'Toen hoorde ik achter me: Jie bin toch un 'andigen mieter!''
4
'Als ze nou eens
op school zouden
uitleggen dat
ouderen veel
kennis hebben en
dat ouderdom
niet besmettelijk
is'
Zoutelande, had dat al snel door.
Huisartsen hebben tegenwoordig
een praktijkondersteuner GGZ in
dienst voor psychische klachten.
Die kijkt of je na een paar gesprek
ken weer opknapt en verwijst je
anders door naar de specialistische
GGZ. Rouw komt in de opleiding
voor praktijkondersteuner GGZ
wel aan bod, maar slechts zijde
lings. In de opleiding rouw en ver
lies gaan we veel en veel dieper.
Toen ik daarover las, was ik ver
kocht: dat wilde ik gaan doen."
Oud worden is afscheid nemen,
zegt Minderhoud. Van personen,
relatie, werk, gezondheid, zelf
standigheid. ,,Elk stukje zelfstan
digheid dat je verliest, is een stap
op weg naar de dood. Afscheid ne
men van een auto, omdat je niet
meer mag rijden, dat lijkt mis
schien niet zo ingrijpend. Maar je
actieradius wordt steeds kleiner.
Verlies en rouw stapelen zich in
een mensenleven op. Een partner
die overlijdt kan net de druppel
zijn die de emmer doet overlo
pen."
Op dat punt zat meneer Dekker,
toen Lianne hem voor het eerst
bezocht. ,,Ik ben een opgewekt
mens", zegt Lou. ,,Maar ook een
opgewekt mens kan het te veel
worden."
We zijn verliezers
Vandaag bezoekt Lianne meneer
Dekker weer. Hij ziet uit naar haar
komst. ,,De huisarts zei tegen mij:
is het geen idee als ik iemand bij u
langs stuur, met wie u kunt pra
ten?", vertelt hij in zijn woning in
Meliskerke. Veel familie heeft hij
niet meer. De buren zijn vriende
lijk, maar ook zij hebben hun ei
gen dingen.
,,Goedemorgen, meneer Dek
ker!"
„Goedemorgen, mevrouw Min
derhoud! Kopje thee? Dat hoort d'r
bie, hé!"
In de lente van 2021 is ze gestor
ven, zijn Corrie. Ze wisten al drie
jaar dat het einde eraan zat te ko
men, vertelt hij. „Uitgezaaide
darmkanker. De oncoloog zei: 'We
zijn verliezers'. Toen wisten we
het wel. Hard? Nou, ik vond het
wel fijn eigenlijk. Dan kun je het
ook vertellen, als je op het dorp
loopt. Sommigen vragen niks. Die
lopen om je heen, die vinden het
maar moeilijk. Anderen vragen
wel. En als je het tegen een zegt,
weten ze het al snel allemaal."
Zijn vrouw was niet zo'n prater.
,,Dan ga je niet zeggen: straks ben
je er niet meer. En je kunt het toch
niet oplossen. Ze heeft me wel le
ren koken, op het laatst: macaroni,
aardappels, simpele gerechten.
Huishouden: daar wist ik niks van.
Op een gegeven moment was ik
zover dat ik me een beetje kon red
den in de keuken, met de afwas en
zo. Toen hoorde ik achter me: ,,Jie
bin toch un 'andigen mieter!"
Voltooid leven
Tranen in zijn ogen bij de herin
nering. ,,Dat hoor ik nog steeds
weleens, als ik in de keuken sta."
ki
Lianne Minderhoud bij Lou Dekker, een van de patiënten die via de
huisarts naar haar doorverwezen werd voor hulp bij zijn rouwpro
ces. FOTO DIRK-JAN GJELTEMA
m: jê&
Robert Smeets heeft in zijn leven vele reizen gemaakt. Op zijn
oude dag droomt hij nog steeds van reizen naar verre landen, maar
alléén durft hij niet meer.
Ze zeggen dat het uitmaakt als
de dood niet onverwacht komt:
dat je je erop kunt voorbereiden.
,,Dat zal wel, maar je wordt toch
overvallen door het gemis", heeft
Lou ervaren. ,,Het komt altijd on
verwacht en te vroeg. En dan? Ik
ben 80. Welk doel heb ik nog in
mijn leven? Waar doe ik het nog
voor? Je bent eigenlijk overbodig.
Dat is best moeilijk. Je zou bijna
zeggen, een voltooid leven."
Laatst is hij met Lianne een
rondje om zijn huis gelopen. Her
inneringen ophalen; over de scha
pen, de paarden, de kippen, de
moestuin, de bomen die hij
plantte. Het was afscheid nemen.
Lang zal hij hier niet meer blijven
wonen. Het huis is te groot, het
land te veel om te onderhouden.
,,Ik ben niet sterk meer. Regeren is
vooruitzien: ik heb me ingeschre
ven voor een zorgappartement in
Zoutelande."
Twee dingen houden hem op de
been: zijn geloof en zijn kleinkin
deren. In de speelkamer boven
staat een 'koets' van bouwsteent
jes. ,,Mijn kleinzoon heeft kort ge
leden ook zijn andere oma verlo-
Robert Smeets
ren. Op een dag zag ik dat hij dat
karretje gemaakt had. Hij zette er
een poppetje in en zei: dat is de be
grafenis. Zo gaat een kind er dan
mee om."
Het gaat met Lou Dekker nu be
ter. ,,Als ik geen hulp had gehad,
was ik misschien wel echt depres
sief geworden", zegt hij. ,,Ik zat
heel erg in de put. Deze gesprek
ken hebben mij heel erg gehol
pen."
Vage klachten
Lianne Minderhoud: ,,Iedereen
gaat er maar vanuit dat het vanzelf
beter gaat, met de tijd. Dat is niet
altijd zo. Sommige mensen komen
in een lang, complex rouwproces
terecht en krijgen last van allerlei
klachten. Dat kunnen vage klach
ten zijn maar ook ernstige. Me
disch zijn ze vaak onverklaarbaar.
Daarmee komen ze dan uiteinde
lijk bij de huisarts terecht."
Juist daarom zou een praktijk
ondersteuner gespecialiseerd in
rouw en verlies een waardevolle
aanvulling zijn op de huisartsen
praktijk, betoogt Lianne Minder-
houd. ,,Daar heb ik een werkboek
voor geschreven. Gemiddeld zijn
er acht gesprekken. Ik kom bij de
patiënt thuis, ik luister naar zijn of
haar verhaal en geef waar nodig
uitleg over rouw en hoe die zich
kan uiten. Het belangrijkste is dat
je de tijd neemt voor de mensen,
dat je ze de volle aandacht geeft en
luistert. Daarom heb ik maximaal
twee gesprekken per dag. Ik ben
geen therapeut en los geen proble
men op, maar toch blijkt dit al heel
helpend te zijn. Het mooie is: de
huisarts houdt meer tijd over voor
zijn andere patiënten, de patiënt
krijgt iemand die echt kan luiste
ren en we voorkomen dat mensen
moeten worden doorgestuurd
naar de duurdere, specialistische
zorg. Helaas wordt dit door de
zorgverzekeraars nog niet vergoed.
Ik zou heel graag de komende ja
ren onderzoeken wat het effect is
op de zorgkosten en op het welbe
vinden van de patiënt."
Heimwee naar vroeger
In haar afstudeerscriptie over ou
deren en rouw zoekt ze het ant
woord op de vraag: hoe kijk je als
hulpverlener voorbij de medische
ZATERDAG 6 NOVEMBER 2021 WW
VERVOLG VAN PAGINA 3
■pa
m - .Mt?. 1 jei
'mWÊm ^iT
|M -
i s&
