Politie wil strengere controle op
drugsstoffen in trein uit China
3
NEDERLAND HEEFT MOEITE MET EEN EFFICIËNTE AANPAK VAN DE ZORGCRISIS
De corona-aanpak is
na twee jaar nog niet
op orde. De Nederland
se gezondheidszorg is
dan ook een spaghetti
van polderoverleg.
In de zomer van 2020 wilde
minister Hugo de Jonge het
anders. Nederland had net de
eerste coronagolf achter de
rug en al snel werd duidelijk
dat ons zorgstelsel niet is ingericht
op een pandemie. ,,Deze crisis is
één groot pleidooi voor meer cen
trale regie'', zei De Jonge toen. An
derhalf jaar later is die er tijdens de
vierde coronagolf nog steeds niet.
Ziekenhuizen gaan zelf over hun
intensive cares, waardoor de mi
nister niet zonder overleg kan be
sluiten het aantal ic-bedden op te
schalen. Of neem het prikken met
de boosterprik. Dat komt al net zo
traag op gang als het oorspronke
lijke vaccinatieprogramma, mede
door het overleg met 25 zelfstan
dige GGD's. Een bezoekverbod in
stellen bij verpleeghuizen als het
aantal besmettingen hoog op
loopt? Dat kan zo maar niet. ,,In de
Nederlandse polder is het heel las
tig om veranderingen door te voe
ren'', zegt Richard Janssen, hoog
leraar zorgbestuur. ,,We noemen
vaak Israël waar de corona-aanpak
sneller en efficiënter gaat. Maar dat
is een militair opererend land, dat
zit niet in onze cultuur.''
Poldermodel
Zoals veel in Nederland, is ook in
de gezondheidszorg verantwoor
delijkheid verspreid over lagere ni
veaus en is niemand echt de baas.
Volgens De Jonge is ons systeem
efficiënt en kan het prima een
ramp aan. Maar bij een langdurige
ramp, stort de boel in elkaar. Er is
domweg te weinig zorgpersoneel
om zó lang zó knoerthard te kun-
nen werken. Maar het is niet alleen
een personeelsprobleem, zegt cri
sisexpert Gert-Jan Ludden van
SVDC Advies. ,,Het is ook een
structuurprobleem. Ons polder
model werkt prima onder normale
omstandigheden, maar in tijden
van crisis heb je behoefte aan korte
lijnen, duidelijk gezag en duide
lijkheid over wie waarvoor verant
woordelijk is.'' En het rare is dat
die crisisstructuur er tijdens de
eerste golf wél was, zegt Ludden.
,,Toen was er een structuur waarin
er snel beslissingen konden wor
den genomen, bijvoorbeeld over
de inkoop van spullen die we te
kort hadden.''
Losgelaten
Maar op 24 juni 2020 ging het mis,
zegt hij. Niet alleen werd er na de
eerste golf te snel versoepeld, ook
werd de crisisstructuur losgelaten.
Alles ging sindsdien weer met veel
overleg met alle betrokken zorg-
koepels, eindeloos overleg in het
kabinet en veel Kamerdebatten.
Ludden: ,,Het is een spaghetti van
overleggen en eindeloos gecoördi
neer.'' Bij een ramp zie je vaak het
zelfde: een burgemeester of een
kabinet doet snel wat nodig is en
informeert de gemeenteraad of
het parlement wel, maar legt pas
verantwoording af als de ramp
voorbij is. ,,Maar bij een langdurige
ramp als deze pandemie, wil een
raad of een Kamer op een gegeven
moment controle. En zonder
goede organisatie ontspoort dat.
De Jonge zit soms twintig uur per
week in een Kamerdebat. Die man
moet een crisis managen! We zou
den best een parlementaire com
missie kunnen instellen die perio
diek het kabinet controleert, zon
der alle zinloze debatten.''
Het kabinet heeft extra geld uit
getrokken voor hogere zorgsalaris-
sen en meer materiaal in de zie
kenhuizen, maar daarmee is niet
ineens de hele zorg veranderd,
zegt Janssen. „Tradities zijn lastig
te veranderen. Alle ziekenhuizen
en verpleeghuizen zijn autonoom
opererende organisaties die moe
ten leuren voor geld bij de zorg
verzekeraar. Al die besturen heb-
We vragen ons nooit
af of iedereen op de
ic wel dezelfde lange
opleiding nodig heeft
ben geleerd marktconform te den
ken. En dan is er ineens een pan-
demie en zegt een minister: kun
nen jullie extra ic-bedden klaar
zetten? Vergelijk het met de direc
teur van VDL die de vraag krijgt:
kun je extra auto's en een produc
tielijn achter de hand houden voor
het geval er straks meer auto's
worden verkocht. Dat zal die man
niet doen.''
Een apart coronaziekenhuis is
veel makkelijker dan overleg met
negentig bestaande ziekenhuizen,
zegt Janssen. ,,Maar regel zoiets
hier maar eens. En personeel op
leiden kost tijd. Maar we vragen
ons nooit af of al die mensen op de
ic wel dezelfde lange opleiding no
dig hebben. We doen het, omdat
de beroepsgroepen dat willen. Ne
derland is zó dichtgeregeld dat je
zo drie jaar verder bent met iets
veranderen.''
De politie heeft aanwijzingen dat
drugscriminelen vaker misbruik
maken van de zogeheten Chengdu
Express. De rechtstreekse treinver
binding tussen de Chinese miljoe
nenstad Chengdu en Tilburg werd
eind 2016 in gebruik genomen. Zo
wel de gemeente Tilburg als de pro
vincie Noord-Brabant sprak toen in
superlatieven over het economisch
belang van deze bijna 12.000 kilo
meter lange 'nieuwe Zijderoute'.
Op jaarbasis arriveren een slordige
35.000 containers op Railport Bra
bant.
Dat economische succesverhaal
heeft ook een keerzijde, vermoedt
de politie. Op grond van - niet na
der geduide - signalen vermoedt de
politie dat er in China regelmatig
een vrachtje drugschemicaliën
wordt verstopt in een van de con
tainers van de Chengdu Express.
Grondstoffen voor het maken van
We willen extra
controles,
maar zo makkelijk
is dat nog niet
synthetische drugs (precursoren)
als xtc en amfetamine komen voor
namelijk uit China. Het gegeven dat
Tilburg - of eigenlijk heel Brabant
- een belangrijke rol speelt bij de
productie van synthetische drugs,
maakt het tot een logische gedachte
dat de Chengdu Express weleens in
trek kan zijn bij drugscriminelen.
Vrij verkeer
De inhoud van de goederentreinen
wordt gecontroleerd aan de grens
van Polen en Wit-Rusland. Van
wege het vrij verkeer van goederen
in Europa, is die controle ook me
teen de laatste. Als de treinen in Til
burg arriveren, wordt er alleen nog
gecontroleerd als er 'aanwijzingen
zijn voor onregelmatigheden', zegt
een douanewoordvoerder. In sa
menwerking met de politie zijn er
de laatste jaren ook enkele onaange
kondigde controles geweest bij
Railport Brabant, maar die leverden
niets op. Alleen in de laatste maan
den van 2016 is er volgens de politie
een partij wijnsteenzuur gevon
den, een grondstof voor het maken
van crystal meth.
Waar de gemeente Tilburg 'geen
extra reden tot zorg' ziet, zegt de
politie dat ze graag 'meer zicht'
krijgt op de inhoud van de goede
rentreinen. ,,We willen extra con
troles, maar zo makkelijk is dat nog
niet. De betrokken bedrijven heb-
ben ook een economisch belang,
wij kunnen niet zomaar alles con
troleren'', zegt politiewoordvoer
der Thomas Aling. In de containers
die in Tilburg arriveren, zitten 'in
dustriële hoeveelheden' chemica
liën'. En dus, zegt Aling, is het een
hels karwei om uit te vissen ofer in
de containers ook chemicaliën ver
stopt worden die besteld zijn door
drugscriminelen. Railport Brabant
is verrast over de politiezorgen.
,,We hebben geen reden om te ver
moeden dat er iets mis is.''
GO DINSDAG 30 NOVEMBER 2021
Hans van Soest
Den Haag
etti
en eindeloos
gecoördineer'
G Eind 2021: winkelstraten,
zoals hier in Dordrecht, zijn
na vijven vrijwel uitgestor
ven. JEFFREY GROENEWEG
- Richard Janssen, hoogleraar
TILBURG
De politie is bezorgd dat de da
gelijks rijdende goederentreinen
tussen China en Tilburg worden
gebruikt voor het vervoer van
grondstoffen voor het maken
van synthetische drugs. Er is
één keer een partij drugschemi-
caliën onderschept.
- Thomas Aling, zegsman politie
G Dagelijks
komen er
per trein con
tainers uit
China aan in
Tilburg.
FOTO DOLPH CANTRIJN
- René van der Lee
