Trainen met 'aangespoelde' plastic dolfijn
Sprookje
3
Als je (opnieuw) wordt verrast door een virus dat al twintig
maanden onder ons is; is dat pech of falen? Hoogleraren zijn
kritisch. ,,Er is een schrijnend gebrek aan lerend vermogen.''
HOOGLERAREN HALEN BESLISSINGEN VAN RUTTE EN DE JONGE DOOR DE GEHAKTMOLEN
VERSOEPELINGEN
Ze falen op
het punt waar
ze telkens
weer op falen
Wat het kabi
net precies
verkeerd
doet, daar
zijn hoogle
raren Bas van
den Putte en Arjen Boin het niet
over eens. Maar dat het kabinet ge
faald heeft nu er er gisteren weer
nieuwe strengere maatrege
len aangekondigd zijn, dat lijdt
volgens hen geen twijfel. ,,Ze falen
op het punt waar ze telkens weer
op falen'', zegt Van den Putte,
hoogleraar Gezondheidscommu
nicatie aan de Universiteit van
Amsterdam. ,,De communicatie
schiet volledig tekort.'' Boin
(hoogleraar Publieke Instituties en
Governance in Leiden) noemt het
optreden van premier Rutte en
minister De Jonge dit najaar zelfs
'een epische mislukking.' ,,Het is
zo'n herhaling van zetten. Er is
een schrijnend gebrek aan lerend
vermogen.''
Goed, even bij het begin begin
nen. Zowel Van den Putte als Boin
constateren dat het kabinet met de
versoepelingen van september -
weg 1,5 meter, minder thuiswer
ken, de meeste voorzieningen
weer open, al dan niet met corona
pas - een stap verder ging dan dat
het Outbreak Management Team
(OMT) destijds adviseerde. Van
den Putte: ,,Je ziet dat het kabinet
de randjes op zoekt. Het was heel
voorspelbaar dat we weer op dit
punt zouden belanden.''
In september bood het OMT wel
ruimte voor een aantal versoepe
lingen, maar niet voor zoveel tege
lijk. Het loslaten van de 1,5 meter
werd gesteund, net als een bredere
inzet van de coronapas. Het we
tenschappelijke orgaan adviseerde
echter tégen versoepeling van het
thuiswerkadvies en tégen het
openstellen van discotheken. Ook
was het OMT geen voorstan
der van het meteen weer toestaan
van 'meerdaagse binnenfestivals',
zoals het Amsterdam Dance Event.
Gisteren meldde de GGD in Am
sterdam dat meer dan duizend be
zoekers van dat evenement besmet
zijn geraakt, ondanks het daar ver
plichte coronatoegangsbewijs.
En dus stonden Rutte en De
Jonge gisteren weer achter het
spreekgestoelte, om te zeggen dat
we toch weer zijn verrast, dat het
toch weer strenger moet. Boin kan
zijn irritatie over die gang van za
ken maar moeilijk verbergen. ,,Het
is elke keer hetzelfde. En ze zeggen
niet: sorry, wij hebben het fout ge
daan. Terwijl iedereen die er ver
stand van heeft - het OMT, het
Red Team - voorspelde dat het zo
zou gaan. Maar het kabinet heeft
geen zin meer om offers te vragen
van het volk. Ze drijven mee op
het maatschappelijk sentiment.
Dat is beschamend. Dan ben je
geen leider, dan ben je geen knip
voor de neus waard."
Voorbehoud
Het is niet zo dat het kabinet tij
dens het bekendmaken van de ver
soepelingen geen enkel voorbe
houd maakte. Zowel Rutte als De
Jonge waarschuwden tijdens de
persconferentie van 14 septem
ber dat er nog steeds een golf kon
komen, omdat een kleine twee
miljoen mensen nog niet gevacci
neerd waren. Daarbij werd ook ge
wezen op het risico dat de zorg
weer overbelast kon raken. ,,Met
de paar maatregelen die straks nog
overblijven, proberen we dat te
Dan ben je geen
leider, dan ben
je geen knip voor
de neus waard
voorkomen'', zei De Jonge destijds.
Echt blijven hangen is die bood
schap niet, denkt Van den Putte.
,,Ik denk dat de toen aangekon
digde maatregelen op zich nog wel
voldoende zouden zijn geweest,
als ze maar nageleefd waren. Maar
er is gewoon te weinig communi
catie. Met een persconferentie al
leen red je het niet. Je moet telkens
herhalen wat de maatregelen zijn,
en waarom die belangrijk en effec
tief zijn. De 1,5 meter is nog steeds
een dringend advies: prent dat
mensen in. Elkaar knuffelen is niet
verstandig: zorg dat mensen daar
aan herinnerd worden. En als een
coronabewijs verplicht is, moet je
dat ook handhaven.''
Het is de vraag of mensen hun
rol in het geheel nog wel zien; of
ze de noodzaak voelen om hun ge
drag aan te passen. Een snelle re
kenoefening leert dat er nu onge
veer vijftig volledig gevaccineer-
den op de ic liggen, op een totaal
aantal van 11,7 miljoen volledig ge
vaccineerde Nederlanders. Een op
de 234.000 dus, ongeveer. Dat is
nog minder dan verwaarloosbaar.
Toch denkt Van den Putte dat
veel mensen nog steeds hun ver
antwoordelijkheid willen nemen,
als hen dat gevraagd wordt. ,,Men-
sen die gevaccineerd zijn, kunnen
het virus nog steeds overdragen,
en zo anderen in gevaar brengen.
Dat willen ze niet. Bovendien wil
niemand dat de operatie van zijn
of haar vader of moeder uitgesteld
wordt, omdat de ziekenhuizen
weer vol liggen. Maar dan moet je
hen wel blijven herinneren aan de
dingen die ze moeten doen.''
Pessimistisch
Boin is een stuk pessimistischer.
Hij voorspelt dat de nieuwe maat
regelen - scherpere handhaving,
vaker thuiswerken, een mond
kapje op en op meer plekken de
QR-code laten zien - 'totaal geen
zoden aan de dijk zetten'. ,,Over
twee weken staan ze er weer, en
dan heeft het nieuwe pakket nul
effect gehad. De coronapas ver
plichten in de dierentuin of in het
zwembad, hoeveel besmettingen
ga je daarmee voorkomen?''
Ondertussen is het effect van de
bredere inzet van de QR-code vol
gens de Leidse hoogleraar dat on
gevaccineerden steeds meer in de
verdrukking komen. ,,Het kabinet
slaat routinematig de adviezen van
wetenschappers in de wind, maar
als het vervolgens mis gaat, krijgen
ongevaccineerden de schuld. Ik
vind het een gevaarlijke ontwikke
ling, en ik ben bang dat het alleen
maar verder gaat. Mensen dreigen
systematisch uitgesloten te wor
den. Er is een groep mensen die
geen vaccin kan nemen, zij wor
den hier ook slachtoffer van. En de
kleine groep mensen die geen ver
trouwen in de overheid heeft,
drijft alleen maar verder weg.''
GO WOENSDAG 3 NOVEMBER 2021
Coronabeleid
van het kabinet is
'een epische flop'
- Bas van den Putte
Sander van Mersbergen
Den Haag
Volgens Arjen Boin heeft het
kabinet Nederland 'een
sprookje voorgetoverd.'
„Virologen roepen al heel lang
dat je je niet uit een pandemie
kunt vaccineren. Maar de lijn
die het kabinet uitdroeg, was
toch dat als iedereen maar
een shot zou halen, dat het
dan gedaan zou zijn met co
rona. Een idioot hoog percen
tage van de Nederlanders, 86
procent, is ook gevaccineerd.
En toch gaat het nu weer de
verkeerde kant uit. Dan klopt
het verhaal dat je verteld hebt
gewoon niet."
- Arjen Boin
BANDA ACEH FOTO EPA
Wat te doen als er een dolfijn
aanspoelt op het strand en de
weg terug niet meer kan vinden?
Leden van het Wereldnatuur-
fonds Indonesië werkten samen
met studenten van de faculteit
voor diergeneeskunde van de
Aceh Syiah Kuala Universiteit
en oefenden op het strand van
Ule Lheue beach wat te doen in
dat soort situaties. Studenten
en dierenartsen trainden met
plastic opblaasdolfijnen de tech
nieken die nodig zijn om de
dieren ongeschonden zo snel
mogelijk weer in het water te
krijgen. Indonesië kreeg in 2020
te maken met 173 gestrande
dolfijnen.