3
CORONA
Lang wilde het kabinet niets weten van 2G-beleid
of QR-codes op het werk om tweedeling in de
maatschappij te voorkomen. Maar langzaam werd
de koers verlegd.
ugo de Jonge was stel
lig op 10 maart van dit
jaar. In de Tweede Ka
mer zei hij dat er geen
'onderscheid' zou
mogen 'ontstaan' tussen gevacci-
neerden 'die weer allemaal dingen
kunnen' en ongevaccineerden die
dan binnen zouden zitten. ,,Die
tweestromensamenleving willen
we dus niet'', aldus de minister
van Volksgezondheid. Een 2G-be-
nadering, waarbij de kroeg of het
theater alleen toegankelijk is voor
Gevaccineerden of Genezen men
sen, nee, daar wilde hij niet aan.
Diezelfde De Jonge zei vorige
week dat de keuze tussen 'het slui
ten van een sector' of 2G nu toch
nadert. En: ,,Dan zeg ik, nou ja, dan
zou de balans nog weleens door
kunnen slaan naar 2G.''
Die draai toont vooral hoe het
kabinet die keuze tussen lock-
downs of 2G lang voor zich uit
duwde. Een ver-van-ons-bed-
scenario, Plan C of D op de plank.
Met de komst van nieuwe virus
varianten is het speelveld veran
derd en dus ook de kabinetskoers.
Het huidige coronavirus is bijna
twee keer zo besmettelijk als de
oude versie. Een hoge vaccinatie
graad van 85 procent is niet meer
genoeg om zonder restricties te le
ven, vindt ook het Outbreak Ma
nagement Team (OMT).
Dus tappen Rutte en De Jonge uit
een ander vaatje, waarbij een ne
gatieve test als toegangsbewijs in
de kroeg, bioscoop of theater
dreigt te worden geschrapt. Dat
'2G-protocol' is inmiddels een se
rieuze optie, zo schreef het OMT
meermaals. Haagse bronnen gaan
er ook vanuit dat het middel inge
zet moet worden.
Daarnaast wordt gewerkt aan re
gelgeving waardoor een coronapas
op het werk of bij een bezoek aan
kleding- of meubelwinkels moet
worden getoond. In theorie heb
ben mensen dan nog een alterna
tief voor vaccinatie, maar in de
praktijk werpt het kabinet een
forse blokkade op voor ongevacci
neerd personeel dat zich dan drie
of vier keer per week moet testen.
Het is koren op de molen van cri
tici waarbij termen als tweedeling,
discriminatie en 'medische apart
heid' vallen.
Terwijl er inhoudelijk veel valt
te zeggen voor een uitgebreidere
coronapas of de invoering van een
2G-protocol, stelt medisch-ethicus
Marcel Verweij (Wageningen Uni
versiteit). ,,Mensen worden dan
inderdaad ongelijk behandeld,
maar wel op grond van een keuze
die ze zelf maken en met een mo
tief dat volgens de rechter is ge
oorloofd, de volksgezondheid. Zo
als rijden zonder rijbewijs ook ge
volgen kan hebben. Het staat let
terlijk in het Europees Verdrag
voor de Rechten van de Mens: je
mag mensen in principe niet on
gelijk behandelen tenzij het nodig
is om de gezondheid te bescher
men.''
Volgens epidemiologen is 2G in
derdaad een fundamenteel andere
koers, maar juist om ongevacci
neerden te hélpen door ze af te
zonderen. Het 3G-systeem pro
beert besmettingen tegen te gaan,
het 2G-systeem houdt ongevacci
neerden thuis en beschermt dus
alleen die groep.
Oostenrijk
Nederland staat zeker niet alleen
als de koers wordt gewijzigd. Al
moet gezegd: elk land kent eigen
varianten. De 2G-benadering is al
beleid in een aantal Duitse deel
staten voor evenementen, horeca
en culturele instellingen. Daar
kom je alleen gevaccineerd of ge
nezen binnen. Een test behoort
niet tot de mogelijkheden. In Oos
tenrijk wordt die koers tot Kerst
mis gevolgd: horeca, theaters,
sport, de kapper- het is er alleen
nog voor gevaccineerde of genezen
personen.
In Italië is het QR-beleid aange
scherpt: inwoners moeten op hun
werk kunnen aantonen dat ze ge
vaccineerd, hersteld of getest zijn.
En let wel: wie in overheidsdienst
is en dat niet kan, krijgt ook niet
betaald. Zoals ook de Amerikaanse
president vaccinatie wil verplich
ten voor ambtenaren.
Protesten in al die landen - van
Rome tot Leipzig, Berlijn tot New
York - hebben die plannen niet
kunnen tegenhouden. Maar de po
larisatie werd er wel groter en dat
dreigt ook in Nederland, zeker
omdat De Jonge zo stellig be
weerde dat de 'tweestromensa-
menleving' er niet zou komen. ,,Ik
houd m'n hart vast'', zegt ethicus
Verweij. ,,Kijk: ik snap dat je als
minister hoop wil bieden, maar als
het anders uitpakt, lijk je toch on
betrouwbaar. In een crisis als deze
15.000
10.000
16.364
kun je geen beloftes doen, je moet
steeds eerlijk aangeven dat je voor
dilemma's staat en vooraf nooit
zeker kunt weten wat wel en niet
nodig is.''
Is er wel genoeg draagvlak voor
2G én uitbreiding van de QR-co-
des naar werk? In het burgemees-
tersberaad bleek al weerstand. Ook
Verweij heeft grote twijfels. ,,Die
drang gaat zo ver, is het terecht dat
via het werk te regelen? Zou je dan
niet eigenlijk een algemene vacci
natieplicht moeten invoeren? Het
lijkt me heel moeilijk te rechtvaar
digen, maar het is wel transparan
ter als het eigenlijke doel is om de
vaccinatiegraad te verhogen.''
Voorzichtig
Gaandeweg de coronacrisis com
municeerde het kabinet steeds wat
voorzichtiger. Premier Rutte zei
eind september nog dat er toen
geen plannen waren om ongevac
cineerden te weigeren. Mona
Keijzer was die week uit het kabi
net ontslagen, de CDA-politica
waarschuwde in haar afscheidsbe-
richt al dat de ongevaccineerden
moesten vrezen voor uitsluiting.
Nee, dat was niet de bedoeling. Op
dat moment. Maar Rutte zei ook:
,,De les van deze crisis is ook dat je
helemaal niets kunt uitsluiten.''
Zoals De Jonge dat vorige week,
bij de persconferentie herhaalde.
2G-beleid was de één-na-slechtste
optie, nog net wenselijker dan een
algehele lockdown. Of de Tweede
Kamer ermee akkoord gaat? Het
kabinet had vaker de belofte nodig
dat 'er altijd een alternatief is' voor
vaccinatie. Maar als het alternatief
voor 2G en QR-codes op het werk
een lockdown van complete secto
ren is? Het kabinet lijkt die vraag
zelf wel te hebben beantwoord.
GO VRIJDAG 12 NOVEMBER 2021
Feestgangers in Den Bosch laten bij de opening van het carnavalsseizoen hun speciale polsbandjes zien als bewijs dat de QR-code is gescand. foto anp
Kabinet ging van 'willen we niet'
naar 'we hebben geen keuze'
Tobias den Hartog
Niels Klaassen
Den Haag
H
5.000
Gisteren:
nieuwe besmettingen
apr mei juni juli aug sep
juni' juli aug sep
