspartij
wordt inmiddels niet meer deni
grerend als onervaren of naïef
weggezet. De partij is 'door de wol
geverfd', klinkt het bij politici van
andere partijen.
Al zorgt hun onderhandelings
stijl voor ergernissen. Als een on
derwerp voor de ChristenUnie
een brug te ver gaat, komt nog nét
niet de Bijbel op tafel. Maar wel
klinken er rap teksten als 'dat ligt
ons zwaar op de maag' of 'dit gaan
wij niet meemaken' - óók als het
niet om medisch-ethische onder
werpen gaat. ,,Ze oefenen macht
uit via moreel gezag", zegt een in
gewijde. ,,Dan gebruiken ze ge
wichtige termen als gewetensvol,
alsof anderen géén geweten heb
ben." Dat is volgens deze bron
'gewoon tactiek'.
Bij de ChristenUnie zelf wordt
dat weggewuifd. Zulke grote
woorden worden heus niet zo
maar gebruikt, zegt een onderhan
delaar. ,,Als je elke keer boos
wordt, is dat aan inflatie onderhe
vig." Maar CU-politici merken ook
dat hun woorden worden wegge
zet als bluf.
Zo trok een CU-bewindsper-
soon afgelopen jaren een streep in
het Groninger gasdossier. Als
Rutte III meer gas zou opboren,
deed deze politicus niet meer mee.
Eerst werd dat dreigement in twij
fel getrokken. ,,Ik zei: je kunt het
niet geloven, maar dan ga je het
wel merken."
Niet altijd worden die dreige
menten hardgemaakt. Als Segers
kort voor Pasen stoer stelt dat hij
na het functie elders-debat niet
meer met Rutte in één kabinet wil
- 'daarvoor is te veel gebeurd' -
wordt hij in VVD-kringen wegge
zet als Judas. Segers slikt de harde
woorden daarna snel weer in.
Maar er klinkt ook lof. Regeren
is hard werken, met een kleine
club Kamerleden en medewerkers.
Wandel op een drukke vergader
dag een paar minuten op de
CU-vleugel in het Kamergebouw
en het wordt direct duidelijk.
'Corona-Kamerlid' Mirjam Bik
ker zit 's ochtends alweer in een
commissiezaal voor een debat over
gevangenissen, terwijl ze de dag
ervoor nog tot twee uur 's nachts
in de plenaire zaal over corona
stond te debatteren. Vanwege haar
de machtspositie is geen streven
op zich, klinkt het.
In 2017 speelden er andere mo
tieven. Segers vond het toen juist
goed om weer een keer mee te re
geren, om te laten zien dat de par
tij geen 'eendagsvlieg' is. Tussen
2007 en 2010 debuteerde de Chris
tenUnie immers in Balkenende IV;
toen nog met zes zetels. Dagblad
Trouw kopte dat ChristenUnie de
'grote winnaar' was van de forma
tie, maar CU'ers beschouwen die
periode niet als triomftocht. Aan
alles moest de partij wennen.
Aan de media-aandacht bijvoor
beeld: ineens kwamen er hordes
journalisten en cameraploegen
naar congressen. Die waren dan
vooral geïnteresseerd in het zin
gen aan het begin. ,,Dat vonden ze
een soort folklore", herinnert een
fractielid uit die tijd zich.
Maar ook aan de Haagse mores
was het wennen. In het begin
durfde partijleider André Rouvoet
de agenda voor het wekelijkse
overleg tussen CU-bewindslieden
niet eens te delen. Fractieleider
Arie Slob kreeg die agenda dan van
zijn PvdA-collega Jacques Tiche
laar. Pesterig zei Slob dan tijdens
het overleg: 'André, vergeet je
agendapunt 7 niet?'
Gedurende de 3,5 jaar dat Balke
nende IV regeerde, moest de
arbeidsethos krijgt ze de bijnaam
'Mirjam Bikkel'.
Kamerlid en financieel 'genie'
Pieter Grinwis beent dezelfde och
tend bellend door zijn werkkamer,
hij moet vanwege allerlei formatie-
gesprekken een overleg schrappen,
vertelt hij aan de politiek assistent
van een minister. Even later: ,,Dat
doet even zeer." En met pretoogjes:
,,Maar dit gaat echt voor."
Grinwis was compleet onderge
dompeld in de formatie, als enige
Kamerlid zat hij aan veel zijtafels -
klimaat, wonen, financiën - waar
over deelonderwerpen werd on
derhandeld. Aan al die tafels zag
Grinwis steeds andere gezichten,
maar hij kon met de informatie
van de ene discussie beter besla
gen ten ijs komen bij de andere.
Dat is goud waard in de politieke
snelkookpan van coalitieonder
handelingen.
Want wéér onderhandelde de
ChristenUnie mee over een nieuw
kabinet. Of, beter, een doorstart
van het huidige kabinet: VVD,
D66, CDA en ChristenUnie. Maar
in tegenstelling tot 2017 was het
dit keer een 'moetje'. Segers
meende na de verkiezingen van
maart 2021 dat het 'voor de partij'
beter was om in de oppositie
plaats te nemen. Het waren
tropenjaren voor zijn kleine partij,
ZATERDAG 18 DECEMBER 2021 GO
macht
j
Christen
HANNEKE KEULTJES
EN NIELS KLAASSEN
Minister Schouten en fractieleider Segers en op weg naar
het zoveelste gesprek met informateur Remkes. foto anp
