Kennis over rouw en
verlies schiet tekort
vraag, naar wat de patiënt echt no
dig heeft of wil? Minderhoud: ,,Ik
stel vragen als: hoe zou je een
zaamheid omschrijven? Een me
neer antwoordde: „Heimwee. Ik
heb elke dag heimwee naar mijn
vrouw en hoe het vroeger was."
Ze heeft voor haar scriptie elf
ouderen tussen de 72 en 95 jaar
geïnterviewd. Robert Smeets (80)
is een van hen. Jonge mensen le
ven in het nu, zegt hij. Oude men
sen denken veel aan vroeger. ,,Ik
droom over mijn reizen. Dat komt
iedere keer terug." Zijn boeken
kast staat vol literatuur in het Itali
aans, Tamil, Hindi. Op een tafeltje
ligt een grammatica Mandarijn.
,,Ik lees elke dag de buitenlandse
kranten op mijn iPad, en het laat
ste wetenschappelijke nieuws. De
bibliotheek was altijd mijn tweede
thuis. Weet je wat ik van mijn eer
ste zakgeld kocht? Een encyclope
die!"
Ook Robert heeft verlies en
rouw ervaren. Aan de muur in zijn
Vlissingse appartement hangt een
foto van zijn geliefde chihuahua
Perla. ,,Die is op een dag verdwe
nen. Gestolen. Ik mis haar nog ie
dere dag", zegt hij. ,,Er is een ge
zegde: Je sterft in je leven niet één,
maar vele keren. Iedere keer als
je een groot verlies ervaart een
beetje. Ik verloor mijn vader op
mijn 6de, mijn moeder toen ik
28 was. Daarna had ik geen fa
milie meer." Zijn hele leven
heeft hij gereisd. Maanden
lange reizen, in Azië, Zuid-
Amerika, de hele wereld over.
Hij zou nog wel willen rei
zen, maar dat is niet meer zo
eenvoudig sinds hij een jaar ge
leden ziek werd en in de medi
sche molen belandde. Nu komt
er hulp aan huis: voor zijn
steunkousen, om schoon te
maken, voor zijn katheter. Fiet
sen durft hij niet meer, maar
lopen gaat nog wel; rustig aan,
dan. ,,Ik voel me wel een beetje
gehandicapt. Als er nu iemand
mee zou gaan, zou ik graag nog
eens terug gaan naar Peru",
mijmert hij. ,,Echte natuur, die
mis in ik Nederland."
Bijna een scheldwoord
Toen hij jong was, praatte Ro
bert Smeets graag met ouderen.
,,Die hadden ervaring en ken
nis, immers. Ik had een buur
vrouw, met haar praatte ik over
ruimtevaart, over de sterren.
Tegenwoordig is 'oudere' bijna
een scheldwoord. Jonge men
sen praten niet graag met ou
deren. Als ze op school nou
eens zouden uitleggen dat ou
deren veel kennis en levenser
varing hebben. En dat ouder
dom niet besmettelijk is."
WW ZATERDAG 6 NOVEMBER 2021
Ook van het huis dat hij zelf nog heeft laten bouwen, de bomen en de beesten, moet Lou Dekker straks
afscheid nemen. Hij is al een beetje begonnen. ,,Ik heb me al ingeschreven voor een zorgappartement
in Zoutelande.'' foto dirk-jan gjeltema
Lianne Minderhoud krijgt een
lesje Tamil-literatuur van Robert
Smeets, die zijn hele leven an
dere talen en culturen bestu
deerde. foto ondine van der vleuten
Afscheid nemen van geliefde
personen, maar ook van zaken
als gezondheid, zelfstandigheid
en jeugd kunnen zeer ingrij
pend zijn. Het verwerkingspro
ces tijdens de emotionele peri
ode daarna noemen we rouw.
Iedereen beleeft dat op zijn
eigen, heel persoonlijke manier.
Wellicht ook daarom weten fa
milie, vrienden, maar
ook hulpverleners
vaak niet goed
hoe ze moeten
omgaan met ie
mand die in
zo'n rouwpro
ces zit.
Docent psycho-
trauma en verlies
verwerking aan de
HZ, Luuc Smit (foto), nam
in 2019 het initiatief voor de
post-hbo opleiding begeleiden
bij rouw en verlies, die in Re-
nesse gegeven wordt. Lianne
Minderhoud behoort tot de
tweede lichting studenten, die
in maart 2022 afstudeert. In
2020 boog de eerste groep
studenten zich over thema's als
rouwmethodiek, kind en rouw,
scheiding, trauma en rouw, zelf
doding, zingeving en religie.
Dat gebeurt met vooraan
staande gastdocenten als psy
chiater Bram Bakker, hoogle
raar Joachim Duyndam en pro
fessor en klinisch psycholoog
Manu Keirse. Hoofddocent
Luuc Smit: ,,De visie van Keirse
staat centraal. Dat wil zeggen:
rouw is geen stoornis."
De afgelopen jaren duiken
steeds meer rouwcoaches
op. Probleem: iedereen
kan zich rouwcoach
noemen. „We zien
dat er weinig echte
kennis is over
rouwprocessen en
verlies", aldus Smit.
De HZ opleiding
rouw en verlies vult
die lacune. Smit: „Het
loopt storm met aanmeldin
gen, vanuit heel Nederland." Af
studeerprojecten van de eerste
afgestudeerden worden nu al
in de praktijk gebruikt. Zo
schreef pedagoge Kristal
Boonstra een tweedaagse mo
dule voor docenten, over rouw
bij kinderen in het basisonder
wijs. Van de Zeeuwse Danielle
van der Werf verscheen een
boek over het omgaan met de
ziekte van Crohn: Ontdaan.
