Niks zo erg als
papier prikken
in een villadorp
DEC
2021
c Natuurorganisaties zijn positief
2
COLUMN
Willem van Dam
Ooit was ik pikkelateur. Dat is iemand
die met een prikstok in parken en
plantsoenen jaagt op rondslinge
rende fritesbakjes, kauwgumpapiertjes,
chipszakken, sigarettenpeuken en ander
vullis; geen functie die je met hoofdletters
in je cv vermeldt. Ik zal een jaar of zestien
zijn geweest, toen ik met zo'n prikker de la
nen en dreven van het deftige Bloemendaal
schoon hield, terwijl mijn leeftijdgenoten
op hun Puch (de jongens) en Mobylettes (de
meiden) vrolijk naar het strand bromden,
waar ze zich klem zopen en Sunny Afternoon
uit hun transistorradiootjes klonk.
zo een met hoog stuur, zweefzadel en voet
versnelling. Kostte zo'n zeven- of achthon
derd gulden. Een kapitaal! Dus klopte ik aan
bij de reinigingsdienst: of ze een zomer-
baantje voor me hadden. Nou, dat hadden
ze! Ik werd met onmiddellijke ingang tot
pikkelateur benoemd, kreeg een prikstok in
mijn handen geduwd en werd richting
Bloemendaalse villawijken gezonden.
Goeie God, wat een
k*tbaantje. Ik heb
heel wat vakantie
baantjes versleten.
Ik stoomde colber
tjes in een stomerij,
bezorgde op een sla-
gersfiets boodschap
pen voor de kruide
nier, bracht voor een
apotheek maandver
band en aanver
wante artikelen
rond, stond in een
drukkerij omslagen
om doktersromannetjes te vouwen - maar
niks zo erg als pikkelateur in Bloemendaal,
toen ook al een van de rijkste dorpen van het
land. ,,Zeg jongeman, er ligt blad op mijn
pad, haal dat ook even weg!'' Dat bekakte
toontje hè - geen verzoek maar een bevel.
rijk is. Jaloersmakend? Kijk eens naar Bloe
mendaal, waar in één op de vier - kapitale -
woningen een miljonair huist. Maar een
glaasje fris voor een arme pikkelateur die in
de brandende zomerzon hun lanen en dre
ven schoon liep te houden, kon er niet af.
PS: En die Puch
Eenglaasje
fris voor
de arme
pikkelateur
kon er niet af
Zo gezegd
in deze
krant
Moet je je voorstellen dat
deze luchtreus van
drieënhalve meter breed
over je heen scheert. Nou,
dat kan je straks zomaar
gebeuren. In het wild.
Pepijn Calle kan er nauwelijks op
wachten. De ecoloog bij Het
Zeeuwse Landschap heeft de kroes
koppelikaan al in verschillende lan
den gezien. ,,Och man, een fantasti
sche ervaring", roept hij. ,,Het is een
van de grootste vliegende soorten
ter wereld. Ze vliegen vaak samen.
Als ze laag overkomen weet je niet
wat je meemaakt. Die spanwijdte
van bijna 3,5 meter. En die grote - in
broedtijd dieprode - snavel. Het is
dé koning van de natte natuur", al
dus de ecoloog.
600jaar
Even een stapje terug. Want de
kroeskoppelikaan komt al zo'n 600
jaar niet meer in Nederland voor.
Althans, in het wild. Want in die
rentuinen kun je hem wel zien. Dus
waarom is Calle nu zo enthousiast?
Dat komt omdat negen Neder
landse, Vlaamse en Europese na
tuurorganisaties - waaronder Het
Zeeuwse Landschap - hebben on
derzocht of ze de vogel in het wild
kunnen laten terugkeren. Ja, luidt
het opvallende antwoord. Dat kan.
Vooral de Zuidwestelijke Delta
(Biesbosch, Haringvliet en
Krammer-Volkerak), Flevoland en
de Friese en Overijsselse meren zijn
geschikte leefgebieden.
Maar waarom zou je zo'n vogel
überhaupt weer terug willen? ,,Hij
is hier door de mens uitgeroeid", is
het korte en heldere antwoordt van
Pepijn Calle. ,,Dan heb je als maat
schappij de verantwoordelijkheid
om zo'n soort te helpen."
Jacht
Klopt, zegt Leo Linnartz, ecoloog
bij ARK Natuurontwikkeling. Ook
een van de organisaties die aan het
onderzoek heeft meegedaan. ,,Met
name jacht heeft een kwalijke rol
gespeeld. Ofwe hem nu lekker zou
den vinden, weet ik niet. Ander
jachtwild was er toen vaak niet. Als
je een edelman was en je had een
groot stuk moeras, moest je het
doen met waterwild. Dan was zo'n
pelikaan een groot stuk vlees."
De kroeskoppelikaan leeft nu
vooral in de Balkan. Uit zichzelf,
blijkt uit de studie, lukt het de vogel
niet om terug te keren. Terwijl de
brede gast uitstekend in Nederland
zou kunnen leven.
Schieten
„Allereerst schieten we niet meer
op alles wat los en vast zit", grapt
Linnartz. En die windmolens en
hoogspanningsmasten dan? ,,Daar
zijn goede oplossingen voor. Om
hoogspanningsleidingen kun j e bij
voorbeeld varkenskrullen hangen
zodat leidingen goed zichtbaar
zijn."
En als het om windmolens gaat,
staat de techniek voor niets, aldus
de ecoloog. ,,Daar kun je stop-syste
men opzetten. Dat werkt al uitste
kend bij zee-arenden. De eerste
versies stopten een half windpark
als een vogel in de buurt kwam.
Maar nu is dat zo verfijnd dat maar
één molen kort hoeft te stoppen."
Kroeskoppelikanen zijn verzot
op vis. Zoetwatervis wel te ver
staan. Gemiddeld slikken ze er per
dag 1,5 kilogram van weg. Het liefst
doen ze dat in zoet water van een
meter of 1,5 diep. Dieper kan ook,
dan jagen ze vaak samen met aal
scholvers.
Zowel Calle als Linnartz zien de
vogel al aan de Krammer staan.
,,Dat is een zoet meer met veel vis
en genoeg plek om te rusten en te
broeden. Waar hij zich uiteindelijk
vestigt, is koffiedik kijken.
Krammer, Volkerak, Haringvliet,
Hollands Diep, de Biesbosch. Het is
één aangesloten geschikt gebied."
Wanneer we de vogels in het
wild zien? ,,Je kunt niet zomaar een
kroeskoppelikaan uitzetten. Je hebt
vergunningen nodig. En er moet
een vervolgstudie komen over hoe
we dat precies gaan doen."
Blijdorp
Maar als alles en iedereen mee
werkt? ,,Er zijn veel kroeskoppeli
kanen in Blijdorp. Ze moeten daar
eieren rapen en vervangen door
stenen exemplaren om te voorko
men dat er te veel komen. Daar
kunnen we ze vandaan halen. Als
we binnen vijf jaar een populatie
kunnen uitzetten, zou het mooi
zijn."
Toos Henk Paul Kusters
VREES VOOR SINTERKLAAS©OLF
NUMANSDORP
Haringvlietbrug gaat
een nachtje dicht
De Haringvlietbrug op de A29
van en naar Rotterdam is van
maandag 6 december om 21.00
uur tot dinsdag 05.00 uur geslo
ten voor al het verkeer. Rijks
waterstaat test dan het beweeg
bare deel van de brug. Automo
bilisten moeten rekening hou
den met een extra reistijd tot
wel een half uur. Verkeer wordt
omgeleid via de N57 (Dammen-
route) en de A15 of via de A16,
A17 en de A59. Rijden door de
Kiltunnel kan trouwens ook.
Die is gedurende de sluiting
van de Haringvlietbrug gratis.
is er ook nooit gekomen
Ik wilde er ook een, een Puch. Het liefst
Laatst las ik dat Zeeland 6700 miljonairs
MEER CORONA
IN ZEELAND
Ik ga dan niet
meteen met
een bestraf
fend vingertje
wijzen
- Erik van
Merrienboer
CZEELAND1
BIJEENKOMST
IN LOCKDOWN
Wij vinden de
regels op zich
flauwekul, maar
we leven ze wel
na
- Martin Bos,
Forum voor
Democratie
CZEELAND4
)2
DONDERDAG 2 DECEMBER 2021 GO
Kroeskoppelikaan
straks in Zeeland?
Kroeskoppelikaan is 'de koning van de natte natuur',
FOTO GETTY IMAGES/ISTOCKPHOTO
Jeffrey Kutterink
Vlissingen
Internet: toosenhenk.nl
