'De koning moet
Noren oproepen
tot eind walvisjacht'
3
c Cybercriminelen eisen tientallen miljoenen van MediaMarkt
VS spoort twee beruchte hackers op
MediaMarkt is getroffen door
een digitale hartstilstand' en
worstelt met hoe het op een
aanval van hackers moet
reageren. Cybercriminelen
zouden 43 miljoen eisen.
Experts zijn duidelijk: ,,Wees
transparant en betaal niet."
MediaMarkt schaart zich in een
groeiende lijst van bedrijven die
eerder bij een hack voor het di
lemma stonden: betalen of grote
(imago-)schade oplopen. De elek-
tronicaketen doet nauwelijks me
dedelingen en zegt nog altijd te on
derzoeken wat er precies gaande is.
Volgens een woordvoerder treft
de aanval het bedrijf door heel Eu
ropa. De 49 MediaMarkt-winkels in
ons land blijven vooralsnog open,
maar er kunnen alleen spullen uit
de winkels worden afgerekend.
Ook online kan gewoon besteld
worden. Afhalen van bestellingen
en retour brengen van producten
kan niet. Hoe lang nog? Dat kan Me
diaMarkt niet zeggen.
De problemen zijn ontstaan door
gijzelsoftware, nadat hackers een
gat in de beveiliging van het com
putersysteem vonden. Zodra de cri
minelen binnen waren, versleutel
den ze de toegang.
Om weer bij de eigen gegevens
en systemen te kunnen, moet er
losgeld worden betaald. Uit onder
zoek van RTL Nieuws zou blijken
dat het om 43 miljoen euro gaat.
Volgens Dave Maasland, directeur
van de Nederlandse tak van cyber-
securitybedrijf ESET, lijkt het erop
dat MediaMarkt overweegt om dat
te betalen.
,,Met Black Friday en kerst voor
de deur wil zo'n bedrijf koste wat
het kost weer kunnen werken. Veel
bedrijven schieten in de overle-
vingsstand. 'Hoe kunnen we ons
bedrijf redden? Daarna voeren we
het maatschappelijk debat wel.'
Uit een rapport van cyber-
securitybedrijf Coveware
blijkt dat wereldwijd gemid
deld 120.000 euro per aanval
wordt betaald.
Daarom wordt er vaak betaald. Dat
is vaak een economische afweging.
Soms heeft het bedrijf simpelweg
geen keus, omdat er geen back-up
van alle digitale bestanden is.''
Cocaïnehandel
Uit een recent verschenen rapport
van cybersecuritybedrijfCoveware
blijkt dat er wereldwijd gemiddeld
120.000 euro per aanval wordt be
taald door slachtoffers van gijzel-
software. Deze rapportage maakt
ook pijnlijk duidelijk dat crimine
len met ransomware bijna net zo
veel geld kunnen verdienen als met
cocaïnehandel, maar dat het risico
om te worden gepakt vele malen
kleiner is. ,,Dat maakt gijzel-
software zo lucratief. Ja, er worden
weleens mensen gearresteerd, maar
tot nu toe is dat een druppel op de
gloeiende plaat'', zegt Maasland.
Bij MediaMarkt speelt mee dat er
mogelijk ook klantgegevens zijn
gestolen. Maasland noemt het 'dub
bele chantage', want behalve het
platleggen van alle computersyste
men dreigen de criminelen ook alle
data te publiceren. ,,Ze zijn meedo
genloos. MediaMarkt is een merk
dat heel dicht bij de consumenten
staat. Ze bieden veel digitale dien
sten aan. Die klantdata kunnen op
straat komen te liggen. De angst
voor imagoschade is dus enorm.
Toch blijft het advies: niet betalen!
Ze zijn slachtoffer van een misdaad.
Als je eerlijk bent over je aanpak,
blijft het publiek aan je zijde.''
Dat MediaMarkt nu mogelijk
toch onderhandelt, geeft volgens
Maasland aan hoe benard de situa
tie is. ,,Maar elke betaling stimu
leert deze criminaliteit en met die
miljoenen komen deze cybercrimi
nelen alleen maar vaker terug met
grotere wapens.''
„Noorwegen heeft dit jaar 575 wal
vissen afgemaakt. Dat is tegen alle
internationale afspraken in,'' zegt
Esther Ouwehand, politiek leider
van de Partij voor de Dieren. Ze re
fereert aan het wereldwijde verbod
op commerciële walvisjacht sinds
1986. Noorwegen en IJsland trek
ken zich daar niets van aan.
Het onderwerp mijden is volgens
Ouwehand geen optie: er ligt een
heldere opdracht van de Kamer.
,,De regering heeft de Partij voor de
Dieren beloofd dat ze ook in bilate
rale contacten de walvisjagende
landen zullen aanspreken. Dus de
koning moet dat uitdragen namens
de Nederlandse regering.'' Vandaag
is daarvoor dé gelegenheid: bij de
lunch op Slot Akershus in Oslo ont
moet de koning vandaag de Noorse
premier Jonas Gahr Store.
Dat de Noren hardnekkig vast
houden aan de walvisjacht is teke-
nend voor de positie die Noorwe
gen in Europa inneemt, zegt Maar
ten Loonen, universitair hoofddo
cent Arctische Ecologie aan de
RUG. ,,De Noren zien de wal-
visjacht als nationale cultuur. je
kunt stellen d at ze daarom niet tot
de EU wilden behoren. Ze hebben
aspecten van hun leefwijze die ze
niet willen opofferen aan Europa,
maar ze willen wel graag samen
werken met Europa.''
Ook Tanja Bouwman, docent
Noorse taal en cultuur wijst erop
dat de Noren heel anders met de na
tuur omgaan dan Nederlanders. Ze
schetst de walvisjacht als een
Noord-Noorse traditie. ,,Kritiek
van Greenpeace wordt met een kor
reltje zout genomen. Bij jullie is de
bio-industrie veel erger dan onze
walvisjacht, zeggen zij dan.''
Noorwegen trok zich niets aan
van het internationale moratorium
uit 1986. Volgens de Noren zijn er
meer dan honderdduizend walvis
sen. Een Noorse diplomaat laat we
ten: ,,Dwergvinvissen zijn wereld
wijd overvloedig aanwezig en in
Noorwegen is de vangst van deze
soort dan ook een legale, traditio
nele, kleinschalige activiteit.''
Dat is niet helemaal een eigen
keuze. De Noorse regering heeft
mede door internationale druk de
walvisjacht begrensd met quota.
GO WOENSDAG 10 NOVEMBER 2021
Elektronicaketen gegijzeld
Bram Verbrugge
Rotterdam
GUI
Yaroslav Vasinskyi, een 22-ja-
rige Oekraïner, en de 28-jarige
Yevgeniy Polyanin, een Russi
sche staatsburger, worden be
schuldigd van het gebruik van
de ransomware REvil om de
computersystemen van honder
den Amerikaanse bedrijven te
vergrendelen. Vervolgens zou
den ze losgeld hebben geëist
om de data weer vrij te geven.
Aan een van de verdachten
werd naar verluidt ruim zes mil
joen dollar aan losgeld betaald.
Ook in Nederland worden bedrij
ven zo afgeperst.
,,Cybercriminaliteit is een ern
stige bedreiging voor ons land'',
aldus de Amerikaanse procu
reur-generaal Merrick Garland in
een toelichting. ,,We zetten alle
middelen in om mensen die
ransomware-aanvallen op de
Verenigde Staten richten te
identificeren en voor het gerecht
te brengen. Waar ter wereld die
personen zich ook bevinden.''
De VS beschuldigt Vasinskyi er
van te hebben meegewerkt aan
het schrijven van de ransom-
ware REvil, die zich begin juli
richtte op het in Florida geves
tigde softwarebedrijf Kaseya en
1500 bedrijven over de hele we
reld trof. Vasinskyi werd vorige
maand al in Polen gearresteerd
op verzoek van de VS, die nu
ook om zijn uitlevering heeft ge
vraagd. De andere verdachte,
Polyanin, zou nog steeds op vrije
voeten zijn. Hem worden bijna
3000 ransomware-aanvallen ten
laste gelegd.
- Bob van Huët
Koning Willem-Alexander moet
vandaag een verbod op de wal-
visjacht bepleiten bij de Noorse
gastheren. De Nederlandse re
gering heeft dat namelijk aan de
Tweede Kamer beloofd, zegt
Esther Ouwehand van de Partij
voor de Dieren.
Jan Hoedeman
Oslo
Noorse walvisjagers halen een dwergvinvis binnen. foto nhpa
