Europa: Het enige
wat ons kan redden
is sneller vaccineren
B
Vesuvius net zo verwoestend
als atoombom op Hiroshima
Portugal: liever preventie dan weer ellende
8
De laatste twee coronavarianten die
de wereld en Europa nu al dik an
derhalf jaar teisteren vormen 'een
ernstige dubbele uitdaging', zei
Von der Leyen gistermiddag, maar
de EU is klaar om de strijd aan te
gaan. Von der Leyen sprak van 'een
soort oorlog, met aan de ene kant
het virus en zijn varianten, en aan
de andere kant onze vaccinatiepro
gramma's'. Het belangrijkste wa
pen is de vaccinatieversnelling. ,,Ik
wil dat wij die oorlog winnen.''
,,De deltavariant leidt tot meer
besmettingen, meer ziekenhuisop
names en meer doden, vooral onder
niet gevaccineerden'', aldus Von
der Leyen, zelf arts. ,,Over de
omikronvariant weten we nog niet
alles. De Wereldgezondheidsorga
nisatie beschouwt die als een hoog
risico. Wat we zelfvan de deltavari
ant weten, is dat het gaat om een
race tegen de klok. Volledige vacci
natie plus een boosterprik bieden
de beste bescherming.''
Miljard doses
De EU wil dat lidstaten meer doen
om niet gevaccineerden snel aan
een prik te helpen. Nog steeds is in
Europa - door alle leeftijdsgroepen
heen - maar 65 procent van de
mensen ingeënt. En dat ondanks de
inmiddels meer dan één miljard
uitgedeelde doses vaccins.
De aanvankelijke doelstelling, 70
procent van de volwassen EU-be-
volking inenten, is eerder deze zo
mer wel gehaald. Maar die toen als
veilig beoordeelde vaccinatiegraad
was berekend op de eerste corona
variant, niet op de besmettelijker
varianten die later opdoken.
Inmiddels kampt volgens Von
der Leyen de wereld al met 250 mil-
j oen besmettingen en meer dan vijf
miljoen doden. Ook volgens EU-
Commissaris van Volksgezondheid
Stella Kyriakides wacht Europa,
C Uitdagende winter
ligt op de loer met
'slechts' 65 procent
aan ingeënte mensen
mede als gevolg van links en rechts
te snel doorgevoerde versoepelin
gen, 'een uitdagende winter'.
De Europese Commissie vindt
ook een gecoördineerde herziening
van inreisbeperkingen noodzake
lijk. Samen met klassieke middelen
als het mondkapj e, hygiëne, afstand
en contactonderzoek hoopt ze op
die manier zowel de delta- als de
omikronvariant onder de duim te
houden. Intussen werken weten
schap en farmabedrijven op volle
toeren om de nieuwste variant be
ter in beeld te krijgen en ook de rest
van de wereld van voldoende vac
cins te voorzien.
De hitte van de zogenoemde pyro-
clastische stroom die door de Ve
suvius werd geproduceerd, was zo
hevig dat de hersenen en het bloed
van de slachtoffers onmiddellijk
kookten. Een pyroclastische
stroom bestaat uit golven van lava,
gas, rotsen en as. ,,De overblijfse
len van slachtoffers die hier zijn
gevonden verkeren in een verge
lijkbare toestand als die in Hiro
shima'', vertelt archeoloog Dome-
nico Camardo in de Britse krant
The Guardian. ,,Je krijgt echt een
gevoel van de horror en tragedie.''
Voor het eerst in bijna dertig jaar
vinden er weer opgravingen plaats
bij Herculaneum. Gisteren werden
de overblijfselen van een slachtof
fer op wat destijds het strand van
de oude stad moet zijn geweest,
aan de media getoond. Het slacht-
offer was vermoedelijk tussen de
40 en 45 jaar oud. Hij werd vlakbij
zee gedood toen hij probeerde het
vege lijf te redden, met in een tas
zijn bezittingen.
Bij opgravingen in de jaren 80
en 90 waren ook al skeletten ge
vonden, maar allemaal dicht op el
kaar gepakt in boothuizen. Deze
mensen hadden daar vergeefs op
redding gehoopt.
Met een quarantaineweek na de feestdagen
hoopt Portugal de winter zonder
kleerscheuren door te komen.
Scholen een week extra dicht,
verplicht thuiswerken, bars en
clubs gesloten en het dringende
advies om contacten buiten het
gezin zoveel mogelijk te mijden.
Portugal heeft besloten dat er in
de eerste week van januari een
soort preventieve lockdown
komt, om te zorgen dat besmet
tingen die mensen oplopen 'in
een periode met intensieve fami
liecontacten' geen kans krijgen
verder om zich heen te grijpen.
De Portugese regering probeert
met een pakket maatregelen het
land voor een gure coronawinter
te behoeden. Gisteren gingen de
eerste restricties in. Mondkapjes
zijn in de horeca en de kleinere
winkels weer verplicht, al had
een aanzienlijk deel van de Por
tugezen uit voorzorg nooit af
scheid genomen van de maskers.
Het coronacertificaat keert terug
in de horeca en sportclubs. Voor
de nachtclubs gaat het nog een
stapje verder: ook gevaccineerden
moeten een negatieve test kun
nen overhandigen bij binnen
komst. Datzelfde geldt aan de
grens: alle reizigers, geprikt of
niet, moeten zijn getest. Intussen
wordt in volle vaart de booster-
prik gezet: alle 65-plussers kun
nen die nu zonder afspraak halen.
Niet dat ziekenhuisbedden in
het meest gevaccineerde land van
Europa (98 procent van de bevol
king van 12 jaar en ouder is ge
prikt) nu zo rap bezet raken. Het
seizoenseffect lijkt wel zichtbaar:
met de dalende temperaturen
kruipen de cijfers sinds een
maand weer omhoog. Op de ic's
liggen zo'n 115 coronapatiënten,
het aantal doden per dag schom
melt tussen de tien en vijftien.
,,Dankzij de vaccinaties is deze
herfst niet te vergelijken met
die van vorig jaar'', zegt premier
Antonio Costa. ,,Als we nu alvast
ingrijpen, naderen we kerst zon
der angst. Hoe later we op de rem
trappen, hoe groter het risico is.''
Dure les
Het is Costa's dure les geweest
van de afgelopen jaarwisseling,
toen het faliekant misging na de
feestdagen. Als cadeau voor hun
goede inzet mochten de Portuge
zen van hun premier een vrijwel
maatregelvrije kerst vieren. Dat
mondde uit in het grootste coro
natrauma dat het land overkwam.
Als een raket schoten de besmet
tingen omhoog. Eind januari was
er code zwart, met ruim zeven
duizend Covid-patiënten in de
ziekenhuizen en rond de drie
honderd doden per dag, op een
bevolking van 10,5 miljoen men
sen. Een ongekend strenge lock-
down was nodig om de pandemie
weer onder controle te krijgen.
Verstandig
,,Ik heb de rijen ambulances voor
de ziekenhuizen nog op mijn net
vlies staan'', zegt Heino Folmer,
sinds 2005 een Nederlandse huis
arts in het Zuid-Portugese Albu-
feira. ,,Dus dat Portugal nu grijpt
naar een week waarin mensen na
de feestdagen zoveel mogelijk het
contact beperken, lijkt me een
verstandige zet.''
Bovendien, zegt Folmer, is het
niet te doen om Portugezen te
vragen kerst sober te vieren. ,,De
bevolking is vrij volgzaam, maar
kerst is heilig. Het gaat zelfs vóór
de volksgezondheid. Het is het
belangrijkste feest van het jaar en
dat vier je met de hele familie.''
De kerstplannen zijn door de
bevolking vrijwel zonder morren
ontvangen. Folmer verwacht dat
de 'quarantaineweek' na afloop
van de feestdagen dan ook een of
fer is dat de Portugezen zonder
moeite brengen. ,,Ze zijn een stuk
collectivistischer dan de Neder
landers. Als de gemeenschap er
baat bij heeft, dan doen ze het.''
DONDERDAG 2 DECEMBER 2021 GO
Europa wil een forse versnelling
van de vaccinatieprogramma's,
inclusief boosterprik, zowel in
de 27 lidstaten als in de rest van
de wereld. Dat, zegt Commissie
voorzitter Ursula von der Leyen,
is de enige manier om 'de oorlog
tegen het virus en zijn varianten'
te winnen.
Frans Boogaard
Brussel
De impact van de uitbarsting
van de Vesuvius in het jaar 79 na
Christus op Herculaneum - de
oude Romeinse badplaats in de
buurt van Pompeii - lijkt op die
van de atoombom op de Japan
se stad Hiroshima in 1945.
Hans Nijenhuis
Herculaneum
Het skelet op het voormalige
strand van Herculaneum. foto epa
4m
Net gevaccineerde Portugezen wachten in Lissabon af of er een snelle bijwerking optreedt. foto afp
Week in quarantaine
na kerst, dat is prima
Marlies van Leeuwen
Lissabon
Passagiers op de luchthaven van Lissabon moeten verplicht een
mondkapje dragen. foto ap
