'Ze doen niet eens
moeite om zichzelf
te verdedigen'
8
Na een jarenlange discussie is de kogel door de kerk:
Zwarte Piet is in de meeste gemeenten vervangen door
roetveegpieten. 'Je moet wel mee', stellen veel
intochtcomités.
ONDERZOEK
De beelden van de bewakingsca
mera's van Schiphol zijn surrealis
tisch. In een onherkenbaar ge
maakte omgeving loopt Alex Ploeg
(56) breed lachend door de hal op
weg naar de gate van vlucht MH17.
De tijd is 10.41 uur. Bijna hetzelfde
tijdstip als de beelden zeven jaar,
drie maanden en 22 dagen later
worden getoond in de zittingszaal
van de rechtbank op Schiphol tij
dens het strafproces.
,,De beelden zijn bijna filmisch'',
zegt Piet Ploeg, voorzitter van
stichting Vliegramp MH17 en broer
van Alex. ,,Hij liep zijn dood tege
moet. Van mijn broer is nooit iets
teruggevonden. Daarom zijn die al
lerlaatste beelden mij veel waard. Ik
vond het belangrijk ze te vertonen.''
Sinds de start van het MH17-straf-
proces, in maart vorig jaar, woonde
Ploeg bijna alle 45 zittingsdagen bij.
Gisteren mocht hij als nabestaande
zelf gebruikmaken van zijn spreek
recht.
Hij vertelde hoe zijn ouders, die
twee jaar geleden overleden, hun
verdriet nooit te boven zijn geko
men. Ze verloren eerder hun doch
ter - Piets tweelingzus - en op 17
juli 2014 hun oudste zoon Alex.
,,Dat was de nekslag'', aldus Ploeg.
,,Mijn moeder droomde tot aan
haar dood dat mijn broer nog er
gens op een eiland rondliep. Mijn
vader raakte steeds meer in zichzelf
gekeerd. Zo'n laatste levensfase gun
je niemand.''
Grapjes
Hij herinnerde zich zijn broer als
een bourgondiër, wereldreiziger en
wetenschapper. Hij was erbij toen
Alex met zijn vrouw Edith en zoon
Robert voor vertrek afscheid kwa
men nemen van de ouders. ,,We
maakten nog grapjes over het neer
storten van het vliegtuig.''
'Met afschuw en kokhalzend' zag
Ploeg ongecensureerde beelden van
de rampplek. Zijn broer is een van
de twee slachtoffers die nog steeds
niet geïdentificeerd zijn. Hoewel
het Nederlands Forensisch Insti
tuut (NFI) met nieuwe technieken
nog steeds botresten onderzoekt,
heeft Ploeg weinig hoop. ,,De kans
is groot dat er niks meer gevonden
wordt. Het is lastig te aanvaarden
dat zijn stoffelijke resten weg zijn,
en dat ik nooit afscheid van hem
heb kunnen nemen.''
Spreekrecht
Ploeg was de eerste van de laatste
acht nabestaanden die gisteren in
het strafproces gebruikmaakten
van hun spreekrecht. In september
gingen 91 nabestaanden hen voor in
indrukwekkende en emotionele
verklaringen. De impact was niet
anders.
Anton Kotte, die zijn zoon Oscar,
schoondochter Miranda en klein
zoon Remco verloor, toonde video
beelden van Oscar en Remco. ,,Ze
zijn van onschatbare waarde.''
Met de verklaringen van nabe
l
Mijn moeder
droomde tot aan haar
dood dat mijn broer
nog ergens rondliep
staanden gaat de strafzaak tegen
vier verdachten - drie Russen en
een Oekraïner - de laatste fase in.
Het proces is maanden vertraagd,
omdat mogelijk nog een getuige
wordt gehoord: de Russische com
mandant van de brigade die de
Buk-raket leverde waarmee MH17
volgens justitie is neergeschoten.
Het maakt Ploeg boos dat de vier
verdachten 'schokkend onverschil
lig' doen over de dood van de 298
inzittenden. ,,Ze hebben niet eens
de moeite gedaan om zichzelf hier
te verdedigen. Dat is een schoffe
ring van de nabestaanden.''
DE ROETVEEGPIET HEEFT IN MEESTE GEMEENTEN
ientallen sinterklaascomités heb
ben de coronaperiode gebruikt
om na te denken over het uiterlijk
van Piet. En waar bij veel intoch
ten in 2019 Piet nog zwart was,
heeft het overgrote deel van de
intochtcomités besloten nu alleen
nog maar, of grotendeels roetveegpieten te laten
meelopen.
Dat blijkt uit een inventarisatie van deze krant
onder sinterklaascomités in meer dan 210 gemeen
ten verspreid door heel Nederland. Daarvan
maken 123 comités gebruik van roetveegpieten en
laten er 32 een mix van bruine- en roetveegpieten
meelopen. Tien comités stellen vast te houden aan
de traditionele Zwarte Piet. De resterende onder
vraagde comités gebruiken andere varianten, heb
ben nog geen keus gemaakt, of willen die keus nog
niet vertellen vóór de intocht.
De roetveegpiet lijkt de lange en oververhitte
pietendiscussie definitief te hebben gewonnen. De
laatste keer dat deze krant een grote inventarisatie
hield, in 2017, stelden sinterklaascomités in 239 ge
meenten nog vast te houden aan Zwarte Piet. Ne
gentien gemeenten hadden toen grotendeels of al
leen maar roetveegpieten.
Coronaperiode
Uit de nieuwe rondgang blijkt dat minimaal 74
van de 155 comités die dit jaar roetveegpieten
laten meelopen, de beslissing in de coronaperiode
hebben genomen. Vorig jaar was er nergens in
Nederland een intocht, wel waren er lokaal vaak
digitale sinterklaasevenementen. Uit onderzoek
bleek vorig jaar dat steeds minder Nederlanders
per se aan Zwarte Piet willen vasthouden: dat
percentage daalde van 71 naar 55 procent.
,,Vorig jaar was de intocht digitaal, toen hadden
we een paar roetveegpieten om mensen te laten
wennen, Dit jaar gaan we helemaal over", zegt het
intochtcomité op waddeneiland Terschelling. En
de Sinterklaascentrale Friesland, die onder meer
de intocht in Dokkum organiseert: ,,Om het feest
te behouden is de aanpassing onvermijdelijk. Ik
DINSDAG 9 NOVEMBER 2021 GO
Voor de laatste keer stond het
MH17-proces gisteren in het
teken van de slachtoffers. Acht
nabestaanden deelden hun
emotionele verhalen over de
ramp.
Tonny van der Mee
Schiphol
- Piet Ploeg,
voorzitter Vliegramp MH17
'Gewoon weer
Jurriaan Nolles
Cyril Rosman
Dokkum
Piet Ploeg voor de rechtbank van Schiphol. foto dpg
