7
c Rob Roctus schrijft boek over bijna eeuw moorden in Zeeuws-Vlaanderen
Ooit schreef Rob Roctus uit
Zuidzande een kinderboek. Zijn
tweede boek gaat over moord.
Bijna een eeuw doodslag in
Zeeuws-Vlaanderen. „Moord en
doodslag hebben me altijd
gefascineerd."
Tussen 1820 en 1930 zijn er
in Zeeuws-Vlaanderen 55
moorden gepleegd. Roc
tus (61) heeft ze gebun
deld in een lijvig werk
van 282 pagina's, sprekend Moord en
Doodslag in Zeeuws-Vlaanderen geti
teld. Er staan verhalen in over dron
ken lieden die anderen na een caféru
zie doodstaken. Maar ook zeer
spraakmakende moordzaken, ge
pleegd met een ploegijzer, vergif of
scheermes.
Het idee daar een boek over te
schrijven, deed Roctus op na een blik
op het huis-aan-huisblad van Zuid-
zande. ,,Daarin werd geschreven over
een driedubbele moord die in 1893 is
gepleegd in Marolleput." Machiel
Lampier is koewachter op een hof
stede in het gehucht bij Oostburg. Hij
is getrouwd, maar ook verliefd op een
meisje waarmee hij naar Amerika wil
vertrekken. Maar zo lang zijn vrouw
Rosalie leeft, kan Lampier dat zijn
echtgenote niet aandoen. Daarom
besluit hij zijn vrouw, haar zus Mela-
nie en haar moeder Maria Theresia te
vermoorden. Een ploegijzer, makke
lijk voor de pak op de hofstede, is het
moordwapen. ,,Hij heeft Amerika
nooit gehaald", weet Roctus. ,,De rest
van zijn leven zat hij in de gevange
nis in Leeuwarden." En zijn vrien
dinnetje? ,,Daar maakte hij meer van
dan dat het was. Zij was niet verliefd
op hem." Nadat Roctus alles over de
moord te weten was gekomen, kon
hij het niet meer loslaten. Hij vond
informatie over nog eens 54 moor
den.
Roctus heeft talloze oude kranten
doorgespit en archieven bezocht. De
tijdspanne 1820-1930 is uit praktische
overwegingen gekozen. ,,Van de peri
ode voor 1820 is weinig informatie te
vinden. En na 1930 loop ik het risico
dat betrokkenen nog leven." De be
schrijvingen van de moorden waren
in de kranten zeer expliciet. ,,'De keel
werd doorkliefd', dat stond destijds
zo in de krant. Als een moord werd
gepleegd, werden extra edities ge
drukt. De krant was de enige infor
matiebron."
Gerechtelijke dwalingen
Politie en justitie hadden in de ne
gentiende en begin twintigste eeuw
niet de onderzoekmethodes van nu.
Veroordelingen werden uitgesproken
wanneer de dader bekende, of als een
ooggetuige iets had gezien. Vingeraf
drukken analyseren of bloedonder
zoek bestonden niet. Roctus: ,,Pas
rond 1900 kon men bloed van mens
Na een moord
drukte de
krant extra
edities
en aap onderscheiden. Het is meer
maals voorgekomen dat een boeren-
hulp, nadat er in de buurt een moord
was gepleegd, bloed op zijn schort
had. 'Ik heb een kalf geboren laten
worden', was dan het verweer. Vaak
kwamen ze daar mee weg."
In Koewacht heeft zich ook een ge
rechtelijke dwaling afgespeeld. In
1899 verdwijnt Prudentia Vervaet.
Haar lichaam wordt in stukken ge
vonden, in juten zakken in een vijver.
Haar echtgenoot weet van niets. De
beschuldigende vinger wijst naar Au
gustus Carolus Misseghers, een
vriend van Prudentia. Getuigen ver
klaren dat ze hem zagen lopen met
een kruiwagen vol juten zakken. En
vlak na de moord heeft hij zijn huis
schoongemaakt. Verdacht... Het is
voor de rechtbank in Middelburg ge
noeg om hem te veroordelen.
De vork blijkt anders aan de steel te
zitten. ,,Als je in die tijd een getui
genverklaring aflegde, kreeg je een
gratis dagje naar de rechtbank in
Middelburg. Mensen hadden daar
blijkbaar valse beschuldigingen voor
over. Zo zou Misseghers tegen ie
mand hebben gezegd dat hij het li
chaam in stukken had gesneden.
Maar die persoon was doof, dus dat
kon helemaal niet! Niemand kon
toen controleren of de verklaringen
Veel moorden zijn
vergeten, maar ik hoop
dat ik die aan de
vergetelheid ontruk
klopten. Daardoor kreeg de recht
bank tunnelvisie. Wie zei onschuldig
te zijn, werd niet gehoord." De moor
denaar van Prudentia is overigens
nooit gepakt.
Velen hadden mes op zak
Waarom er zo veel moorden in het
toch kleine Zeeuws-Vlaanderen zijn
gepleegd? Roctus weet het niet. Wat
hij wel weet, is dat velen in die tijd
een mes op zak droegen. ,,Dat zou
een reden kunnen zijn." Izak Tim
merman is zo iemand die een mes
gebruikte voor moord. Hij sneed in
1876 in Oostburg de keel van zijn
vrouw Adriana Lievensse door. Tim
merman zou anno 2021 het predicaat
'recidivegevaar' opgeplakt krijgen.
Zelfs op zijn zeventigste probeerde
hij zijn toenmalige vrouw, zijn derde
echtgenote, te doden. ,,Toen hebben
ze hem maar in een psychiatrische
instelling gestopt."
Pasgeboren baby's
Roctus besteedt in zijn boek verder
aandacht aan 29 moorden op pasge
boren baby's, vaak gepleegd door on
gehuwde vrouwen die zwanger wa
ren geraakt en het geld niet hadden
om voor het kind te zorgen. ,,Die
vrouwen bevielen vaak in een wei
land. Vervolgens werd het kind ge
wurgd of doodgeslagen." Meestal wa
ren de vrouwen bezwangerd door
hun baas. ,,Maar het was bij wet ver
boden te onderzoeken wie de vader
was." Tot 1848 stond de doodstraf op
babymoord. ,,Later gingen officieren
van justitie daar meer over nadenken
en vonden ze dat die vrouwen niet
goed geholpen werden. De straf werd
later verminderd tot een jaar in de
cel, of zelfs vrijspraak."
Van Rapenburg en Kuitaart tot
Klein-Brabant: in heel de streek zijn
moorden gepleegd. Roctus: ,,Het is
verslavend dat uit te zoeken. Veel
moorden zijn vergeten, maar ik hoop
dat ik die met mijn boek aan de ver
getelheid ontruk."
MOORD I N POOI'SI M IN
ZELIAYS-V'I. VANPLIt! N
VL
DINSDAG 9 NOVEMBER 2021
Moord was schering en inslag
en daders niet altijd gepakt
Bob Maes
Zuidzande
Schrijver Rob Roc-
tus met zijn moord-
boek. FOTO CAMILE SCHEL-
Rob Roctus
Gevangenisfoto van Oostburger Izak Timmerman, die in
1876 zijn vrouw vermoordde. foto gevangenismuseum veenhuizen
Rob Roctus
0U.UNMT: i.Szixm uoi)
