Vanaf nu werken
vrouwen in 2021
zonder betaling
O
De coronacrisis verdoezelde de
14
A
COLUMN
Irene van den Berg
Deze week was het equal pay
day. Sinds die dag werken
vrouwen symbolisch ge
zien de rest van het jaar onbetaald.
In Nederland verdienen vrouwen
nog altijd bijna 14 procent minder
per uur dan mannen. Dus als ons
uurtarief gelijk zou zijn aan dat
van mannen dan hadden we vanaf
nu lekker met onbetaald verlof
kunnen gaan, en nog steeds het
zelfde salaris gehad. In plaats daar
van lopen we nog ruim anderhalve
maand te zwoegen voor Janine
met de korte achternaam.
Toegegeven, ik heb getwijfeld of
ik hier wel een column over moest
schrijven. Geen diepte zo platge
treden als de loonkloof tussen
mannen en vrouwen. De discussie
in de media verengt zich al snel tot
het hoge percentage deeltijdwer-
kende vrouwen in Nederland. Met
als hamvraag: is de Nederlandse
vrouw nu lui of zielig?
Wetenschappers hebben vastge
steld dat een deel van de loonkloof
te verklaren valt door de keuze van
vrouwen voor lagerbetaalde be
roepen als juf of verpleegkundige.
En dat ze minder vaak een leiding
gevende functie hebben. Maar er is
ook een onverklaarbaar deel van
de loonkloof van ongeveer een
derde. Vrouwen krijgen voor pre
cies hetzelfde werk minder be
taald dan mannen. Onderzoek van
het College voor de Rechten van
de Mens laat zien dat dit duidt op
discriminatie. Foute boel dus, en
niet af te schuiven op vrouwelijke
parttimers.
Door al het gekissebis over de
oorzaak, is er helaas weinig aan
dacht voor de gevolgen. En die
gaan verder dan dat vrouwen wat
minder geld overhouden voor een
kappersbezoek of een jurkje.
Betaling is ook een vorm van
waardering. Als vrouwen voor
exact dezelfde taken minder be
taald krijgen dan mannen, dan is
het risico groot dat we aan het
werk dat vrouwen leveren minder
waarde toekennen. Zoals je er in
de winkel onbewust ook vanuit
gaat dat de duurdere jeans wel van
betere kwaliteit zal zijn.
En die lagere waardering kan er
weer toe leiden dat vrouwen bin
nen een bedrijf minder zeggen
schap en promotiekansen hebben.
En zie daar, de geboorte van een
neerwaartse spiraal van minder
kansen, waardering en geld.
En niet alleen op de werkvloer
ondermijnt de loonkloof de in
vloed van vrouwen. Ook binnen
het gezin verzwakt die hun posi
tie. Hoe vaak hoor je niet dat de
vrouw, na de komst van de kinde
ren, minder gaat werken omdat zij
nu eenmaal minder verdient? Een
lager salaris maakt het voor vrou
wen thuis lastiger om meer tijd op
Hamvraag in de
media: is de
Nederlandse vrouw
nu lui of zielig?
te eisen voor hun carrière. En als
ze eenmaal deeltijdwerken, wordt
dat alleen nog maar ingewikkel
der. Want de kans dat zij manlief
qua salaris dan nog naar de kroon
steekt, is zo goed als nul.
Ondanks alle aandacht voor het
probleem daalde de loonkloof in
2021 slechts met 0,6 procent, blijkt
uit nieuwe cijfers van het Centraal
Bureau voor de Statistiek. In dit
tempo duurt het nog zo'n 25 jaar
voordat het gat gedicht is.
Dat het zo traag gaat, komt om
dat de loonkloof tussen mannen
en vrouwen niet alleen een gevolg
van discriminatie is, maar ook een
oorzaak. De loonkloof beïnvloedt
ons beeld van vrouwen, en de
waardering voor hun werk.
Daarom is hij ook zo hardnekkig.
Intertrust
Ahold
Boskalis
De toenemende vergrijzing van de bevolking
maakt dat bedrijven grote moeite hebben om
voldoende personeel te vinden. Werkgevers
zullen daar creatief mee om moeten gaan.
Niet overal is de situatie
nijpend, maar een
wijdverbreid probleem
is het wel. Al in 70 pro
cent van de beroeps
groepen is sprake van krapte. Het
CBS meldde eerder al dat er voor
het eerst in vijftig jaar meer vacatu
res zijn dan werklozen: tegenover
elke 100 werklozen staan 106 open
staande vacatures.
Het zou Rob Witjes, hoofd ar
beidsmarktinformatie van het
UWV, niet verbazen als het statis
tiekbureau bij de nieuwe arbeids-
marktcijfers, die volgende week
naar buiten komen, een nog grotere
krapte meldt.
Het roept de vraag op: hoe kun
nen er opeens zoveel vacatures zijn?
Waar zijn al die mensen dan geble
ven? Volgens hoogleraar arbeids
markt Ton Wilthagen aan Universi
teit Tilburg is het niet zo dat men
sen opeens zijn verdwenen. En
nieuw is het probleem volgens hem
ook niet: het personeelstekort was
er al voor corona.
Ook arbeidsmarktdeskundige
Witjes wijst erop: ,,Corona heeft
ons in slaap gesust, maar voor co
rona stevenden we al af op een his
torische krapte.''
Volgens de twee arbeidsmarkt
deskundigen is er één hoofdschul
dige voor het personeelstekort: de
vergrijzing. Voor de gevolgen van de
vergrijzingsgolf is al lang voor co
rona gewaarschuwd, klinkt het.
,,We zagen het al een tijdje aanko
men. Veel werkgevers hebben ge
wacht, toen kwam Covid-19 en nu
lijkt er opeens een tekort aan alles'',
zegt Marjolein ten Hoonte, direc
teur arbeidsmarkt bij Randstad
Groep Nederland.
Dat de situatie zoveel erger lijkt
dan voor de coronapandemie, komt
volgens de arbeidsmarktdeskundi
gen door de groeispurt die de eco
nomie heeft ingezet na de lock-
downs. Die 'boost' heeft het tekort
aan mensen in een klap zichtbaar
gemaakt én verhevigd.
,,Na anderhalf jaar hebben we de
draad van de krapte weer opgepakt,
maar die krapte is nu veel heviger,
omdat er op heel veel plekken tege
lijkertijd veel mensen worden ge
zocht'', zegt Witjes.
Buiten de vergrijzingsgolf en de
enorme inhaalvraag zijn er volgens
Wilthagen nog andere zaken die de
situatie er niet beter op maken. Zo
wijst hij erop dat een kleine groep
jonge laagopgeleide mannen -
veelal in flexibele banen met weinig
baanperspectief- zich heeft terug
getrokken van de arbeidsmarkt.
Wat ook niet helpt, is dat een deel
van de arbeidsmigranten die in co-
ronatijd naar huis zijn gegaan niet
meer zijn teruggekeerd. Daarnaast
signaleert de hoogleraar een andere
ontwikkeling: Nederlanders willen
eerder minder uren werken dan
méér. ,,De hoop was dat vrouwen in
deeltijdbanen meer zouden willen
werken, maar opvallend is dat Ne
derlanders toch de voorkeur blijven
geven aan meer vrije tijd, hobby's
en zorgtaken'', voegt hij eraan toe.
Nederlanders geven
toch de voorkeur aan
meer vrije tijd, hobby's
en zorgtaken
Die trend is al wat langer gaande,
net als de trend dat een groeiende
groep werkenden kampt met ziekte
en burn-outverschijnselen. Vroeger
raakten stratenmakers met versle
ten ruggen arbeidsongeschikt, nu
zijn het vooral mensen met mentale
klachten. Ook het ziekteverzuim is
daardoor fors gestegen. ,,Die stijging
draagt ook niet bij aan het terug
dringen van het personeelstekort'',
constateert Wilthagen.
Verklaringen voor de problemen
heeft de hoogleraar volop, maar een
ZATERDAG 13 NOVEMBER 2021 GO
Y @IvandenBerg
Irene van den Berg is (onderzoeks)-
journalist. Iedere zaterdag blikt zij
terug op het economische nieuws
van afgelopen week.
O
Voorgenomen
inlijving door
CVC zorgt voor
koersexplosie.
Supermarktcon
cern profiteert
van maatregelen
rond corona.
Baggeraar blijft
last houden van
coronamaatre
gelen wereldwijd.
Restricties in de
horeca zijn
slecht nieuws
voor de groot
handel.
o
'Tekort aan
personeel
wordt alleen
2.1% maar groter'
Natasja de Groot
Den Haag
- Ton Wilthagen, hoogleraar
arbeidsmarkt
