diagnose adhd?
21
Vraag het onze specialisten
lage oestrogeenspiegel meer
klachten van adhd hebben, net
als tijdens de overgang. Kooij is
sinds 1994 op een missie om
adhd onder vrouwen op de
agenda te krijgen. ,,Vrouwen zit
ten vaak opgesloten in iets wat
ze niet begrijpen. Daarom is
bekendheid heel belangrijk om
jezelf te bevrijden.''
Verdubbeling in
diagnose bij vrouwen
Een bevrijding was haar adhd-
diagnose vorig jaar zeker, zegt
Barbara van der Zant (36). Met
haar ervaring als adviseur in het
basisonderwijs kende ze adhd
ook vooral als een label voor jon
gens. Maar in een fase van in
trospectie vroeg ze zich ineens
af: waarom doe ik zelf altijd tien
dingen tegelijk, lees ik twintig
boeken door elkaar, heb ik een
constante gedachtestroom en
heb ik moeite met rust nemen?
De diagnose adhd was een
eyeopener. ,,Ik had als kind ein
deloos veel gedachten, kende
geen grenzen, kon niet goed voor
mezelf zorgen. Ik was altijd alles
kwijt, had geen besef van tijd,
deed alles op het laatste mo
ment. Het was zo frustrerend,
want ik wilde mezelf zo goed
mogelijk laten zien ondanks de
chaos in mijn hoofd.'' Sindsdien
staat ze zichzelf toe het rustiger
aan te doen. Als ze zich moet
concentreren slikt ze medicatie,
maar vooral heeft ze meer begrip
en acceptatie voor hoe ze is en
wat ze nodig heeft.
In de Adhd bij Vrouwengroep
klinken vergelijkbare verhalen.
Hoewel er genoeg zelf
spot is, delen vrou
wen ook het verdriet
dat hun worsteling
vroeger niet is gezien. Eén
vrouw schrijft dat haar leven
compleet anders had kunnen
zijn als haar adhd eerder was
opgemerkt, een ander noemt de
diagnose een 'rouwproces'. Ze
vertellen hoe ritalin of dexamfe-
tamine helpen in hun chaoti
sche bestaan. Of ze zijn juist
klaar met de bijwerkingen.
Na grote levens
gebeurtenissen
Hoewel het aantal diagnoses
onder kinderen iets daalt, mede
door een rapport van de Ge
zondheidsraad uit 2014 waarin
stond dat het aantal adhd-diag
noses onder kinderen en jonge
ren in korte tijd was verviervou
digd, is er onder volwassenen
juist een stijging. Bij vrouwen
was zelfs sprake van een verdub
beling tussen 2011 en 2019. In dat
laatste jaar werden ruim 34.000
diagnoses gesteld. Een van de
verklaringen voor de stijging is
de grotere bekendheid en een
bredere definitie in de DSM-5,
het handboek voor psychiaters.
Met zulke cijfers is het woord
hype altijd dichtbij. Toch is dat
volgens Cathelijne Wildervanck,
directeur van ADHD-centrum
Nederland, te stellig uitgedrukt.
Want er is wel degelijk iets aan
de hand met de vrouwen die bij
haar aankloppen. Het zijn vaak
vrouwen die na grote levensge
beurtenissen, zoals kinderen
krijgen, een scheiding of ontslag,
vastlopen. „Ze
hebben het su-
perlang volgehou
den, maar krijgen
dan vaak een
burn-out gediag
nosticeerd. Soms gaat het
even beter, maar later kuke
len ze weer om. Je kunt dat volle
hoofd niet managen, als de adhd
nog niet is gemanaged.'' Ze
schreef een boek met praktische
tips hoe om te gaan met een laag
zelfbeeld, een vol hoofd en hoe
je hulp kunt vragen.
Rust, reinheid en
regelmaat
Medicijngebruik is ook een hei
kel punt. Volgens veel psychia
ters, onder wie Kooij, is het slik
ken ervan belangrijk voor een
behandeling. Maar niet iedereen
wil dat. Wildervanck: ,,Het
doorbreekt je vicieuze cirkel. Er
zijn mensen die veertig jaar me
dicatie slikken en daar blij mee
zijn. Maar ook zonder kun je er
vaak mee leren omgaan.''
Want adhd gaat dus niet over.
En dan is hyperactiviteit nog
niet het ergste, zegt psychiater
Van Wijngaarden. ,,Het zijn
vooral aandachtsproblemen
waarop mensen vastlopen. Hoe
wij het onderwijs, maar ook veel
banen, hebben ingericht, met al
dat groepswerk en kantoortui
nen - dat is voor mensen met
adhd niet handig. Het eerste wat
we nodig hebben als iemand een
stoornis heeft, is rust, reinheid
en regelmaat. In deze maat
schappij met alle prikkels vlieg
je sneller uit de bocht.''
Mijn zoon wil naar
de pabo, maar is
dat wel zo slim?
Is vis uit blik
ook gezond?
Helpen kruiswoord
puzzels tegen
geheugenverlies?
GO DINSDAG 16 NOVEMBER 2021
Ons panel beantwoordt al uw vragen. Over lijf en leden, hart
en ziel. Ook een vraag? Mail naar zo@dpgmedia.nl
PSYCHOLOOG
STEVEN PONT
Laat ik met een linkse directe
beginnen: eigenlijk zou u zich
moeten schamen voor deze
vraag. Want hoe zou iemand die
zich wil inzetten voor zijn
medemens dom kunnen
zijn? Sterker, hoe kan
iemand die zich wil
inzetten voor een van
de zwakkere groepen in
de samenleving dom
zijn? En hoe kan
iemand die een
ander mens gaat
leren wat het be-
"-GV* Tif.
tekent een medemens te zijn
dom zijn? Hoeveel van deze zin
nen ik verder ook kan bedenken,
aan het eind van geen enkele
daarvan is de conclusie dat als
je meester wilt worden, het
eigenlijk slimmer is om iets an
ders te gaan doen.
De conclusie is een andere,
namelijk dat u er niet over gaat.
Het is een keuze van uw zoon en
we moeten onze kinderen nooit
het idee geven dat ze dom
zijn als ze hun hart willen
volgen. En al helemaal niet
als ze het onderwijs in wil
len. Uw vraag gaat dan
ook waarschijnlijk niet
over de keuze van uw zoon,
maar over een angst
die ergens in uzelf zit.
En daar zou hij ook
moeten blijven.
Vis uit blik is goedkoper, en bo
vendien lang houdbaar waar
door je gebruik kunt maken van
aanbiedingen. Visconserven
waar geen extra olie of zout aan
is toegevoegd kun je prima als
vervanging van verse vis gebrui
ken. Dit geldt ook voor vis uit de
vriezer. Veel vette vissoorten zijn
ook bereid te koop, denk aan
gerookte paling of makreel
of aan rolmops (zure ha
ring). Deze bevatten
echter allemaal veel
zout, wat dan weer niet
goed is voor de bloed
druk. Wil je vaker vis eten,
maar zijn je huisgenoten
daar niet zo dol op?
Eet dan eens
vaker vis op je
brood of in een
salade tijdens
de lunch.
VOEDINGSDESKUNDIGE
NICOLE DE ROOS
Vis is een gezond alternatief
voor vlees. Vooral vette vis, met
een vetgehalte van meer dan
5 procent, is gezond voor hart
en bloedvaten. Dit komt door
dat vis meer onverzadigde
vetzuren bevat dan vlees.
Het advies is dan ook om
één keer in de week (vette)
vis te eten, zoals Atlanti
sche zalm, makreel, sardines
of haring. Nu is vis niet
goedkoop; als je voor
een gezin verse
vis op tafel wilt
zetten ben je al
gauw meer dan
10 euro kwijt.
niet om je geheugen voor an
dere zaken te trainen. Je kunt je
geheugen het best trainen door
een bredere vaardigheid te leren
en in je dagelijkse leven in te
passen. Bijvoorbeeld je leert
internet gebruiken en nieuwe
websites opzoeken, of een mu
ziekinstrument bespelen. Bij
zulke activiteiten doe je een be
roep op meerdere functies van
het brein, zoals je aandacht
vasthouden, logisch redeneren,
informatie selecteren en
onthouden. Het combi
neren van die functies
maakt dat je hersenen
fit blijven.
Overigens, als u plezier
beleeft aan kruiswoord
puzzels maken, doe dat
dan vooral. Want
plezier is min
stens zo
belangrijk als
een goed
geheugen.
OUDERENDESKUNDIGE
DORLY DEEG
Bij het maken van kruiswoord
puzzels doe je een beroep op je
geheugen. Een bekend Engels
spreekwoord luidt: Use it or lose
it, oftewel: gebruik het of verlies
het. Deze algemene wijs
heid leidt makkelijk tot de
conclusie dat je met een
bezigheid die een be
roep doet op je geheu
gen, je geheugen traint.
Helaas is daar geen we
tenschappelijk bewijs
voor.
Van puzzelen krijg je
een beter geheu
gen voor (be
paalde) woorden,
maar het helpt
