'De strijd
is nu, niet
in de
toekomst'
2
KLIMAATSPECIAL
4
'De technici
die wij
nodig heb
ben kunnen
kiezen
uit 32
vacatures'
uitstoot. Tel daarbij op wat er na de
Tweede Wereldoorlog gebeurde.
De wereldbevolking begon te
groeien, en een deel van die bevol
king begon meer te consumeren.
Er kwam een tv in huis, een koel
kast, warm water, computers.Of
ga eens na: hoeveel kregen we
vroeger voor Sinterklaas en hoe
veel nu?
Er stond net 'tel daarbij op', maar
nu moet Heleen de Coninck toch
echt even een vergelijking op het
bord schrijven. Het is namelijk
geen optelsom, maar een verme
nigvuldiging. De uitstoot van CO2
wordt bepaald door: de omvang
van de bevolking maal de rijkdom
van die bevolking, maal de hoe
veelheid energie die het kost om
die rijkdom te produceren, maal
de uitstoot die met het opwekken
van die energie gepaard gaat.
Bevolking, dus toch! „Klimaat
verandering wordt veroorzaakt
door overbevolking, waarom durft
niemand dat te benoemen?",
schreef lezer Bert Fontein uit
Apeldoorn vorige week in een in
gezonden brief. De krant krijgt re
gelmatig zulke brieven. De vraag is
terecht. Alleen: het woord overbe
volking draagt in zich dat er te veel
mensen zijn. Wie moet er dan ver
dwijnen? Of niet geboren worden?
In Tsjaad groeit de bevolking,
maar het energieverbruik neemt
juist af. De armste landen ter we
reld produceren met hun grote be
volkingen slechts 10 procent van
de uitstoot. De rijkste 10 procent
produceert de helft. „Geboortebe
perking in Nederland zou zo be
zien meer klimaatwinst opleveren
dan geboortebeperking in Tsjaad",
zegt Heleen de Coninck. ,,Maar
klimaat is natuurlijk niet de enige
factor. Best lastig om beleid op te
maken."
Maar wat als elk huishouden in
Tsjaad een gloeilamp zou in
draaien? Een tv zou aanzetten?
Sinterklaas zou vieren? In Tsjaad is
dit nog ver weg, vervelend voor de
mensen daar, mazzel voor ons.
Maar in China zijn ze een heel
eind gekomen. ,,Ga even zitten",
zegt Heleen de Coninck. „Tussen
2000 en 2010 is de welvaart van de
gemiddelde Chinees zó toegeno
men, dat de groei in uitstoot van
CO2 wereldwijd in die tien jaar
bijna een vol procent hoger was
dan de gemiddelde jaarlijkse uit
stoot in de drie decennia daar
voor." China haalde de energie
voor die welvaartsgroei ook nog
uit vieze kolencentrales. Wel is het
dan weer zo dat die Chinese groei
met name te danken was aan de
productie van barbies, puzzels,
sportschoenen, kleding, mobiel
tjes en wat je nog meer kunt be
denken voorons.
Het verschil tussen landen die
zich al ontwikkeld hebben en die
dat nog willen doen is een grote
kwestie bij internationale onder-
handelingen. Landen die net op
gang komen met hun groei, en dus
met hun CO2-uitstoot, zeggen:
waarom moeten wij ons iets ont
zeggen dat jullie allang hebben?
Hoe ernstig
is het, hoe snel
gaat het?
Waarom is die uitstoot nou zo'n
probleem? Daarvoor moeten we
eigenlijk even de fiets pakken.
Maak een ritje van dertien kilome
ter. Zo klein is de afstand tussen
ons en het heelal. Het gaat dan
over de onderste laag van de
dampkring, waarin 80 procent van
de gassen hangen die het leven op
aarde mogelijk maken. Zuurstof,
voor mens en dier. Stikstof, voor
bomen en planten. CO2, en het in
kleinere hoeveelheden voorko
mende lachgas en methaan zijn
broeikasgassen. Elk kind in het
Westland begrijpt wat dat bete
kent. Broeikassen houden de zon
newarmte vast die anders weer
het heelal in zou verdwijnen. Heel
nuttig. Alleen, als er extra CO2,
lachgas en methaan in de damp
kring komt, wordt de warmte dus
ook extra goed vastgehouden. En
dan verandert er iets op aarde.
Dat gebeurt op natuurlijke
wijze, door vulkaanuitbarstingen
bijvoorbeeld. Klimaatverandering
is van alle tijden, zegt Thierry
Baudet daarom. En hij heeft gelijk.
Het heeft ook al vier keer tot mas
sale uitsterving geleid. (De vijfde
keer was met de dinosaurussen en
die meteorietinslag.) En: die vo
rige keren was het een natuurver
schijnsel dat tienduizenden jaren
in beslag nam. Deze keer komen
de gassen in de dampkring door
wat mensen doen. En het gaat
veel, ja echt véél, nee, echt héél
véél sneller.
Hoe snel dan?
Nee, niet zo snel als Max Ver
stappen. Maar wel zo snel dat zijn
kinderen, mocht hij die krijgen, de
gevolgen écht gaan voelen. En of
Max junior en Maxime dan ook
hun vader willen opvolgen als
autocoureur? In de Miljoenennota
die het kabinet vorige maand pre-
PII§®1
gKSSSS
ZATERDAG 30 OKTOBER 2021 GO
MARLIES VISSER, CHIEF
OPERATIONS OFFICER ALLIANDER
Varlies Visser wil met Alli-
ander kabels laten leggen
waardoor duurzame
energie naar onze huizen en be
drijven kan stromen. Ze verzorgt
met netwerkbeheerder Liander
de distributie van energie in
vooral Gelderland, Flevoland en
Friesland. Met zo'n 92.000 kilo
meter elektriciteitskabel.
Kijk even mee op de to-dolijst van
Marlies Visser. Datacenters schie
ten als paddestoelen uit de grond
- de 'cloud' is nu eenmaal niet
echt een wolk - en die gebruiken
elk evenveel energie als een mid
delgrote stad. Gasketels worden
vervangen door warmtepompen,
auto's gaan aan de laadpaal.
Prachtig, maar het
elektriciteitsnet dat er
soms al honderd jaar
ligt, kan dat gewoon
niet aan. Ook wordt
meer stroom opge
wekt met zon en wind.
Dat gebeurt vaak in
dunbevolkte gebieden
en daar liggen nou net
de dunste kabels. De
aanleg van een zonne-
park kost ongeveer een
jaar. De noodzakelijke
aanpassing van het
stroomnet vergt jaren,
soms een jaar of... acht.
Acht? Nou: Het techni
sche werk is binnen an
derhalf jaar wel ge
piept. De rest is voor de
'ruimtelijke inpassing'.
En als Marlies Visser
haar mensen dan lek
ker aan het werk wil zetten, moet
ze ze wel eerst vinden. ,,De
MBO-geschoolde technici kunnen
kiezen uit gemiddeld 32 vacatu
res." Alliander heeft al vier klas
sen met statushouders opgeleid.
Maar om al het benodigde werk
uit te voeren zijn nog wel 10.000
technici nodig. Visser: ,,Als je jong
bent kun je gaan demonstreren, je
kunt ook elektrotechniek stude
ren en bijdragen aan de oplos
sing."
Netwerkbeheerders moeten nu
vaker dan hun lief is 'transportbe
perkingen' opleggen. Dan moet
een bedrijf dat wil verduurzamen,
daarmee wachten tot het stroom
net het aankan. Wat Alliander zou
helpen is een masterplan voor de
transitie, zegt Visser. ,,De strijd te
gen klimaatverandering was iets
van de toekomst. Maar het is nu,
en het is veel praktisch werk.
Machtig mooi werk, dat wel."
VERVOLG VAN PAGINA 3
u li"'
.n-r-C i' - --..-il
