Koekoek bekendste voorbeeld van een onomatopee
■m a
10 ZEELAND
26 kippen gedood op erf Wim de Hullu; maar geen schadevergoeding
A'Aiv,.,
Boer, wat zeg je van mijn kippen? Boer,
wat zeg je van mijn haan? Nou, hele
maal niets meer. Boer Wim de
Hullu heeft er namelijk niet een
meer over. Hij had 25 kippen en één
haan. Tot maandag, ergens diep in
de nacht. Zijn kippen zaten, zoals
elke nacht, samen op stok in hun
hok. Totdat een vos hen in de smie
zen kreeg. De eerste twee ver
moordde hij in het nachtverblijf,
alle andere gevluchte kippen en
haan nam hij op het omheinde
grasveldje te grazen. Van een paar
rukte hij de koppen af. De rest
doodde hij ook, maar die liet hij
daarna ongemoeid.
Ook als je lang voor
kippen zorgt krijg je
er een band mee
De vos moet de nacht van zijn le
ven hebben gehad. De Hullu zag
het maandagochtend met lede ogen
aan. ,,Het is niet zoiets als met een
hond of een kat, maar ook als je lang
voor kippen zorgt, krijg je er een
band mee. Elke morgen naar het
hok, elke dag eieren rapen. Die
moeten we nu maar in de super
markt gaan halen, want ik weet niet
of ik nog nieuwe kippen aanschaf
hoor.''
Principe
Dat laatste zit 'm in het risico dat De
Hullu loopt. Voor hetzelfde geld
komt meneer of mevrouw de vos
volgende week namelijk weer terug
voor een lekker maaltje of een ver-
makelijke slachtpartij. Het gaat De
Hullu nog niet zozeer om de cen
ten, want die investering is voor 26
kippen best overkomelijk. Het gaat
hem om het principe. ,,De vos kan
in Zeeland doen en laten wat-ie wil.
Dat is op zich prima, daar ben ik
ook helemaal niet per se op tegen.
Maar als je voor dat beleid kiest, dan
moet je ook verantwoordelijkheid
nemen voor de gevolgen. Kijk, als
het nou om een paar kippen ging,
dan had ik er echt geen melding van
gemaakt. Maar dit is mij toch een
beetje te mats. Het overkomt ons
nu voor de eerste keer, maar ik weet
dat het vorige week in Axel ook prij s
was. We horen het in onze directe
omgeving echt heel vaak. En meer
dere mensen hebben daarom maar
geen kippen meer.''
De Hullu meldde de slachtpartij
bij de provincie, maar dat ging niet
heel eenvoudig. Uiteindelijk kreeg
hij een vervelende boodschap. Die
verwoordt woordvoerster Marieke
Kalverboer van de provincie Zee
land als volgt: ,,De vos staat op een
landelijke vrij stellingslijst. Overdag
mag het dier worden bejaagd, maar
's nachts niet. Vanwege die vrijstel
ling is er geen tegemoetkoming in
de schade mogelijk, waar dat bij
schade aangericht door andere die-
ren wél het geval is.''
Vosvrij
De schade kan wel worden gemeld
bij de provincie, maar die schiet dus
niet meteen in actie. Dat kan alleen
gebeuren als er vanuit een bepaalde
regio heel veel meldingen binnen
komen. Op dit moment zijn er in
Zeeland twee regio's waar van de
provincie ook 's nachts op vossen
mag worden gejaagd: Schouwen-
Duiveland en in de Yerseke Moer.
Die gebieden wil ze vosvrij houden
vanwege de vele vogels die er leven.
Zeker is dat de vos in Zeeland aan
een flinke opmars bezig is. Jagers
pleiten voor verruiming van de
jachtregels, dierenbelangenorgani
saties zien daar juist helemaal geen
heil in. Zij zien meer in alternatieve
methodes om de overlast tegen te
gaan, zoals het plaatsen van rasters.
Voor het gebied rond de boerderij
van De Hullu ziet de provincie nu
geen reden om een nachtelijke
jacht toe te staan. De Hullu baalt er
van. Hij bracht zijn dode kippen
gisterochtend naar de stortplaats.
,,Voor hen komt dit te laat, maar ik
hoop dat ik met mijn verhaal de
ogen van een aantal mensen open.
Als dit het beleid is, dan moet je het
ook netjes afhandelen, lijkt mij.''
NATUURJOURNAAL
Onomatopee is een taalkun
dige term voor een klank
nabootsend woord. Het is
een stijlfiguur waarbij een geluid
gevat wordt in de naam die je
eraan geeft. Dat klinkt knap inge
wikkeld en daarom meteen maar
een voorbeeld. De koekoek. Die
dankt zijn naam aan het geluid dat
hij maakt en daarom heet het een
onomatopee. Dat is wat vogels be-
treft wel de meest bekende. Maar
er zijn heel veel vogelnamen die
op dezelfde manier ontstaan zijn.
Zoals de karekiet, bekend uit het
kinderliedje Karre-karre-kiet, mijn
nestje zit in't riet. Aardig om te ver
melden: zowel in het lied van de
grote karekiet als dat van de kleine
kun je de naam terug horen. En
dan is er de tjiftjaf. Zo duidelijk
een onomatopee dat zelfs in Enge
land en Duitsland vergelijkbare
namen in zwang zijn met respec
tievelijk chiffchaff en Zilpzalp.
Daarmee is het rijtje van ono
matopeeën nog lang niet uitgeput.
Als je goed naar een roepende
kraai luistert kun je heel duidelijk
het 'kraaaa' terug horen. De laatste
letter hoort je niet, evenmin als in
het felle kau-kau van de kauw.
Blijkbaar hebben we in de men
sentaal de neiging om aan een ge
luid een afrondende letter toe te
voegen. Hetzelfde geldt dan ook
weer bij de gaai, maar voor som
migen is de klanknabootsing bij
hem wat minder overtuigend.
We gaan naar de oevers van de
Deltawateren. Daar laat de wulp
zijn vriendelijke 'wuuuulp' horen
tijdens het opvliegen. En op de
wieren langs de dijkhelling laat
een groep foeragerende rotganzen
hun doordringende 'rot-rot-rot'
horen. Het gebruik van onomato
peeën in de wetenschappelijke
naam komt trouwens ook best veel
voor. De naam van de boomleeu
werik is Lullulea en het verband
met het 'lu-lu-lu' van de zang is
niet moeilijk te leggen. Wie het
geluk heeft om het raspende ge
luid van de kwartelkoning te kun
nen beluisteren hoort een langdu
rig herhaald 'crex crex' en dat is
precies hoe het beest ooit door de
wetenschap genoemd is.
De meest ingewikkelde maar
juist daarom ook de leukste ono
matopee is de aan het Grieks ont
leende naam van de Turkse tortel.
Die luidt Streptophelia deca-octo.
Beluister een keer het vriendelijke,
maar duidelijk gearticuleerde
'deca-octo' en je hoort de Turkse
tortel nooit meer iets anders roe
pen.
woensdag 3 november 2021
Vos richt slachtpartij aan bij boer
De vos is een prachtig dier. Tot-
dat-ie jouw kippen te grazen
neemt. Het overkwam akkerbou
wer Wim de Hullu uit Magrette
deze week. Hij vindt dat de over
heid verantwoordelijkheid moet
nemen.
Raymond de Frel
Magrette
-Wim de Hullu
Een tweewekelijkse rubriek
over natuur in Zeeland
Chiel Jacobusse
Twee Turkse
tortels. foto
CHIEL JACOBUSSE
In de wei liggen de dode kippen en haan van Wim de Hullu uit Magrette,
FOTO ANNE HANA
,Onze eieren moeten we nu maar in de supermarkt gaan halen,
