'Plas van
koe helpt
gewas van
sierteler'
l
s
i
'Met de gasprijs lachen we in ons vuistje'
KLIMAATSPECIAL
Él!
10
I
De urine
loopt door
het zand en
wordt opge
vangen. De
poep wordt
gezeefd
Ik heb een
passie voor
duurzame
energie. Ik
probeer er
bewust mee
om te gaan
ns hoekhuis in
Barneveld hebben
we volledig ver
duurzaamd. Het meet 140
vierkante meter, nieuw en
was al goed geïsoleerd,
maar was nog wel op het
gasnet aangesloten. We
hebben twintig zonnepane
len op het dak gelegd, plus
een warmtepomp en een
zonneboiler laten plaatsen.
Bij elkaar kostte dat een
kleine tienduizend euro. In
april is de gasleiding afge
sloten. Waarom verduurza
men? Ik heb een passie
voor duurzame energie. Ik
probeer er bewust mee om
te gaan. Eerder heb ik dat
ook met onze huurwoning
gedaan. Weliswaar iets
ZATERDAG 30 OKTOBER 2021 GO
JOCHEM TOLKAMP COWTOILET
De koe op het toilet, alle
beetjes helpen. En dat be
gint met een massage.
Wrijf Bertha 128 boven haar uier
en ze trekt haar staart op voor
een stevige straal. De firma Hans
kamp uit Doetinchem kwam een
paar jaar geleden op het idee die
straal af te vangen middels een -
met innovatieprijzen onderschei
den - CowToilet. De truc is dat de
koe rond haar uier wordt gemas
seerd terwijl ze nietsvermoedend
haar krachtvoer eet. De plas
wordt opgevangen in een kunst
stof toilet en opgesla
gen. Het gaat dan om
zo'n vijftien liter pure
urine per koe per dag
die normaliter in de
mestkelder belandt of
verdampt en zo het
broeikaseffect ver
sterkt. We hebben vier
miljoen runderen in
Nederland die alles bij
elkaar voor 6 procent
van de CO2-uitstoot
zorgen
Hiermee zijn de proble
men van de sector ui
teraard niet opgelost,
maar alle beetjes hel
pen. En dat is opge
merkt tot in Japan,
zegt Jochem Tolkamp
van Hanskamp die
tekst en uitleg geeft.
,,De reacties uit de
agrarische sector variëren van
ongeloof tot bewondering. De
urine blijkt als natuurlijke mest
heel geschikt voor de sierteelt,
die anders veel kunstmest be
hoeft. De ene agrarische sector
kan de andere helpen."
Terwijl het CowToilet zichzelf nu
aan het bewijzen is, ontwikkelen
ze in Doetinchem alweer het zo
genoemde 'VrijLevenStal'-con-
cept waarin urine en vlaaien mid
dels een zandbodem worden ge
scheiden. Het idee is buiten de
box te denken van de traditionele
koeienstal, aldus de in Wagenin-
gen afgestudeerde boerenzoon
Tolkamp. ,,Met bestaande tech
nieken werken we nu aan een stal
zonder roosters en beton en met
meer ruimte. De koeien staan en
liggen vrij op zand. De urine loopt
daar doorheen en wordt opge
vangen. De poep ligt bovenop en
wordt elke dag gezeefd."
De eerste proefstal met zand is
recent geopend in Stolwijk. De
Dierenbescherming waardeerde
het idee met hun Deltaplan vee
houderij award.
ILLUSTRATIE THIJS UNGER
TIM MOURIK, VERDUURZAAMDE HOEKWONING VAN ZIJN GEZIN
minder rigoureus, maar
dankzij zonnepanelen en
isolerende maatregelen
ging onze jaarrekening met
honderden euro's omlaag.
Met de huidige gasprijzen
lachen we in ons vuistje.
Van 1200 kubieke meter
per jaar onder de vorige
bewoners zitten we nu op
nul. Ons stroomverbruik ligt
met een kleine 10.000 kilo
wattuur overigens wel
hoog. 2500 tot 3000 kilo
wattuur gaat op aan de
elektrische auto en nog
eens 1500 kilowattuur aan
de warmtepomp. Dat mag
veel zijn, maar met ons
stroomtarief van 30 cent
per kilowattuur kom je op
450 euro uit. Vergelijk dat
eens met wat 1200 kuub
gas kost
Al met al betalen we iets
onder de duizend euro aan
energie per jaar. Voor de
toekomst staat een thuis-
batterij op het verlanglijstje.
Daar wacht ik nu nog even
mee, want door de salde-
ringsregeling kunnen we nu
ongebruikte zonnestroom
volledig verrekenen. Als die
regeling vanaf 2023 wordt
afgebouwd, wordt zo'n bat
terij interessant. Ook over
weeg ik nog wat meer zon
nepanelen op ons dak.
Of ik een verduurzamings-
advies heb voor mensen?
Neem in ieder geval zonne
panelen. Voor isolerende
maatregelen geldt het-
zelfde. Wil je nog meer
doen dan valt voor oudere
huizen een hybride warm
tepomp te overwegen.
Zelf ben ik trouwens meer
dan tevreden over onze
warmtepomp. Voor goed
geïsoleerde huizen is dat
perfect. Op basis van de
buitentemperatuur gaat de
pomp vanzelf harder wer
ken als het kouder wordt.
Hij moet wel goed worden
ingeregeld.
Zelfs in die ijskoude febru-
ariweek van dit jaar bleef
onze woning behaaglijk. In
de wintermaanden werd
het geregeld zelfs te warm
in huis en heb ik het de
pomp rustiger aan laten
doen.''
