A/U
DonaldDuck.nl/Griezelbende
ONGEKEND
c270.000mensen onterecht op fraudeurslijst
ONRECHT
GERK.HT IG.HEID
13
Een kwart miljoen
Nederlanders stonden ten
onrechte op een zwarte lijst
van fraudeurs, waar de
Belastingdienst bijna zeven
jaar lang gebruik van maakte.
Daarmee overtrad de dienst
de wet. Dat stelt de Autoriteit
Persoonsgegevens na
onderzoek.
De Autoriteit Persoonsgegevens
(AP) onderzocht de zogenoemde
Fraude Signalering Voorziening
(FSV). Het gebruik van de lijst was
al omstreden omdat 'gegevens
onterecht werden opgenomen' en
'sommige verkeerd werden ge
bruikt', erkende de fiscus eerder.
Daarom werd het middel in febru
ari van 2020 'uitgezet' en niet meer
gebruikt.
Uit het rapport van de AP blijkt
hoe ernstig het was. Het spreekt
van een 'foute bak' aan gegevens.
Wat in 2001 begon als een soort
Excel-bestandje, groeide uit tot
een omvangrijk document, schet
sen de onderzoekers. Ruim
270.000 mensen werden volgens
hen ten onrechte aangemerkt als
fraudeur of potentiële fraudeur.
„Onschuldige mensen zijn hier
door gedupeerd'', zegt AP-voorzit-
ter Aleid Wolfsen.
Dit kwam voornamelijk omdat
de lijst geen juridische basis had.
Simpel gezegd: de lijst had niet ge
bruikt mogen worden. Hoeveel
mensen in hun dagelijks leven last
hebben gehad van hun plek op de
lijst, weet de AP niet. Het vermoe
den bestaat wel dat het gaat om en
kele duizenden tot tienduizenden
mensen. Hiernaar komt nog een
apart, extern onderzoek. Het kabi
net liet gisteren weten dat het niet
de vraag is óf getroffenen worden
gecompenseerd, maar hoe, zei
staatssecretaris van Financiën
Hans Vijlbrief. Het oordeel van de
AP kan consequenties hebben
voor de Belastingdienst, er kan
bijvoorbeeld een boete volgen.
De lijst werd gebruikt van eind
2013 tot februari 2020. Hij was be
doeld om belastingaangiftes en
aanvragen voor toeslagen te beoor
delen, ofvoor het innen van schul
den. Een deel van de slachtoffers
van de toeslagenaffaire stond ook
op deze lijst, maar het gaat dus om
een nog grotere groep mensen.
Rancuneuzeex
Bij het hanteren van de lijst ging
de fiscus veel te ver, stelt de AP. Zo
kwamen burgers na het minste
signaal op de lijst te staan. Soms
was een melding bij Meld Misdaad
Er werken heel
slimme mensen,
maar het gaat om een
amateuristische lijst
Anoniem al genoeg, terwijl dit
volgens onderzoekers ook ano
nieme, rancuneuze meldingen
van bijvoorbeeld een ex, een boze
buurman of een gekrenkte zaken
partner konden zijn geweest. Zo
waren er meer 'onbewezen' rede
nen om op de lijst te belanden.
Soms werd iemand al geregis
treerd als de gemeente inkomens-
gegevens had opgevraagd. De AP:
,,Dit had niets met mogelijke
fraude te maken, maar dan kwam
die persoon tóch op de zwarte lijst
terecht.''
De gevolgen waren ernstig, stel
len de onderzoekers. De 'targets'
op de lijst kwamen onder intensief
toezicht te staan, waardoor het bij
voorbeeld langer duurde om te be
oordelen ofze recht hadden op een
toeslag. Dat kan vergaande finan
ciële gevolgen hebben gehad.
Van 20.000 mensen werden ook
gezondheidsgegevens genoteerd
zonder dat zij dit wisten. Net als
informatie van 2000 kinderen.
,,Soms heel gedetailleerde gege
vens, waardoor een aanvraag van
hen werd afgewezen, zonder dat
ze wisten waarom'', zegt Wolfsen.
Te lang bewaard
Volgens de AP had de Belasting
dienst de lijst niet mogen hante
ren, maar daar komt nog bij dat ge
gevens veel te lang werden be
waard. Ook hadden te veel mede
werkers van de fiscus (zeker 5000)
toegang tot het bestand én konden
zij gegevens makkelijk uit het sys
teem kopiëren. ,,Hoewel bij de Be
lastingdienst ongelofelijk slimme
mensen werken, ging het echt om
een amateuristische lijst. Het is
moeilijk te geloven dat dit kon
gebeuren.''
Nadat was gestopt met de lijst is
de fiscus wel gaan werken aan een
nieuw systeem om misbruik op te
sporen. De AP heeft daar begrip
voor. ,,Fraudebestrijding is na
tuurlijk nog steeds nodig, dat
snappen wij ook.''
De eerste Zweedse maatregelen
beperkten verspreiding corona niet
Volgens een commissie die on
derzoek doet naar de Zweedse
aanpak van de coronapandemie
was de eerste reactie van de
overheid veel te traag. 'De eer
ste maatregelen om ziekte te
voorkomen en verspreiding
tegen te gaan waren niet vol
doende', schrijft de commissie
in een voorpublicatie.
Zweden was in het begin van
de pandemie een van de wei
nige Europese landen die koos
voor een zachte aanpak die
vooral gebaseerd was op bereid-
willigheid en eigen verant
woordelijkheid. Er werd niets
opgelegd, zoals dat in Neder
land wel het geval was.
Volgens de Zweedse onder
zoekscommissie hielp het ook
niet dat de verantwoordelijk
heid voor de bestrijding van de
pandemie te verspreid was. Er
was geen centrale autoriteit.
De commissie sluit het ver
slag af met de conclusie dat
Zweden en de rest van de
wereld nog lang met het
coronavirus moeten leven.
Tedros blijft
Treinkaartje
Cyberbende
WHO-chef
duurder
opgerold
Een nieuw
GO ZATERDAG 30 OKTOBER 2021
Fiscus overtrad
jarenlang de wet
Tobias den Hartog
Den Haag
Ook gedupeerden van de toe
slagenaffaire stonden op de
lijst van de fiscus. foto anp
- Aleid Wolfsen, AP
STOCKHOLM
KOSTUUMS
Er is in aanloop naar Halloween, popcultuurbeurs Dutch Comic
Con en carnaval veel vraag naar kostuums uit de Koreaanse
Netflix-serie Squid Game. Bij meerdere feestwinkels zijn de
pakken en maskers inmiddels uitverkocht. foto epa
GENÈVE
UTRECHT
DEN HAAG
Tedros Adhanom
Treinkaartjes voor
Twaalf vermeende
Ghebreyesus
tweedeklasreizen
leden van een we-
heeft geen tegen
en abonnementen
reldwijd netwerk
kandidaten bij de
bij de NS worden
van cybercrimine-
verkiezingen om
volgend jaar gemid
len zijn opgepakt
het leiderschap
deld 1,8 procent
na een internatio-
van de Wereldge-
duurder. De verho-
nale operatie,
zondheidsorgani-
ging is gebaseerd
waaraan ook Ne-
satie (WHO).
op het verwachte
derland meedeed.
Westerse diplo-
inflatiecijfer, aldus
De bende voerde
maten melden dat
de NS. De prijs van
over de hele we-
de directeur-ge-
reizen in de eerste
reld aanvallen met
neraal als enige is
klas stijgt in 2022
gijzelsoftware uit
genomineerd voor
gemiddeld met
op overheden en
die functie.
3 procent.
multinationals.
leesboek door de
makers van
Griezelbende en andere uitgaven van Disney zijn verkrijgbaar bij boekhandels, supermarkten of via
