Boegbeeld Van Gaal
kan vragen over Qatar
niet blijven afschuiven
maanden klaarstomen voor het WK in Qatar
21
misvatting. Het gaat altijd om de
intentie waarmee je speelt. En om
spelprincipes'', legde Van Gaal al
vaker uit.
Tegen toplanden wil Oranje, dat
niet meer tot de voetbalelite be
hoort, zich in 2022 zo goed mogelijk
wapenen. Europees kampioen Ita
lië bijvoorbeeld, liep zich afgelopen
week nog stuk op een 5-3-2 van
Noord-Ierland. Met grote conse
quenties, want door de 0-0 in Bel
fast moet de Europees kampioen de
WK-play-offs in.
Een parallel trekken met hoe Ne
derland 5-3-2 speelde bij het afgelo
pen EK gaat alvast niet op. Van een
'wingback' als Patrick van Aanholt
nam Van Gaal in de zomer al me
teen afscheid. Een fitte Stefan de
Vrij speelt altijd bij hem (en komt
in de pikorde voor Matthijs de Ligt),
want die moet samen met Virgil
van Dijk zorgen dat de laatste linie
altijd druk vooruit geeft op de bal.
De Vrij was daarin al een meester
bij het WK van 2014, toen Van Gaal
Oranje ook in een 5-3-2-formatie
liet spelen. Onder Frank de Boer
speelde Davy Klaassen op het EK
nooit en nu wel. En voorin zal deze
bondscoach niet gaan voor een
combinatie van Wout Weghorst en
Memphis Depay als basisspelers.
Natuurlijk kan ik nu
nog niet zeggen met
wie we het WK gaan
spelen. Kijk naar
Virgil van Dijk. Een
zware knieblessure
en weg was zijn EK
De bezetting voorin is en blijft de
grootste puzzel. Buiten Depay telt
Oranje daar geen zekere basisspe
lers en geen enkele vleugelaanval
ler is al Europese subtop. Die vleu
gelspitsen brengen wel flexibiliteit
mee, ze kunnen ook in een concept
met twee spitsen uit de voeten. Of
in een speelwijze met een aanval
lende driehoek. Types als Gakpo,
Danjuma, Malen, Lang en Berg-
wijn. Maar om gewicht in de schaal
te leggen tegen de toplanden zullen
ze komend jaar allemaal nog moe
ten doorgroeien. Voor nu leidt Van
Gaal in elk geval geen WK-favoriet.
4. Staf
Het technisch viermanschap van
Van Gaal, Danny Blind, Henk Fra-
ser en Frans Hoek staat. Drie van
hen zijn al jaren op elkaar inge
speeld en deden samen ook al een
WK. Richting de eindronde van
volgend jaar wordt de staf uitge
breid en versterkt met specialisten.
Mensen met technologische kennis
en scouts om tegenstanders te be
kijken, bijvoorbeeld. ,,Bij het WK
2014 was ik op den duur manager
van een gezelschap van zestig man,
inclusief spelers. Dan ben je mana
ger van een middelgroot bedrijf',
zei Van Gaal destijds. En dat wordt
straks dus ook weer zo.
OPINIE
Sjoerd Mossou
Het liep dinsdagavond al
tegen middernacht, toen
het thema onvermijdelijk
ter sprake kwam in de Guus
Brox-zaal van het Maasgebouw.
Hoe gaat het Nederlands elftal,
net geplaatst voor het wereld
kampioenschap, straks om met
de mensenrechtensituatie in
Qatar? En specifieker nog: wat
wordt de rol van Louis van Gaal
in dat zwaarbeladen geheel?
De bondscoach van Oranje
hield zijn antwoorden bovenal
formeel. Complexe politieke
thema's horen niet op het bordje
van de spelers en een trainer te
liggen, betoogde Van Gaal, spre
kend tot de vaderlandse sport
pers via een videoverbinding
vanuit zijn rolstoel.
De KNVB heeft daar secretaris
generaal Gijs de Jong voor aange
wezen, stelde de coach. ,,Het is
niet goed om over dit onderwerp
met acht monden tegelijk te gaan
praten'', aldus Van Gaal. ,,Wij
moeten ons met topsport bezig
houden, niet met politiek.''
Onbedoeld had dat antwoord
ook iets ironisch. Want afgelopen
vrijdag in Podgorica had dezelfde
Van Gaal nog uitgebreid premier
Mark Rutte de maat genomen
over het Nederlandse corona-
beleid. De bondscoach is vrijwel
nooit te beroerd om uit te wei
den en ongezouten zijn mening
te geven. Maar toen Qatar ter
sprake kwam, schoof Van Gaal
het onderwerp strategisch voor
zich uit.
Woordvoering
Formeel en nuchter beschouwd
is dat natuurlijk best uit te leg
gen. Elk zichzelf respecterend
bedrijf bakent zijn woordvoering
af, zoals de KNVB dat ook pro
beert te doen. Gijs de Jong heeft
vele malen meer kennis van de
situatie in Qatar, en van de mo
gelijkheden en onmogelijkheden
binnen het voetbalpolitieke do
mein, dan Van Gaal.
De KNVB heeft een duidelijke
koers gekozen in zijn visie op
Qatar. De bond heeft altijd fel ge
ageerd tegen de toewijzingspro-
cedure van het toernooi, maar
gelooft óók dat het WK een aan
zet kan zijn tot verandering.
,,Heisa maken klinkt misschien
goed, maar het gaat de mensen
daar niet helpen'', zei De Jong
daar eerder al over. ,,Als KNVB
willen we er alles aan doen om
de situatie voor arbeidsmigran
ten duurzaam te helpen verbete
ren. Een strategie die ook een or
ganisatie als Amnesty Internatio
nal al jaren voorstaat. Wij gelo
ven oprecht in verandering en
werkelijke verbetering.''
Impact
Toch kan een boegbeeld als Van
Gaal het onderwerp niet een jaar
lang van zich af blijven schuiven.
Als de KNVB werkelijk impact
wil maken in Qatar, dan kan het
onmogelijk om zijn spelers en
hun beroemde trainer heen, met
het gigantische publieke bereik
dat zij hebben.
Van Gijs de Jong ligt in de rest
van de wereld niemand wakker,
oneerbiedig gezegd. Wat Van
Gaal straks op een persconferen
tie op het WK zegt, bereikt me
teen een miljoenenpubliek.
Door zich straks principieel en
actief uit te spreken, wat ook in
lijn met de KNVB-koers prima
kan, houdt Van Gaal indirect óók
zijn spelers uit de wind. Iedere
voetballer die zich durft uit te
spreken is meer dan welkom, hoe
meer hoe beter zelfs, maar Van
Gaal heeft gelijk: het is oneerlijk
een dusdanig complex politiek
onderwerp op het bordje van
voetballers te blijven schuiven.
Maar Van Gaal zelf is nu zeven
tig jaar. Het WK wordt zijn laat
ste klus, zijn prachtcarrière is
straks compleet, hij is financieel
en - veel belangrijker nog - gees
telijk onafhankelijk. De bonds
coach hoeft echt niet een jaar
lang als een activist op de barri
caden te gaan staan, maar opzij
kijken naar Gijs de Jong is straks
in Qatar geen optie meer.
De man die zich over werkelijk
alles durft uit te spreken, kan niet
voorbij aan het bloed, de perver
siteit en het onrecht van dit WK.
KEN ZIJ NOG KANS?
staf houdt altijd oog voor jong ta
lent dat ineens als een speer gaat.
En internationals die voorheen al
korter of langer bij Oranje zaten,
zoals Rick Karsdorp, Joël Veltman
of Anwar El Ghazi, die worden ook
gevolgd. Maar zij zullen uitzonder
lijk moeten presteren of geluk moe
ten hebben dat op bepaalde posities
een blessuretsunami ontstaat.
,,Want natuurlijk kan ik nu nog
niet zeggen met wie we het WK
gaan spelen'', zei Van Gaal dinsdag
avond na de zege op Noorwegen in
de Kuip. ,,Kijk naar Virgil van Dijk.
Ineens een zware knieblessure. En
weg was zijn EK.''
Belangrijk: in leeftijdsopbouw
oogt de boel bij Oranje aardig op
orde. Er zijn geen spelers die over
een jaar tegen hun voetbalpensioen
zullen aanhikken. Van de vaste
kern zijn Van Dijk, Blind, De Vrij,
Wijnaldum en Berghuis tijdens het
WK vroege dertigers. Frenkie de
Jong, Klaassen, Dumfries, Depay,
Bijlow en Danjuma zijn dan mid
denkader, tussen 24 tot 29 jaar. Spe
lers als Gravenberch, Lang, Rensch,
Timber, Malen en zelfs De Ligt zijn
tijdens het toernooi in Qatar nog
steeds pas 23 jaar ofjonger.
3. Speelwijze
Als Nederland zich in Montenegro
al had geplaatst voor het WK, was
het idee geweest om Noorwe-
gen-thuis al als eerste oefenduel te
benutten. Om te experimenteren
met de formatie en de speel
wijze. Want Van Gaal wil op weg
naar het WK bouwen aan een flexi
bel Oranje. Een ploeg die altijd
4-3-3 kan spelen, maar ook op an
dere manieren, omdat de selectie
daarvoor geschikt is in combinatie
met tegenstanders die soms om
een andere aanpak vragen. ,,5-3-2 of
5-2-3 hoeft helemaal niet defensief
of negatief te zijn. Dat is een
GO DONDERDAG 18 NOVEMBER 2021
- Louis van Gaal
Louis van Gaal dinsdag achter KNVB-directeur Nico-Jan
Hoogma (l) en rvc-voorzitter Jan Albers. foto anp
Rick Karsdorp (26), rechts
back, AS Roma. Interlands: 3.
Laatste keer: 2017. foto pim ras
Joël Veltman (29), verdediger,
Brighton. Interlands: 28. Laatste
keer: 2021. foto pim ras
Anwar El Ghazi (26), aanvaller,
Aston Villa. Interlands: 2.
Laatste keer: 2015. foto pro shots
