Al dat afgestrafte
optimisme maakt
'moe en moedeloos'
€6
4
overvallen daalt niet alleen
CORONA
Het vertrouwen in de corona-aanpak van
het kabinet is gekelderd. Hoe herstel je dat
vertrouwen? Experts zien het somber in.
Als je als kabinet moei
lijke maatregelen
neemt om het aantal
coronabesmettingen
in te dammen, is er
vertrouwen nodig om mensen mee
te krijgen. Maar, zegt de Leidse
hoogleraar publieke instituties
Arjen Boin, het kabinet is 'heel on
voorzichtig' omgegaan met dat ver
trouwen. „Vertrouwen komt te voet
en gaat te paard.''
En te paard ging het: van de 73
procent die volgens RIVM-onder-
zoek in het voorjaar van 2020 nog
(groot) vertrouwen had in de coro
na-aanpak, was in de herfst van dit
jaar nog maar 28 procent over. Ook
het vertrouwen in de overheid op
zich daalde fors: van 70 naar 30 pro
cent, bleek uit groot onderzoek
waaraan hoogleraar en oud-PvdA-
minister Jet Bussemaker meewerk
te. ,,Een ongeëvenaarde daling.''
Mensen zijn 'moe en moedeloos',
zegt Bussemaker, tevens voorzitter
van de Raad voor Volksgezondheid
en Samenleving. Maandenlang
schetste het kabinet te optimisti
sche verwachtingen over de aanpak
van corona, die telkens werden ge
volgd door tegenvallers. ,,Elke keer
voelden mensen zich overvallen."
Anders
Met terugwerkende kracht, erkent
Bussemaker, is het heel makkelijk
om te zeggen wat anders had ge
moeten. Maar dat het ook anders
kan, zegt ze, bewijzen Denemarken
en Zweden, waar de autoriteiten
duidelijk spraken over de risico's
die een bepaalde aanpak met zich
meebracht. Daar is het vertrouwen
in de aanpak groter. Bussemaker:
,,In Nederland was het idee dat je
het virus plat kan slaan met een ha-
mer. Dat was een te beperkte in
valshoek. Het kabinet had moeten
nadenken over andere scenario's.''
Wat ook niet helpt, zegt Boin, is
dat het kabinet deze zomer zelf al
uitstraalde 'klaar' te zijn, en toen de
besmettingen opliepen zich focuste
op ongevaccineerden. ,,Die werden
de zondebok. Dat groepje was het
probleem. Terwijl we in Israël en in
het Verenigd Koninkrijk allang za
gen dat het vaccin na verloop van
tijd iets van zijn werking verliest.''
Bussemaker noemt het 'cruciaal'
dat wordt gewerkt aan herstel van
het vertrou-
s s wen. Maar hoe?
Wellicht dat
een nieuw ka-
Mensen binet ervoor
voelden kan zorgen.
voeiden ,,Want het
zich vertrouwen
door de coro-
- Jet na-aanpak,
Bussemaker maar ook door
de toeslagenaf
faire en de trage kabinetsformatie.''
Hoogleraar Boin ziet het somber
in, juist doordat de hoofdrolspelers
- premier Mark Rutte, minister
Hugo de Jonge en RIVM-baas Jaap
van Dissel - volgens hem telkens
steken laten vallen. ,,Een maatregel
die voor drie weken wordt afgekon
digd blijft drie maanden, de corona
pas die nooit zou worden ingevoerd
is er nu, 2G zou nooit een optie zijn
maar nu wel'', somt hij op.
Boin ziet 'een gedegen virolo-
gisch strijdplan' als enige optie voor
herstel van het vertrouwen. ,,En dat
het kabinet ruiterlijk erkent dat het
er de afgelopen maanden helemaal
niks van heeft gebakken.'' Boin
vindt dat De Jonge na de kabinets
formatie in elk geval moet worden
vervangen. ,,Het is onbegrijpelijk
dat hij nog aan het roer staat.''
Als dertien willekeurig aangesproken
werkende, wandelende en winkelende
mensen in de Rotterdamse binnenstad
representatief genoeg zijn voor de stem
ming in het land, dan is dit zo ongeveer
de stemming in het land:
Ik ben niet boos. Ik vind
het wel heel jammer.''
,,De vorige lockdown duurde
vijf maanden. Drie weken zal dan
ook nog wel lukken.''
,,Ik zal wel iets voorzichtiger
worden, maar ik ga me niet aan
alle regels houden.''
,,Dat gejojo met maatregelen,
daar erger ik me aan.''
,,Ik weet het ook niet meer,
hoor. Ik houd me maar
gewoon aan de regels.
De breedst levende gevoelens: berus
ting, teleurstelling, begrip en onbegrip.
Misschien speelt het voorzichtig door
komende zonnetje een rol, maar 'de
straat' oordeelde verrassend mild over
de extra maatregelen voor de komende
drie weken die gisteravond door het ka
binet werden aangekondigd. Woede is
er nauwelijks. Je kunt eerder zeggen dat
Nederland murw gebeukt is. Een lock-
down, we hebben er echt geen zin in.
Maar als het moet, dan moet het, en de
meeste Nederlanders gaan weer even
hun best doen om wat voorzichtiger te
zijn. Dat is zo'n beetje de samenvatting
van alle verhalen.
Het scherpst is nog de kritiek op het
loslaten van zo'n beetje alle corona
maatregelen in september. ,,Grote eve
nementen had je nooit moeten laten
doorgaan, de overheid had veel strenger
moeten zijn'', zegt bijvoorbeeld Ghalied
Razab Sekh uit Den Haag. Dat vindt ook
een vrouw die zelf in de zorg werkt. ,,Ze
hebben het veel te vroeg losgelaten. Nu
zit ik elke dag met mijn neus tegen het
raam in een volle tram op weg naar mijn
werk, omdat ik bang ben dat ik besmet
raak.''
Makkelijk gezegd, werpt Jan Havenaar
dan weer tegen. ,,Want de maatschap
pelijke druk om de boel open te gooien
was toen echt enorm. Als ze dat niet
hadden gedaan, had het land ook weer
op zijn kop gestaan.''
Wat mensen wel frustreert: dat be
loofd werd dat de vaccins ons uit de zor
gen zouden helpen, maar dat dit nog al
tijd niet het geval is. ,,Al dat gevaccineer
en dan toch weer een lockdown. Ik vind
het een beetje raar'', sipt de 18-jarige
Jeppe Lubbelinkhof. ,,Ik ben niet boos
hoor. Maar ik vind het wel jammer. Ik
Quinty van Dijk
Rinus en
Ditje de Vos jF'
ZATERDAG 13 NOVEMBER 2021 GO
'Dat virus is
er, we hebben
niks te willen'
Een coronatest wordt afgenomen in een teststraat. foto anp
Hanneke Keultjes
Den Haag
{ii f
