tolken en hun gezinnen aanpakte
9
daar niet zo'n hoge pet van op. Als je
je eigen rol serieus wilt blijven ne
men, dan moet je er onafhankelijke
externe deskundigen op zetten.
Ik verwacht trouwens wel dat ik
ook mijn zegje mag doen voor de
commissie. Zo'n onderzoek is be
langrijk, omdat wat er nu gebeurt
consequenties heeft voor soldaten
en politiemensen op toekomstige
missies. Lokale mensen krabben
zich wel tien keer achter de oren als
ze worden gevraagd om te tolken.
En dat tast dus ook de veiligheid
van onze eigen mensen aan. Zonder
tolken en bewakers mis je ogen en
oren die je veiligheid garanderen.
Afghaanse tolken hebben levens
van militairen en politiemensen
gered.''
,,Dat vraag ik me af. Dit kabinet rekt
de boel, in de hoop dat deze affaire
vanzelf doodbloedt en Snels mis
schien een keer haar mond houdt
en van haar pensioen gaat genieten.
De politietolken zijn inmiddels
bijna allemaal hier, maar die van
Defensie nog lang niet. Zij zitten als
ratten in de val. Zonder inkomen.
Het grote schrikbeeld is dat ze wor
den vermoord. Het stoort me ook
dat wij, vrijwilligers, nog altijd werk
gesproken en tips gegeven hoe te
'overleven'. En het netwerk van
vrijwilligers steunde elkaar ook
volop. Na alle hectiek moest ik
eraan wennen om weer langer te
slapen. Ik droomde over Afghani
stan, hoewel ik er nooit ben ge
weest.''
van de overheid zitten te doen. En
de manier hoe daar op het ministe
rie mee wordt omgegaan. We stu
ren bijvoorbeeld een dossier op en
dan krijg je dit belletje: 'Met Buza.
Ik weet niet wat ik hiermee moet.'
Ik zeg: 'U moet het uitzoeken, er
staat een duidelijke toelichting in
mijn mail.' Er volgt een hoop ge
zucht en gekreun. Dan moet ik op
mijn tong bijten. Dat deed ik ook
toen in het eerste weekend met
volle paniek in Kaboel onze ei
gen minister van Defen
sie naar de bioscoop
ging.''
,,Nee, dan laat ik
mensen in de
steek. Ik moet me
zelf elke ochtend in
de spiegel kunnen aan
kijken. Ik ben best een
principieel mens en heb een
groot hart. Mijn vader zei altijd: wie
goed doet, goed ontmoet. Daar
geloof ik in. Gelukkig kan ik op
moeilijke momenten terugvallen
op een goede deskundige vriendin
die ik altijd kan bellen. Toen de si
tuatie in Kaboel in augustus uit
zichtloos leek, heeft ze me moed in-
„Natuurlijk. Ik maak me zorgen
over mensen die hier zitten. Som
migen zijn zwaar getraumatiseerd
en de opvang is geen feest. In som
mige flats zaten de gaten in de mu
ren. Gezinnen met vier kinderen
delen samen twee slaapkamers.
Maar ze zijn dankbaar en gelukkig
omdat zij in veiligheid zijn.''
,,Als de laatste Afghaan die we moe
ten redden in Nederland is. Er blijft
haast geboden, omdat mensen
groot gevaar lopen. Er zijn mensen
op straat uit de rij voor een paspoort
gehaald en vermoord. Daarom blij -
ven we Defensie en Buza het vuur
na aan de schenen leggen. Er komen
nu rechtszaken, om de evacuatie
van Afghanen in levensgevaar als
nog af te dwingen.''
,,Ik ben geen held. Ik heb een hekel
aan dat woord, want daarmee doe je
anderen tekort. Zoals al die mensen
die zich ondanks een drukke baan
en gezin blijven inzetten voor de
tolken, bewakers en hun gezinnen.
Zoals de leden van mijn Eupol-
groepje. (Eupol was een
EU-missie die de Af
ghaanse politie en
justitie trainde en
hervormde, red.)
Dat zijn de hel-
'We hebben
een ereschuld
tegenover alle
Afghanen die
met gevaar voor
eigen leven voor
ons hebben
gewerkt'
den. Net als alle
Afghanen die
met gevaar voor
eigen leven voor
ons hebben ge
werkt. We hebben
een ereschuld te
genover hen. Daarom
wil ik deze boodschap
ook meegeven aan de lezers: Je
land achterlaten is een drama. Je
hebt niks meer. Je weet niet ofje fa
milieleden, vrienden, je huis ooit
nog zult terugzien. Hier wordt te
snel geroepen dat 'iedereen hier zo
makkelijk naartoe kan komen'. Stel
je eens voor dat jij in die situatie
zit?''
,,Ja. Ik heb veel vechtlust. Maar ik
had ook mijn inzinkingen. Het was
heftig. Toen de chaos uitbrak in
Kaboel, met die afschuwelijke beel
den van totale paniek rond de lucht
haven, kreeg ik veel paniekreacties
van Afghanen. Ik liep stampvoetend
door mijn kamer. Het was lastig om
zelf op de been te blijven en om an
deren op de been te houden. Je
draait op adrenaline. Gelukkig
boekten we ook succes. We zaten te
stuiteren aan tafel toen we de eerste
vier tolken met hun gezinnen veilig
naar de luchthaven hadden ge
sluisd.''
,,Ik hoop dat de onderzoekscommis
sie daar goed een vinger achter
krijgt, maar om eerlijk te zijn heb ik
'Dit kabinet
W rekt de boel, in de
r hoop dat deze
affaire vanzelf
i doodbloedt en
L Snels haar mond
L houdt'
ting zijn aangescherpt. Andere lan
den zijn veel ruimhartiger. Dat
neem ik het kabinet en sommige
Kamerleden kwalijk. Eerst slaan ze
met de vuist op tafel, ook in de rich
ting van de eigen bewindslieden en
dan draaien ze om als een blad aan
de boom. Kennelijk zijn partijdisci
pline en formatie belangrijker dan
mensenlevens.''
GO ZATERDAG 4 DECEMBER 2021
Is er nog zicht op een goede afloop,
want lang niet iedereen is in veilig
heid gebracht?
Heb je wel eens
op het punt ge
staan om ermee
te stoppen?
Je neemt wel de tijd om hier Af
ghaanse gezinnen te begeleiden.
Wanneer kan voor jou dit boek
dicht?
Mensen voor wie je je inzet en be
wonderaars noemen je een held.
Heeft dit ertoe geleid dat de terriër
nog harder is gaan bijten?
Waarom zijn andere landen, waar
onder Frankrijk, wel eerder begon
nen met evacuatieplannen?
Anne-Marie
Snels vindt
zichzelf geen
held. ,,Ik heb
een hekel aan
dat woord, want
daarmee doe je
altijd anderen
tekort.'
FOTO PIM RAS
