11
Tijdens de zoveelste coronagolf bericht verslaggever
Jurriaan Nolles over de zorg, het werk en de drukte in
het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. Vandaag volgt
hij hartchirurg Bart Koene.
Vanuit het operatiecomplex wordt
naar hartchirurg Bart Koene ge
beld. Of de arts-assistent mag be
ginnen?
Drie verdiepingen lager ligt een
patiënt met een bacterie op een
van zijn hartkleppen op de opera
tietafel. Binnen enkele dagen kan
de aandoening levensbedreigende
vormen aannemen. De operatie
uitstellen was geen optie.
,,Hij kan rustig starten'', zegt
Koene door de telefoon. ,,Ik kom
naar beneden.''
Hij ziet de laatste weken alleen
nog acute patiënten, zoals deze.
Allemaal mensen die binnen een
paar dagen geopereerd moeten
worden omdat ze anders risico lo
pen op permanente gezondheids
schade. Of erger.
En zelfs die groep komt in het
gedrang. ,,Want voor de man die
nu op tafel ligt, moesten we van
morgen wel iemand anders afzeg
gen, die net iets minder spoed had,
maar ook niet veel langer kan
wachten.''
Koene heeft nagedacht over hoe
hij zijn verhaal gaat vertellen, om
dat hij goed wil overbrengen hoe
de realiteit van het ziekenhuis nu
is. Dus begint hij over de patiënt
die al dagen in zijn hoofd zit.
Asgrauw
Het was ongeveer een week gele
den dat een man met een asgrauw
gelaat in zijn spreekkamer kwam
zitten. Hij vertelde dat hij 's nachts
wakker werd van pijn op zijn
borst, dat hij naar zijn eigen zie
kenhuis was geweest, maar dat ze
hem daar op de wachtlijst hadden
moeten plaatsen. Dat de pijn in
zijn borst zo erg was geworden
dat hij bang was om nog voor het
weekend dood te gaan.
Dus kwam hij voor een second
opinion bij Koene, die hem onder
zocht en maar een paar minuten
nodig had voor de diagnose. ,,Ik
zag een rechterkransslagader die
volledig was afgesloten en een lin
kerkransslagader die aan een zij
den draadje hing. Deze man was
in levensgevaar.''
De patiënt werd met spoed op
genomen en direct door Koene ge
opereerd. Een dag later, toen alles
goed was verlopen, zocht hij zijn
patiënt op. De man vertelde hoe
angstig hij was geweest door de
dagelijkse besmettingscijfers, be
richten over overspoelde zieken
huizen en uitgestelde operaties.
,,Hij was bang om dood te gaan op
de wachtlijst. Ik vrees dat hij gelijk
had gehad.''
Koene is er de dokter niet naar
om zichzelf op de borst te slaan,
Wat we nu
nog doen
is de acute
stroom de
baas blijven,
meer niet
dus veel van zijn operaties noemt
hij 'routinewerk', zoals hartklep
pen vervangen en repareren, om
leidingen aanleggen, borstkast-
wandafwijkingen corrigeren.
Het zijn operaties die een paar
uur duren, maar waardoor patiën
ten hun leven weer kunnen op
pakken. ,,Ze liggen één dagje op
de ic, daarna een paar dagen op
de afdeling en gaan dan in goede
gezondheid naar huis. Probleem
opgelost.''
Daarom vindt hij de situatie van
nu zo moeilijk. Dat hij ziet dat de
ligduur van coronapatiënten zo'n
drie weken is en dat meer dan 90
procent van hen ongevaccineerd
is. En dat hij dan beseft dat hij voor
iedere coronapatiënt op de ic op
zijn minst vijftien hartpatiënten
niet kan helpen. ,,Ik word vooral
heel verdrietig als ik daaraan
denk.''
Koene gaat met de lift naar be
neden, loopt door de gangen van
het ziekenhuis, in de richting van
het operatiecomplex. Hier beland
je in een andere wereld, waar wit-
te jassen zijn ingewisseld voor
blauwe operatiepakken. Gecon
centreerde chirurgen hangen bo
ven hun patiënten. Ze snijden tu
moren weg, leggen omleidingen
aan, zetten met pinnen botten
vast. Allemaal hebben ze hun ei
gen specialisme.
,,Het bruist hier'', zegt Koene,
die een operatiemuts heeft opge
zet. Hij stapt de operatiekamer
binnen, waar een heel team hem
verwacht.
Op het randje
Terwijl in de media wordt gespro
ken over code zwart, maken speci
alisten als Koene zich al langer
zorgen. In Nederland zijn afgelo
pen jaar vierduizend minder hart
operaties uitgevoerd, bijna een
derde minder dan ze voor corona
gewend waren. ,,Die collateral da
mage kost ook levens'', zegt Koene.
,,We lopen echt op het randje. Wat
we nu nog doen, is de acute
stroom de baas blijven, meer niet.''
Dus vecht hij voor elke patiënt.
Nu - in de operatiekamer - maar
ook daarbuiten, als de laatste plek
jes op het operatiecomplex wor
den verdeeld. ,,Iedere dag sta ik op
de bres voor mijn patiënten, zoals
alle dokters in het ziekenhuis. We
komen daar samen uit, maar de
keuzes zijn moeilijk.''
Na een operatie van twee uur
komt Koene met een tevreden ge
zicht naar buiten. De ingreep is
veel sneller gegaan dan verwacht.
Nu de operatiekamers zo schaars
zijn (hartchirurgie heeft er nog
maar anderhalve per dag in plaats
van vier), biedt de snelle operatie
misschien wel kansen. De opera
tieassistent belt meteen naar de
intensive care. ,,We zijn al klaar
hier, is er misschien plek om nóg
een patiënt te helpen?''
Twee jaar geleden had Koene
nooit gedacht dat hij zo zou moe
ten knokken voor iedere patiënt.
Hij eet een appel, noten en wat
druiven. „Brandstof', zegt hij. De
ic heeft groen licht gegeven. Een
extra patiënt op de operatietafel,
wie had dat vandaag verwacht?
,,Het is een mooie dag.''
GO ZATERDAG 4 DECEMBER 2021
'Hij was bang om dood te gaan
de wachtlijst. De pijn was zo erg'
Jurriaan Nolles
Eindhoven
- Bart Koene,
hartchirurg
Chirurg Bart Koene (l) TOert
een operatie uit bij een van
de vele hartpatiënten die snel
hulp nodig hebben. Dit is niet
de patiënt uit de reportage.
FOTO ARIE KIEVIT
