Protestants monnikenwerk in Stadsklooster Simpelhuys
10 ZEELAND
KIPVIS ZEVEN KUNSTENAARS VAN VLISSINGEN NAAR SLUIS
Aan de rand van
Pauwenburg staat
een voormalig
schoolgebouw.
Sinds 2008 zit daar
Kipvis, een
kunstwerkplaats
met veertien
ateliers en een
grafische
werkplaats.
Monnikenwerk
i es van de in Kipvis
werkende kunstenaars
maakten een span
nende expositie in de
I Raadskelder in Sluis. Ze
namen als gast Iris van 't Bosch
mee. Het bezoek aan de tentoon
stelling is een avontuur. Je ontmoet
zeven werelden die heel verschil
lend zijn en met elkaar de dialoog
aangaan. Elke kunstenaar verkent
op een persoonlijke manier zijn
materiaal en spreekt zich uit over
thema's die hem of haar raken.
Marijn Kluijfhout neemt je mee
naar doorleefde, geheimzinnige
ruimtes. Er valt licht binnen, maar
een gevoel van afgesloten zijn van
de buitenwereld domineert. Tege
lijkertijd krijg ik het idee dat er
misschien iets kan komen en de
vraag is of dat iets aangenaams is.
De twee grote schilderijen van Giel
Louws met de titel Rock Garden zijn
evenmin plekken waar je je op je
gemak voelt. De wervelende verf
streken in groene tinten over deels
transparante ondergrond roepen
vegetatie op. Die lijkt een geome
trische structuur te overwoekeren.
Het is niet duidelijk waar je nu pre
cies bent en hoe je je de tuin moet
zien. Kijk j e er van boven op of kijk
je aan tegen een wand van groen?
Ik kies voor het laatste, vanwege de
rotsblokken die zich losmaken van
de achtergrond en naar beneden
lijken te suizen.
Een ontmoeting in
zeven verschillende
werelden
Ook Leon Riekwell presenteert
geen eenduidig beeld. Bij hem gaat
het om de spanning tussen pure
schilderkunst, verf aanbrengen op
een plat vlak, en het suggereren van
illusie zonder verwijzing naar een
naturalistische ruimte. Het werk
maakt duidelijk dat hoe wij de wer
kelijkheid interpreteren deels in
onze eigen verbeelding is besloten.
Van heel andere orde is zijn beeld
De visionair, een naakte witte man-
nengestalte waarvan één been ge
deeltelijk zwart is geschilderd, net
als het hoofd. In zijn uitgestrekte
armen rust een zwarte bal. Identifi
ceert de man zich met het duistere
beeld wat hij ziet of houdt hij het
juist zo ver mogelijk van zich af
omdat hij merkt dat het hem over
neemt?
Michiel Paalvast schildert geraffi
neerde composities waarin herken
bare ruimtes en natuur elkaar ont
moeten op zo'n manier dat je niet
zeker weet of je nu tegen een ge
schilderde wand aankijkt of naar
een ruimte daarachter. Wat is wer
kelijkheid en wat is verbeelding en
hoe verhouden die twee zich? Een
andere kijk op het thema dat ook
Riekwell aansnijdt.
Ook de werkelijkheid die Erlend
Steiner Lovisa aan toont stemt tot
nadenken. Hij schildert natuurge
trouw j onge vrouwen van wie het
gezicht altijd schuilgaat achter het
haar. In één van zijn composities
plaatst hij twee vrouwen knielend
op een monumentale trap. Naast
hen liggen twee schedels met lang
golvend haar. Leven en dood ont
moeten elkaar.
Afgedankte mythen
Ramon de Nennie is als altijd dada
ïstische geïnspireerd en speelt met
mythologische thema's. Hij
bouwde een hokje met aan de bui
tenzijde vier grote doeken waarop
hij paardachtige wezens schilderde.
Een is half mens, half paard en zit
met opgeheven handen op een
krukje. Als mythologisch viertal
trokken ze de wagen van Helios, nu
lijken ze ontslagen en werkzoe
kend, symbolen van afgedankte
mythen. Ook Sirene 'Leucosia' zit
er op haar winkelwagentje mis
troostig bij. Ook in haar eigentijdse
outfit weet ze niet meer te verlei-
den, ondanks het inschakelen van
hulptroepen in de vorm van pra
tende gieters.
Het meest persoonlijk is het Te
kenkabinet van de stotter-gedachten
wereld van Iris van 't Bosch. Zoe
kend vormen lijntjes zich tot figu
ren in met transparante verf aange
brachte kaders. Daarin zijn met de
hand geschreven teksten opgeno
men, flarden van een dagboek. Ze
gaan over het zoeken naar een plek
in de wereld, over liefde, over te
kort, over verlangen en alles wat
menselijk is. Van 't Bosch maakte
samen met uit gevonden hout sa
mengestelde figuren en uit karton
geknipte figuren een altaar van het
leven waarin kwetsbaarheid en
verwondering elkaar versterken.
Recent mailde een vrouw uit
Gorssel of zij in ons Stads
klooster kon komen wonen.
Laat dat nu ongeveer het enige zijn
dat niet kan", vertelt Henk Goud
zwaard één van de initiatiefne
mers. ,,Er wonen hier geen kloos
terlingen." Op 26 november is de
officiële opening van Stadskloos-
ter Simpelhuys. ,,Na acht jaar
monnikenwerk, kun je wel zeg
gen." Vanuit het Simpelhuys in
Middelburg worden immers al ja
ren activiteiten georganiseerd,
maar het complex stond even lang
te koop. Alles wat er gebeurde had
daardoor een voorlopig karakter.
„Uiteindelijk is het tij gekeerd
en heeft de Protestantse Ge
meente Middelburg besloten de
kerk niet te verkopen, maar te ver-
huren. Het Stadsklooster heeft
daarmee permanent een dak bo
ven het hoofd gekregen." Protes
tanten die pionieren met monas
tieke tradities, hoe zit dat? Jan
Zwemer, een andere initiatiefne
mer, vertelt dat richtlijnen van
Augustinus, Benedictus en Fran-
ciscus houvast bieden. ,,De
vriendschappelijkheid, het aan
dachtige luisteren en de eenvoud
inspireren ons bij het verder op
en uitbouwen van activiteiten.
Niet als dogma's, maar als richtlij
nen om ons langs te bewegen. Na
tuurlijk blijven de bekende activi
teiten: stiltedagen, pelgrimstoch
ten, vespers, lectio divina, medita
ties, een kring met reisgenoten.
Maar we kunnen nu ook op struc
turele basis drie dagen per week
koffie 'met een oortje' serveren.
Tot nu toe voelden we verlegen-
heid om de deuren echt open te
zetten. Het is niet betrouwbaar
mensen die een plek zoeken waar
ze welkom zijn, iets te bieden dat
van vandaag op morgen opgebro
ken kan worden."
Verrassing
Met een officiële opening wordt
gemarkeerd dat voor het Stads-
klooster de toekomst open ligt op
een plek waar kloosterlingen zich
al eeuwen dienstbaar opstelden.
,,Jo-Annes de Bat twijfelde geen
moment toen we hem voor de
opening vroegen", vervolgt Zwe-
mer. ,,Een verrassing misschien
voor wie hem vooral van zijn werk
kent of uit de media." De formele
opening is alleen voor genodigden.
We verwachtten dat er meer men
sen zouden willen komen dan nu
verantwoord is. De activiteiten na
de formele opening zijn na aan
melding (en met coronacheck) te
bezoeken. Op vrijdagavond 26 no
vember is multitalent en benedic
tijner monnik Thomas Quartier te
gast. Hij zal een concertlezing ver
zorgen over Bob Dylan. Zaterdag
27 november is er 'open dag' en
(vanaf 14.30 uur) een lezing van
broeder Bram Hommel over Fran
ciscaanse spiritualiteit.
Het stadsklooster beschikt over
een kloosterraad die samen met
een groeiend legertje vrijwilligers
de activiteiten vormgeeft en drie
dagen per week present is. Goud
zwaard: ,,We staan in contact met
andere stadskloosters en ons ini
tiatief wordt overal in het land ge
volgd. In de komende tijd staat bij
voorbeeld een bezoek op het pro
gramma van synodeleden van de
PKN."
Als de muren van het Simpel-
huys toch eens zouden kunnen
vertellen over de eeuwen van mo
nastiek leven hoe aandachtig
zouden de sprekers dan luisteren?
Bij een kop koffie hoor ik vooral
over toekomstplannen en dat ie
dereen die zin of rust zoekt wel
kom is.
zaterdag 13 november 2021
Op avontuur in de Raadskelder
A Op de
voorgrond
werk van
Ramon de
Nennie, links
achter Mi-
chiel Paal
vast, rechts
achter Marijn
Kluijfhout.
FOTO NICO OUT
Nico Out
RECENSIE
T/m 28/11. Kipvis. Raadskelder,
Museum het Belfort, Groote
Markt 1, Sluis. Dinsdag t/m zon
dag 13.00 - 17.00 uur.
José Baars
José Baars schrijft
wekelijks over
religie en kerken in
Zeeland. Kijk voor haar blog
op pzc.nl/monnikenwerk
Zie voor meer informatie op
stadskloostersimpelhuys.nl
