H
Ouderen hebben de toekomst
4
ANKO VAN HOEPEN NAAR UTRECHTSE SCHOLENKOEPEL
Als meester op Bevelandse basisscholen liep
Anko van Hoepen (48) altijd een stapje harder
voor kinderen die het moeilijker hebben.
Binnenkort begint hij als bestuursvoorzitter van
de Utrechtse scholenkoepel SPO.
Toen de geboren en getogen Zeeuw
als 18-jarige zijn vwo-diploma be
haalde, twijfelde hij geen moment
en schreef zich in voor de pabo. ,,Ik
vond het wel leuk om als een van de
weinigen niét naar de universiteit
te gaan. Op de middelbare school
was ik een grijze muis, ik wilde niet
te veel opvallen. Maar op de pabo
kwam ik tot bloei. Het was mijn
mooiste tijd. Op je 18de voor de klas
staan, een grotere les in het leven
kun je niet krijgen. Kinderen zijn
goudeerlijk", vertelt Van Hoepen
vanachter het bureau in zijn
Utrechtse kantoor.
Van Hoepen wist op jonge leeftijd
al dat hij voor de klas wilde staan.
Zijn moeder was juf van groep 8 en
nam hem als 3-jarig jongetje bij ge
brek aan kinderopvang mee naar
school, de Graaf Jan van Nassau-
school in Vlissingen. Hij dankt zijn
passie voor het onderwijs dan ook
aan de bevlogenheid van zijn moe
der. ,,De basisschool, het woord
zegt het al: de basis, daar waar alles
begint."
Hij bekleedde zo'n beetje alle rollen
die er binnen het basisonderwijs te
vervullen zijn. Eind van het jaar
verruilt hij zijn werk bij de PO-
Raad, de sectororganisatie van alle
basisscholen in Nederland, voor
scholenkoepel SPO Utrecht. Hij
stuurt dan de 38 openbare basis
scholen in de stad aan.
,,Daar stond ik tien jaar als meester
voor de klas. Als meester van een
kleine groep kinderen wilde ik al
voor zoveel mogelijk kinderen van
betekenis zijn. Ik voelde een
enorme drang om een intense band
met ze op te bouwen. Als ik merkte
dat leren niet vanzelfsprekend was
voor een kind, dan liep ik veel har
der."
,,Ja, ze hebben mij gevormd tot de
bestuurder die ik nu ben. Tijdens
een invalbaan op een school in
Krabbendijke werd een meisje uit
huis geplaatst. Ik was 21, maar mijn
Het hoogste is niet
altijd het beste. Het
gaat om de uitdaging,
dat je je uitstrekt
eerste reactie was: ik neem haar in
huis. Zo gebrand was ik erop dat
niemand buiten de boot viel. Uit
eindelijk heb ik het niet gedaan en
heb ik haar op andere manieren ge
holpen. Maar het heeft er wel voor
gezorgd dat ik er nu altijd op hamer
dat we kansrijk moeten adviseren.
Twee jaar geleden nog kreeg ik een
mailtje van een oud-leerling die me
bedankte."
,,Ik had hem in de klas toen ik mees
ter was in een klein dorpje met veel
arbeiders en boerengezinnen. Hij
kon goed leren en makkelijk vwo
doen, maar zijn ouders zeiden: doe
maar lts. Hij had een goede thuissi
tuatie, daar lag het niet aan, maar ie
dereen deed gewoon lts en dus hij
ook. Maar ik zag dat hij meer kon. ik
ben met zijn cijferlijst in de hand
naar zijn ouders gegaan. Nu is hij
onderzoeker op een universiteit."
,,We moeten kansrijk adviseren en
niet kansloos. Het mag niet frustre
ren. In Nederland is het zo dat als je
een hoge opleiding hebt, je het
waarschijnlijk op alle vlakken in
het leven beter voor elkaar hebt.
Dus ik snap goed dat ouders daar
voor gaan. Maar het hoogste is niet
altijd het beste. Het gaat om de uit
daging, dat je je uitstrekt. Mijn zoon
kwam ooit bij me en zei dat hij bij
zijn voetbalclub voor de A2 koos,
omdat hij dan de beste was. Maar
MONNIKENWERK
Het gebeurt mij weleens dat
een promotieonderzoek
blijft 'zieken'. Ik lees erover,
denk erover en krijg het niet ge
combineerd met een praktijk die
ik ken. Op 2 december promo
veerde Hans de Waal, predikant in
het Friese Nijland op ouderen in
de kerk. 'Vergrijzing wordt ook in
de Protestantse Kerk te veel als een
bedreiging gezien, vindt de 40-ja-
rige. 'De kerk is heel druk met jon
geren die er niet zijn en heeft heel
weinig aandacht voor ouderen die
er wél zijn.' Wat begrijp ik niet?
De Waal heeft het over ouderen
in de kerk. Ik ken de vrijzinnige
Koorkerkgemeenschap in Middel
burg. De gemiddelde leeftijd van
de leden is 65 jaar, 77 procent van
hen is boven de 60. Binnen de Pro
testantse Kerk in zijn geheel is dat
43,5 procent. Van de Nederlandse
bevolking is een kwart 60-plus.
Hoe ik het ook draai, deze ge
meenschap bestaat uit relatief veel
ouderen.
Eerder dit jaar heb ik in deze ge
meenschap onderzoek gedaan. Het
idee was dat ik aan het licht zou
brengen wat kenmerkend is voor
de Koorkerkgemeenschap, wat de
leden waarderen en willen behou
den, waarvan ze eventueel af-
scheid willen nemen en wat zij als
nastrevenswaardig zien. De resul
taten van dit onderzoek presen
teerde ik in juni. 195 Vragenlijsten
werden digitaal uitgezet, 33 op pa
pier (met het aanbod het inge
vulde formulier op te halen). De
overall respons was 34 procent, de
online respons 41 procent. De
60-plussers waren onder respon
denten meer dan evenredig verte
genwoordigd.
Dik tevreden
En wat is gebleken? Zij zijn dik te
vreden met 'vrijzinnige kerkdien
sten, goede (gast)voorgangers en
mooie muziek, een gemeenschap
waar iedereen zichzelf mag zijn en
waarin ruimte is om elkaar te ont
moeten'. Het is niet zo dat ze daar-
voor naar anderen kijken, die dit
voor hen zouden moeten organi
seren, want van de respondenten
bleek 89 procent als vrijwilliger in
de gemeenschap actief te zijn. Er is
kijkend naar de toekomst verlan
gen naar stilte, mystiek en ritue
len. Ook zou er aandacht moeten
zijn voor jongeren en gezinnen. Is
het onjuist te concluderen dat ou
deren in deze gemeenschap zich
gekend en geliefd voelen en de
vleugels uit kunnen slaan? Dat zij
wél aandacht krijgen, van elkaar
bijvoorbeeld?
Hans de Waal pleit in zijn proef
schrift voor meer doordenking van
plannen voor ouderen. Zou de
Koorkerkgemeenschap al aan zijn
ideaal voldoen? En wat vind ik? Uit
landelijk onderzoek blijkt dat 'de
PKN met ongeveer 60.000 mensen
per jaar krimpt. In 40 procent van
de gevallen is deze krimp het ge
volg van overlijden. De overige 60
procent schrijft zich actief uit. Dat
doen ze meestal bij nieuwe fases
in hun leven: de eerste baan, de
overgang van samenwonen naar
trouwen, het eerste kind'.
In de Koorkerkgemeenschap in
Middelburg ontbreekt de groep
'jongeren' die voor deze overgan
gen staat. Ouderen hebben er de
toekomst in hun hand, maar naar
de mens gesproken niet het eeu
wige leven. Zij verlangen naar
meer aandacht voor jongeren en
gezinnen. Wat is het probleem, De
Waal?
ZATERDAG 11 DECEMBER 2021 GO
'De basisschool, daar waar
Rachel van Kommer
Utrecht
Eerst even terug naar Zeeland.
Denkt u nog vaak terug aan die
kinderen?
- Anko van Hoepen
Wat stond daarin?
Anko van Hoepen werkte in het Zeeuwse onderwijs en begint bin
nenkort als bestuursvoorzitter van een Utrechtse basisscholenkoe
pel. FOTO ANGELIEK DE JONGE
Moeten leraren vaker havo of
vwo-advies geven?
José Baars schrijft wekelijks over
religie en kerken in Zeeland. Lees
haar blog op pzc.nl/monnikenwerk
- José Baars
