GEZOND
De bekende vraag zet
mij voor het blok:
'Bestaat Sinterklaas?'
Kunstmatig intelligente software kan veel,
GA NAAR BLADEM
20
René Diekstra
Datingapps bieden volop keuze uit poten
tiële partners, eigenlijk te veel. Maar de
technologie staat niet stil, algoritmes
kunnen steeds betere voorstellen doen.
En zijn er ook alternatieven?
fat doet het
met kinde
ren als ze
ontdekken
dat de vol
wassenen om hen heen
hen jarenlang voor de gek
hebben gehouden? Bewust
verhalen hebben verteld
die niet waar zijn? Dat
vraagstuk diende zich aan
toen mijn kleinzoon Seb
(8) mij onlangs voor het
blok zette. ,,Opa, bestaat
Sinterklaas echt?''
Mijn eerste neiging was
om, net als veel volwasse
nen doen, de boot zo lang
'Jullie jokken
tegen kinderen.
Dat doe je bij
ganzenborden
toch ook niet?'
mogelijk af te houden met:
'hoe kom je bij die vraag?'
Maar Seb maakte het me
gemakkelijker door er me
teen aan toe te voegen dat
een vriendje zegt dat Sin
terklaas niet bestaat.
Met een bekende psy-
chologentruc kon ik daar
op inspelen. ,,Hoe zou je
het vinden als-ie gelijk
heeft, als Sinterklaas in
derdaad niet bestaat?'' Na
een korte stilte: ,,Niet leuk.
Maar dan heeft Sinterklaas
ook niet de cadeautjes in
onze schoenen gedaan gis
teravond. Wie dan? Papa
en mama? Jullie?'' Zowel
René Diekstra draaide
eerst nog om de hete brij
heen maar moest toch
met de billen bloot toen
kleinzoon Seb de vraag
der vragen stelde.
zijn stem als blik verried
een zekere mate van ont
goocheling over iets dat zo
bijzonder leek maar dat
niet waar blijkt te zijn.
Ik nam hem op schoot
en legde hem uit dat Sin
terklaas een soort spel is
dat volwassenen voor kin
deren gemaakt hebben. En
net als veel andere spellen
is het een spel voor kinde
ren tot een bepaalde leef
tijd. Echt bevredigend
vond hij dat niet. ,,Maar
dan jokken jullie dus wel
tegen kinderen. En dat
doen jullie bij ganzenbor
den of stratego toch niet?''
Ik kon niet anders dan
hem gelijkgeven en heb
hem, uit een soort van
zelfrechtvaardiging, in
korte halen iets verteld
over de geschiedenis van
de mens Sint Nicolaas en
het Sinterklaasfeest. Ook
dat ik als kind het Sinter
klaasfeest heel leuk en
spannend vond, juist om
dat ik in Sinterklaas ge
loofde. En dat ik zelf later
verschillende keren voor
Sinterklaas heb gespeeld
en dat zelfs zijn eigen papa
bij mij op schoot heeft ge
zeten en niet in de gaten
had dat ik het was.
Waarop hij naar zijn jon
gere broertje en zusje wees
en samenzweerderig fluis
terde: „Zullen we dat nog
eens doen, jij Sinterklaas
en ik dan Zwarte Piet?''
Die afspraak hebben we
nog niet gemaakt. Maar bij
het afscheid fluisterde hij
mij nog wel in: ,,Opa, ik
snap het hoor. Sinterklaas
bestaat wel en Sinterklaas
bestaat niet.''
TOM GROSFELD
egenwoordig is het de nor
maalste zaak van de wereld
om bij de zoektocht naar
een geliefde te leunen op de
algoritmes van datingapps
als Tinder en Happn. Tegelijkertijd
klinkt er steeds meer gemor; de algo
ritmes zijn vrij gebrekkig. Het is wel
erg veel swipen en weinig daten.
Toch is het bijna onvermijdelijk dat
we de komende jaren nóg afhankelij
ker worden van datingapps, hun
algoritmes en kunstmatige intelli
gentie. Als het aan de grote techbe-
drijven ligt, is liefde te rationaliseren
en te vangen in data.
Technologie-expert Jarno Duurs-
ma gelooft dat niet. „Kunstmatig in
telligente software kan veel, maar
wordt ook vaak overschat. Zo'n ver
beterd algoritme kan prima een eer
ste selectie maken op basis van be
paalde criteria, maar daarna wordt de
liefde te ongrijpbaar. Het is typisch
technosolutionisme: het geloof dat
'Nu bekijken we 130
potentiële partners
per sessie. Bij 95
procent van de gevallen
weten we al dat het
niets gaat worden'
voor elk probleem een technologi
sche oplossing kan worden gevon
den. Daarmee geven we de technolo
gie een magische eigenschap, alsof
een kunstmatig intelligent algoritme
beter weet dan wij welke partner
voor ons geschikt is.''
De klik is niet te voorspellen
Volgens psycholoog en relatiethera
peut Marcelino Lopez komen liefde
en romantiek tot stand door chaoti
sche, ongrijpbare processen. Een
algoritme kan voorkeuren en mate
van aantrekkingskracht in kaart
brengen, maar niet voorspellen hoe
twee individuen op elkaar reageren
tijdens een ontmoeting. ,,De timing
daarvan alleen al. In welke stemming
ben je? Hoe is het weer? De flirtende
serveerster, een sollicitatieafwijzing
die nog in je hoofd zit. Er zijn zo veel
factoren van invloed.''
Hij noemt een onderzoek aan de
Universiteit van Utah. Op basis van
meer dan honderd partnervoorkeu
ren en persoonlijke kenmerken werd
geprobeerd van tevoren te voorspel
len of twee mensen een romantische
klik zouden hebben. Resultaat: de
onderzoekers konden enigszins voor
spellen welke mensen over het alge
meen aantrekkelijker werden gevon
den, maar konden op geen enkele
manier voorspellen of twee mensen
echt een klik zouden hebben.
Kortom, zegt ook toekomstantro
poloog Roanne van Voorst, het is niet
realistisch dat technologie binnen
kort de perfecte partner voor ons
vindt. Wat wel interessant is, is dat
die kan helpen bij het maken van een
betere voorselectie. ,,Een datingapp
zou ervoor kunnen zorgen dat je
aan iemand wordt gekoppeld met
wie je in ieder geval een leuke
avond kunt hebben, omdat jullie
diepere overeenkomsten hebben
dan volgens het lijstje dat nu op
je profiel staat.''
Hij kent je liefde voor
Netflix en
doktersromans
In die zin zit er best iets in
dat algoritmes je beter kennen dan jij
jezelf kent. Van Voorst bedoelt: we
zijn vaak niet helemaal eerlijk op ons
datingprofiel. ,,We begrijpen niet zo
goed waarnaar we zoeken. Je kunt
zeggen: ik hou van kunst en litera
tuur, terwijl je je dagen vult met
doktersromans en Netflix. Zo'n algo
ritme zou dat kunnen constateren en
iemand zoeken die dat ook heeft.''
Een ander voorbeeld: kunstmatige
intelligentie zou in de toekomst bij
voorbeeld aan je gezicht kunnen zien
hoe blij je was met je date. ,,Nieuwe
datingapps kunnen straks dingen
zien die je anders niet zou invoeren.
Daar kan een interessante selectie
van mogelijke partners uit komen.''
Dat heeft voordelen, zegt Van
Voorst, maar algoritmes blijven
gekke dingen doen. ,,Als ik drie keer
een date had met iemand die blond
was, en ik vond dat leuk, kan het
algoritme alleen nog blonde mensen
voor me selecteren. Dat kan exclude-
rend worden, racistisch zelfs.''
40 procent eerste
ontmoetingen is online
Wat vaststaat is dat veel mensen
behoefte hebben aan betere dating-
apps, zegt sociaal psycholoog Tila
Pronk van Tilburg University. Uit
DINSDAG 30 NOVEMBER 2021 GO
c Reageren?
rene.diekstra@dpgmedia.nl
Tindermoe?
Flirt weer
eens op straat
- TILA PRONK
Kijk voor de actievoorwaarden op bladenhuis.nl/libi
